^[1]«Ετσι κι αλλιώς η υπογραφή της Κιτσοπούλου προϊδεάζει μερίδα του κοινού για κάτι ακραίο και τολμηρό. Ο σκηνοθέτης της παράστασης Παντελής Δεντάκης πιστεύει ότι η συμπεριφορά των ηρώων της, κατοίκων μικρής πόλης στη δεκαετία του 1980, έχει ως πρώτη ύλη εκείνη που «έχτισε τα κορμιά και τα μυαλά των χρυσαυγιτών»

 

Της Εφης Μαρίνου

 

^[2]Ελληνική επαρχία στη δεκαετία του 1980. Ενας πατέρας κόβει το αυτί του παιδιού του και το απλώνει στο μπουγαδόσκοινο. Ενας άλλος δέρνει την κόρη του και την κρεμάει σαν αρνί στο τσιγκέλι επειδή ήθελε να πάει σ΄ ένα γάμο. Ενας πιτσιρικάς ξυλοκοπείται σε δημόσια θέα από τον γονιό του για να γίνει άντρας…

 

^[3]«Ο Μουνής», ένα διήγημα της Λένας Κιτσοπούλου από τη συλλογή «Μεγάλοι δρόμοι» (εκδόσεις Μεταίχμιο), ανεβαίνει στις 10 Οκτωβρίου στο Δώμα του Θεάτρου του Νέου Κόσμου σε σκηνοθεσία Παντελή Δεντάκη.

 

Σημεία και τέρατα συμβαίνουν σε μια τοπική κοινωνία. Ολοι ξέρουν αλλά σιωπούν. Και όλα λύνονται με πολύ ξύλο πίσω από κλειστές πόρτες ή χορεύοντας ένα λεβέντικο τσάμικο στην κεντρική πλατεία του χωριού. Ολοι οι ήρωες με παρατσούκλια: Κωλαθηνάς, Μπερδούλιας, Παντάραινας, Μουνής. Μια ιστορία ακραία και απόκοσμα βίαιη. Ανθρωποι υποτίθεται «αυθεντικοί» που φέρουν τη σκληράδα και τη βία του παλικαριού….

 

«Οι βασικοί θεματικοί άξονες του διηγήματος είναι μερικές σκληρές, βίαιες ιστορίες», λέει ο σκηνοθέτης της παράστασης Παντελής Δεντάκης. «Τα πρόσωπα που κυρίως δέχονται τη σωματική βία είναι οι γυναίκες και τα παιδιά. Ωστόσο όλοι είναι θύτες και θύματα της ψυχολογικής βίας, όλοι ψυχαναγκάζονται μεταξύ τους να γίνουν τιμωροί, να αποδώσουν δικαιοσύνη. Η εικόνα τού Ελληναρά που θέλει να λύνει όλα τα προβλήματα με τη βία είναι ανάγλυφη. Οι πράξεις του προέρχονται από την πακτωμένη νοοτροπία αιώνων, ακουμπούν στον εγκλωβισμό και τον φόβο. Ο καθένας προσπαθεί να υπερασπιστεί το οικοπεδάκι της “περηφάνιας” του. Τα προσωπικά αδιέξοδα αυτού του αναγνωρίσιμου Ελληναρά, που καταφεύγει στη βία, είναι εμφανή. Ο τόπος που διαδραματίζεται η ιστορία είναι ένα χωριό αλλά όσο προχωράς στην ανάγνωση διαπιστώνεις την αντιστοιχία που υπάρχει στην πόλη, τη χώρα, την οικογένεια».

 

Αλλά ποιος είναι ο Μουνής; «Αυτός ο άνθρωπος είναι παράξενο τρένο. Επινε πάντα σιωπηλός το καφεδάκι του στον καφενέ της πλατείας και με ένα μικρό μολυβάκι ζωγράφιζε το χάρτινο τραπεζομάντιλο. Αυτό ήταν το χούι του», λέει η συγγραφέας. «Ενας τύπος που φαινομενικά δεν συμμετέχει σε όλα αυτά, μάτι διορατικό και νους ευφάνταστος, ανάμεσα σε παρατηρητή και καταγραφέα των γεγονότων αφού όλα τα ζωγραφίζει στα χάρτινα τραπεζομάντηλα που καλύπτουν τους τοίχους της αίθουσας».

 

«Τα πρόσωπα είναι φιγούρες τραβηγμένες στα άκρα που όμως μαρτυρούν πράγματα που έχουμε βιώσει, σε κάποιο βαθμό, και οι ίδιοι. Είναι αυτή η λεβεντομαλακία που εντοπίζουμε συχνότατα στο περιβάλλον, στην οικογένειά μας αλλά και μέσα μας, αν θέλουμε να είμαστε ειλικρινείς», συνεχίζει ο σκηνοθέτης. «Ενας τσαμπουκάς που συνδέεται με μια συγκεκριμένη μορφή του παραδοσιακού Ελληνα. Του λεβέντη Ελληνα που είναι μάγκας και το κέφι του θα κάνει, που ξέρει καλά ότι όπου δεν πίπτει λόγος, πίπτει ράβδος. Κι εκεί που κάθεσαι ήσυχος στην πολυθρόνα σου και σκέφτεσαι πως όλα αυτά συνέβαιναν κάπου, κάποτε, σε χωριουδάκια της “άξεστης ελληνικής επαρχίας”, ξαφνικά εφορμούν αναμνήσεις από την παιδική σου ηλικία, σκέφτεσαι αυτά που βλέπεις κάθε μέρα στους δρόμους κι αυτά που διαβάζεις στις εφημερίδες, κοιτάς ύποπτα τον εαυτό σου στον καθρέφτη, ακούς καλύτερα τους “ήχους” από το γειτονικό σπίτι, συνειδητοποιείς πως τα τελευταία χρόνια η όξυνση της κρατικής και της φασιστικής βίας έχει γίνει σχεδόν αυτονόητη. Και η συμπεριφορά των ηρώων της Κιτσοπούλου σού υπενθυμίζει ότι έχει ως πρώτη ύλη εκείνη που “έχτισε” τα κορμιά και τα μυαλά των Χρυσαυγιτών».

 

Ο Παντελής Δεντάκης ανεβάζει έτσι που η δράση να μην αποτυπώνει ευθέως τα γεγονότα. Η παράσταση έχει βία, αλλά το υπονοούμενο δίνει τον τόνο.

 

«Η υπογραφή της συγγραφέως Λένας Κιτσοπούλου αρκεί για να προϊδεάσει ανάλογα το κοινό. Πράγματι πρόκειται για μια δουλειά δύσκολη, ιδιαίτερη, προκλητική. Παρ΄ όλο που δεν μου αρέσει το ακραίο στη σκηνή, το κείμενο στρέφει αναγκαστικά τη ματιά μου προς τα εκεί. Κι ας ήταν λίγο αντιφατικό σε σχέση με την ομάδα των νέων παιδιών που παίζουν, ακόμα φρέσκα, αθώα, ατσαλάκωτα. Προσπαθώντας να βρουν σκοτεινές πλευρές τους, αντιμετώπισαν πρακτικά δυσκολίες. Αλλά απ΄ την άλλη ήταν και μια χρήσιμη εμπειρία. Να δουν τη ζωή και αλλιώς. Δουλεύοντας το διήγημα της Κιτσοπούλου καταλαβαίνεις ότι δεν πρόκειται για ηθογραφία ούτε για μια φανταστική ιστορία. Είναι η περιγραφή του πυρήνα της ελληνικής κοινωνίας που έχει μείνει αναλλοίωτος μέσα στο πέρασμα του χρόνου και συνεχίζει να αναπαράγει τη χαιρεκακία, το κουτσομπολιό, την ενοχή, το θράσος, τον τσαμπουκά, τη σωματική και ψυχολογική βία. Και τότε νιώθεις εσύ εγκλωβισμένος στο “μικρό χωριό”. Και τότε είσαι εσύ που θες να φύγεις…»

 

[email protected]

 

INFO: Θέατρο Νέου Κόσμου/Κάτω Χώρος (Αντισθένους 7 και Θαρύπου Τηλ.: 210 9212900) Επιμέλεια κίνησης: Αγγελική Στελλάτου. Σκηνικά/Κοστούμια: Γεωργία Μπούρδα. Μουσική : Κώστας Νικολόπουλος. Παίζουν: Σταύρος Γιαννουλάδης, Θανάσης Ζερίτης, Ελένη Κουτσιούμπα, Νεφέλη Μαϊστράλη, Αριστέα Σταφυλαράκη. Μέχρι 15 Δεκεμβρίου. Παραστάσεις: Τετάρτη, Πέμπτη, Παρασκευή, Σάββατο στις 21.15 και Κυριακή στις 19.00.

 

Τιμές Εισιτηρίων: 12 ευρώ (κανονικό) 8 ευρώ (φοιτητικό/ανέργων).