ΙΔΕΕΣ


  • Δημοκρατία ή ολιγαρχία;

    30/03/14 • θεματικές: ΙΔΕΕΣ

    Από τον Θανάση Γιαλκέτση   Το κείμενο που ακολουθεί είναι απόσπασμα ενός διαλόγου μεταξύ του Λουτσιάνο Κάνφορα και του Γκουστάβο Ζαγκρεμπέλσκι, που έγινε στην ιστορική έδρα του παλαιότερου Πανεπιστημίου της Μπολόνια. Διεθνώς γνωστός ως ιστορικός των αρχαίων χρόνων, ο Λουτσιάνο Κάν- φορα διδάσκει Κλασική Φιλολογία στο Πανεπιστήμιο του Μπάρι. Ο Γκουστάβο Ζαγκρεμπέλσκι είναι καθηγητής Συνταγματικού Δικαίου στο Πανεπιστήμιο του Τορίνο.   Γκουστάβο Ζαγκρεμπέλσκι: Στην τελευταία σελίδα του βιβλίου σας «Intervista sul potere» (Laterza, 2013) αναφέρεστε στην επιστροφή στην κυριαρχία των ολιγαρχιών, έπειτα από δύο αιώνες δημοκρατικών αγώνων, ως ένα πολύ σοβαρό πρόβλημα του κόσμου στον

    Περισσότερα.. »
  • Ο Μαρξ και η ιδέα της προόδου

    23/03/14 • θεματικές: ΙΔΕΕΣ, ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΕΙΣ

    Από τον Θανάση Γιαλκέτση   Η ακόλουθη συνέντευξη του Γάλλου κοινωνιολόγου και ψυχαναλυτή Νταβίντ Μουλμάν δημοσιεύτηκε στον διαδικτυακό τόπο «nonfiction».   • Ποια ήταν η στάση του Μαρξ απέναντι στην ιδέα της προόδου;   Μπορούμε να μιλήσουμε για μιαν εξέλιξη της θέσης του Μαρξ, η οποία δεν θα μπορούσε να εκτιμηθεί μονοσήμαντα. Υπάρχει αρχικά η θέση ενός Μαρξ κληρονόμου του Διαφωτισμού, ο οποίος, για παράδειγμα, στα άρθρα του για την Ινδία του 1853, που δημοσιεύτηκαν στη «New York Daily Tribune», εξηγεί ότι η διάλυση των παραδοσιακών κοινωνιών μπορεί βέβαια να προκαλεί τη νοσταλγία, αλλά ο

    Περισσότερα.. »
  • Στη δίνη της επαναστατικής αλλαγής

    16/03/14 • θεματικές: ΙΔΕΕΣ, ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΕΙΣ

    Από τον Θανάση Γιαλκέτση   Ηδη από το 1960, ο Γάλλος φιλόσοφος και ιστορικός των επιστημών Μισέλ Σερ προέβλεπε ότι η κοινωνία του μέλλοντος θα καθοδηγείται από τον Ερμή και όχι από τον Προμηθέα. Υπογράμμιζε, με άλλα λόγια, ότι η επικοινωνία θα γινόταν πιο σημαντική από την παραγωγή. Στο βιβλίο του «Η Κοντορεβιθούλα», που κυκλοφόρησε πρόσφατα και στη γλώσσα μας (μετάφραση: Δημήτρης Ποταμιάνος, εκδ. Ποταμός), ο Σερ ερευνά τους μετασχηματισμούς του κόσμου και του ανθρώπου που συντελούνται υπό την επίδραση των νέων τεχνολογιών της επικοινωνίας. Η ακόλουθη συνέντευξη του Μισέλ Σερ δημοσιεύτηκε στην «Corriere della

    Περισσότερα.. »
  • Η ηθική αντίσταση του υποκειμένου

    09/03/14 • θεματικές: ΙΔΕΕΣ, ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΕΙΣ

    Από τον Θανάση Γιαλκέτση   Από πρώτη άποψη φαίνεται παράδοξο: ένας κορυφαίος κοινωνιολόγος να διαπιστώνει και να αναγγέλλει «το τέλος των κοινωνιών». Πράγματι, ο 88χρονος Αλέν Τουρέν δημοσίευσε πρόσφατα το τελευταίο βιβλίο του με τίτλο «La fin des sociétés» (Seuil, 2013). Στην ακόλουθη συνέντευξη, που έδωσε στην ιταλική εφημερίδα «La Repubblica», ο Αλέν Τουρέν εξηγεί τις θέσεις που αναπτύσσει στο βιβλίο του.   • Με ποιαν έννοια μιλάτε για «το τέλος των κοινωνιών»;   Μια κοινωνία καθοριζόταν πάντοτε από ένα σύνολο πρακτικών αλλά και από ένα σύστημα θεμελίωσης της πραγματικότητας. Στο παρελθόν, οι κοινωνίες έγιναν

    Περισσότερα.. »
  • Η οικονομική επιστήμη υπό αμφισβήτηση

    01/03/14 • θεματικές: ΙΔΕΕΣ

    Από τον Θανάση Γιαλκέτση   Η οικονομική κρίση, μεταξύ άλλων, κλόνισε πολύ σοβαρά την αξιοπιστία της οικονομικής επιστήμης. Είναι επομένως ιδιαίτερα ευπρόσδεκτο ένα έργο που φιλοδοξεί να συμβάλει στην «επανίδρυση της οικονομικής θεωρίας». Πρόκειται για το βιβλίο του Γάλλου οικονομολόγου Αντρέ Ορλεάν «Η ηγεμονία της αξίας», που κυκλοφόρησε πρόσφατα και στη γλώσσα μας (εκδόσεις Πόλις, μετάφραση Χριστιάννα Σαμαρά). Η ακόλουθη συνέντευξη του Αντρέ Ορλεάν δημοσιεύτηκε στο περιοδικό «Le Nouvel Observateur».   • Η οικονομική επιστήμη βασιλεύει σήμερα ως κυρίαρχη επιστήμη. Εσείς ωστόσο στο τελευταίο βιβλίο σας, «Η ηγεμονία της αξίας», ασκείτε κριτική σε ένα από

    Περισσότερα.. »
  • Σε αναζήτηση της ουτοπίας

    23/02/14 • θεματικές: ΙΔΕΕΣ

    Από τον Θανάση Γιαλκέτση   Δύο Ιταλοί φιλόσοφοι, ο Μαουρίτσιο Φεράρις και ο Σαλβατόρε Βέκα, συνομίλησαν με θέμα την ουτοπία. Ο διάλογός τους -απόσπασμα του οποίου παρουσιάζουμε στη συνέχεια- έγινε στο πλαίσιο εκδηλώσεων που οργάνωσε ο Δήμος της Ασκόνα, στο καντόνι Τιτσίνο της Ελβετίας.   Φεράρις: Συχνά αντιπαραθέτουν την πραγματικότητα στη δυνατότητα και βλέπουν στην πραγματικότητα κάτι που είναι από τη φύση του αρνητικό, ικανό μόνο να αντιστέκεται και να αντιτίθεται. Αναμφίβολα, το πραγματικό έχει αυτό το χαρακτηριστικό. Ταυτόχρονα όμως είναι και η πηγή του δυνατού, επειδή ξεκινώντας από αυτό που υπάρχει ανοίγονται οι δυνατότητες

    Περισσότερα.. »
  • Το χρέος ως εργαλείο κυριαρχίας

    16/02/14 • θεματικές: ΙΔΕΕΣ, ΣΕΛΙΔΕΣ, ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΕΙΣ

    xreos-debt

    Η Ιστορία καταδεικνύει ότι το καλύτερο μέσο για να δικαιολογούν σχέσεις που βασίζονται στη βία, για να τις κάνουν να θεωρούνται ηθικές, είναι να τις μεταφράζουν με όρους χρεών, αναφέρει ο ο Αμερικανός ανθρωπολόγος Ντέιβιντ Γκρέιμπερ

    Περισσότερα.. »
  • Η ανανέωση της σοσιαλδημοκρατίας

    09/02/14 • θεματικές: ΙΔΕΕΣ, ΣΕΛΙΔΕΣ

    Ο Αγγλος κοινωνιολόγος Κόλιν Κράουτς, ομότιμος καθηγητής στο Πανεπιστήμιο του Γουόρικ, είναι γνωστός στο ελληνικό αναγνωστικό κοινό από το σημαντικό έργο του «Μεταδημοκρατία» (Εκκρεμές, 2006). Στο τελευταίο του βιβλίο με τίτλο «Making capitalism fit for society» (Polity Press, 2013), ο Κράουτς υπογραμμίζει την ανάγκη η σοσιαλδημοκρατία να γίνει πιο τολμηρή, να βγει από την αμυντική θέση στην οποία καθηλώθηκε τα τελευταία χρόνια, επειδή το καθήκον της να εκπροσωπεί όσους στο καπιταλιστικό σύστημα έχουν λιγότερη ισχύ είναι ένα «καθήκον διαρκές, που σήμερα είναι περισσότερο επίκαιρο από κάθε άλλη φορά». Η ακόλουθη συνέντευξη του Κόλιν Κράουτς δημοσιεύτηκε στην ιταλική εφημερίδα «L’Unità»

    Περισσότερα.. »
  • Το φως που… τυφλώνει

    02/02/14 • θεματικές: ΙΔΕΕΣ, ΣΕΛΙΔΕΣ

    Από τον Θανάση Γιαλκέτση                       Ο Ζαν-Πολ Φιτουσί είναι καθηγητής οικονομικών στο Ινστιτούτο Πολιτικών Επιστημών του Παρισιού. Στη γλώσσα μας κυκλοφορούν τα βιβλία του «Η απαγορευμένη συζήτηση» (Πόλις, 1997), «Για να μπορούμε να επιλέγουμε» (Πόλις, 2003) και «Η νέα πολιτική οικολογία» (Μεταίχμιο, 2011). Το κείμενο που ακολουθεί είναι απόσπασμα από το τελευταίο βιβλίο του Ζαν-Πολ Φιτουσί «Le théorėme du lampadaire» (Les liens qui libėrent, 2013).   Ζούμε σε καιρούς παράλογους, στους οποίους η πιο μεγάλη αθλιότητα ζει πλάι στον πιο μεγάλο πλούτο και κάθε χώρα

    Περισσότερα.. »
  • Η πρώτη μεγάλη ουτοπία

    26/01/14 • θεματικές: ΙΔΕΕΣ, ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΕΙΣ

    Ο Μάριο Βετζέτι είναι Ιταλός ακαδημαϊκός, καθηγητής ιστορίας της αρχαίας ελληνικής φιλοσοφίας στο Πανεπιστήμιο της Παβία μέχρι το 2005. Στη γλώσσα μας κυκλοφορεί το βιβλίο του «Ιστορία της αρχαίας φιλοσοφίας» (Τραυλός, 2000). Η ακόλουθη συνέντευξη του Μάριο Βετζέτι δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα «La Repubblica»

    Περισσότερα.. »
  • Επιστροφή στον Λένιν;

    19/01/14 • θεματικές: ΙΔΕΕΣ

    Από τον Θανάση Γιαλκέτση                   Πριν από ενενήντα χρόνια, στις 21 Ιανουαρίου 1924, άφηνε την τελευταία του πνοή ένας από τους μεγάλους πρωταγωνιστές της ιστορίας του εικοστού αιώνα, ο Βλαντίμιρ Iλιτς Λένιν. Λίγες ιστορικές προσωπικότητες επηρέασαν τόσο καθοριστικά τα γεγονότα της εποχής τους και την παγκόσμια εξέλιξη όσο ο Λένιν. Oπως σημειώνει ένας από τους βιογράφους του, «υπήρξαν κρίσιμες αποφάσεις στην ιστορία της Ρωσίας αλλά και του κόσμου ολόκληρου που δεν θα είχαν ληφθεί χωρίς την παρουσία του Λένιν» (Ρόμπερτ Σέρβις «Λένιν», Κούριερ Εκδοτική, 2004, σελ. 616)

    Περισσότερα.. »
  • Η αντίθεση Δεξιάς και Αριστεράς

    12/01/14 • θεματικές: ΙΔΕΕΣ, ΣΕΛΙΔΕΣ

    Από τον Θανάση Γιαλκέτση                           Η διάκριση και η αντίθεση Δεξιάς και Αριστεράς διατηρούν ακόμα κάποιο νόημα ή μήπως έχουν χάσει κάθε λόγο ύπαρξης στις σύγχρονες πολύπλοκες κοινωνίες; Και αν θεωρήσουμε ότι αυτή η διάκριση είναι και σήμερα έγκυρη, ποια είναι τα κριτήρια πάνω στα οποία στηρίζεται; Σε αυτά τα ερωτήματα απαντούσε ο Ιταλός φιλόσοφος Νορμπέρτο Μπόμπιο (1909-2004) με το βιβλίο του «Δεξιά και Αριστερά», που είχε κυκλοφορήσει και στη γλώσσα μας το 1995, από τις εκδόσεις «Πόλις». Η πρόσφατη επανέκδοση αυτού του

    Περισσότερα.. »
  • Η παρακμή μιας δημοκρατικής ουτοπίας

    05/01/14 • θεματικές: ΙΔΕΕΣ, ΣΕΛΙΔΕΣ, ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΕΙΣ

    Από τον Θανάση Γιαλκέτση   Κυκλοφόρησε πρόσφατα και στη γλώσσα μας το βιβλίο του Βρετανού ιστορικού Μαρκ Μαζάουερ «Κυβερνώντας τον κόσμο» (μετάφραση Ελένη Αστερίου, εκδόσεις «Αλεξάνδρεια»). Ο Μαζάουερ εξιστορεί και αναλύει εδώ τις διάφορες προσπάθειες για την εδραίωση μιας παγκόσμιας τάξης και την καθιέρωση θεσμών διεθνούς διακυβέρνησης, είτε με συμφωνίες μεταξύ κρατών είτε με τη δημιουργία διεθνών οργανώσεων (από την Κοινωνία των Εθνών ώς τα Ηνωμένα Εθνη). Το κείμενο που ακολουθεί είναι απόσπασμα συνέντευξης που έδωσε ο Μαρκ Μαζάουερ στην ιταλική περιοδική επιθεώρηση «Limes».   • Το βιβλίο σας «Κυβερνώντας τον κόσμο» καταλήγει με τη

    Περισσότερα.. »
  • Ενας αριστερός μπορεί να είναι πλούσιος;

    29/12/13 • θεματικές: ΙΔΕΕΣ

    Ο Ακιλινό Μορέλ είναι στέλεχος του Γαλλικού Σοσιαλιστικού Κόμματος και διδάσκει κοινωνική πολιτική στο Πανεπιστήμιο Paris I (Panthéon-Sorbonne). Το ακόλουθο άρθρο του δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα «Libération»

    Περισσότερα.. »
Scroll to top