Δώδεκα χρόνια μετά την «Πίσω πόρτα», ο «Εχθρός» του Ελληνα δημιουργού ασχολείται με τα πιο δύσκολα. Με ρεαλισμό και ευπρόσδεκτη πολυπλοκότητα αγγίζει το θέμα της βίας που εισβάλλει στις ζωές μας σε μια Αθήνα διχασμένη, γεμάτη με γκρίζες ζώνες

Της Λήδας Γαλανού

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..

Ο εχθρός μου

Σκηνοθεσία: Γιώργος Τσεμπερόπουλος

Ηθοποιοί: Μανώλης Μαυροματάκης, Μαρία Ζορμπά, Γιώργος Γάλλος, Αντώνης Καρυστινός, Θανάσης Παπαγεωργίου, Αριάδνη Καβαλιέρου

Ο Κώστας είναι ένας 50άρης οικογενειάρχης. Δουλεύει με μεράκι το ανθοπωλείο του, διατηρεί την ιδεαλιστική, ανοιχτόμυαλη κοσμοθεωρία που είχε στα φοιτητικά του χρόνια στη Γεωπονική, περνά ήρεμα και καλά με τη γυναίκα του Ράνια, τον γιο του Ανδρέα, που τελειώνει το Λύκειο, και τη 14χρονη κόρη του Λουίζα. Οταν μια συμμορία θα εισβάλει στο σπίτι του, νύχτα, για να λεηλατήσει τα αντικείμενα και τη ζωή του, ο Κώστας θα βρεθεί μπροστά σε μεγάλα διλήμματα: πόσο μακριά πρέπει να φτάσει για να εκδικηθεί, πόσο η βία βοηθά στο να επουλώσει η οικογένειά του τα τραύματά της, πόσο ηθικό είναι να γίνει ο ίδιος τιμωρός;

Ο Γιώργος Τσεμπερόπουλος μας προσφέρει μια δόση ευτυχίας και μόνο που επιστρέφει στο σινεμά, δώδεκα χρόνια μετά την «Πίσω πόρτα». Οπως πάντα στιβαρός και ευαίσθητος σκηνοθέτης, παρατηρητής της εσωτερικής ανθρώπινης σύγκρουσης, φτιάχνει μια ταινία συγκεντρωμένη, που αναδεικνύει ταυτόχρονα τους χαρακτήρες των ηρώων του αλλά και τη σημερινή Αθήνα, μια πόλη διχασμένη κι αυτή ανάμεσα στο παλιό και το νέο, τα λουλούδια που ανθίζουν και τα μοιραία εγκλήματα.

Ως δημιουργός εδώ και χρόνια ώριμος και ικανός, καταφέρνει με ανεπιτήδευτη άνεση να αποφύγει τις ευκολίες, να βυθιστεί στις γκρίζες ζώνες της σύγχρονης ζωής, εκεί όπου το καλό και το κακό μπερδεύονται στις προσωπικές ανάγκες και τα τραύματα μιας πολύ σκληρής καθημερινότητας.

Η αφήγησή του (στο σενάριο του Γιάννη Τσίρου) και οι εικόνες του φτιάχνουν το καλοζυγισμένο σύμπαν ενός δημιουργού που, χωρίς φλυαρία, βάζει πλώρη για τα δύσκολα με τρόπο ρεαλιστικό και μια ευπρόσδεκτη πολυπλοκότητα.

Ωστόσο στο τελευταίο μέρος της ταινίας η περιήγηση στη νέα ρατσιστική Αθήνα και τους κατοίκους της μοιάζει να βγάζει γρήγορα τα συμπεράσματά της, σαν να είναι αυτονόητα, χάνοντας για λίγο την ένταση της εποχής και βγάζοντας πορίσματα εκεί όπου ίσως θα χρειαζόταν να εξηγήσει πιο ξεκάθαρα. Απ’ όλες τις ερμηνείες της ταινίας τα εύσημα στον Γιώργο Γάλλο, σ’ έναν δεύτερο ρόλο–κλειδί που αξίζει βραβεία.

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….

Η Αφροδίτη με τη γούνα

(La Vénus à la fourrure)

Σκηνοθεσία: Ρομάν Πολάνσκι

Ηθοποιοί: Εμανουέλ Σενιέ, Ματιέ Αμαλρίκ

Μέσα σ’ ένα άδειο θέατρο, στο κέντρο του Παρισιού, ο Τομά, θεατρικός συγγραφέας και σκηνοθέτης, γκρινιάζει στο τηλέφωνο έπειτα από μια κουραστική μέρα οντισιόν που δεν οδήγησε πουθενά. Ψάχνει για πρωταγωνίστρια για το νέο του έργο «Venus in Fur». Ξαφνικά η πόρτα ανοίγει και μπαίνει μέσα μια τελευταία, αργοπορημένη ενδιαφερόμενη: η Βάντα, σαχλή, φλύαρη και φτηνιάρα, με μια κακόγουστη έκδηλη σεξουαλικότητα άλλη μια εκνευριστική ηθοποιός, έτοιμη να εξαντλήσει την υπομονή του Τομά. Μόνο που μόλις η Βάντα ανεβαίνει στη σκηνή, συμβαίνει μια μαγική μετάλλαξη και η γυναίκα μεταμορφώνεται, σταδιακά και με διαλείμματα στην ηρωίδα του συγγραφέα· μια μοιραία γυναίκα που τον παρασύρει διαδοχικά στο ενδιαφέρον, τον πόθο και την εμμονή.

Θα έλεγε κανείς ότι μια ταινία με θέμα τη γυναικεία εξουσία και τη σεξουαλική υποδούλωση σκηνοθετημένη από τον Ρομάν Πολάνσκι θα προκαλούσε εκρήξεις ηδονής και ειρωνείας – μόνο που ο δημιουργός, στο τελευταίο πόνημά του, κάνει ένα φιλμ περισσότερο εγκεφαλικό και χαριτωμένο παρά σκανδαλιστικό.

Βασισμένη στο θεατρικό έργο «Venus in Fur» του Ντέιβιντ Αϊβς, που πραγματεύεται και εκσυγχρονίζει τη θεωρία του Λέοπολντ φον Ζάχερ Μαζόχ και την ηδονική διάσταση της υποδούλωσης του άντρα στον γυναικείο ερωτισμό, η ταινία εξελίσσεται σε χαρακτηριστικά «γαλλικό» ύφος, με ακατάπαυστους διαλόγους, φιλοσοφικά διλήμματα και μια παλαιομοδίτικη αναγωγή του ωραίου σε θεϊκή οντότητα. Κλεισμένη μέσα στους τέσσερις τοίχους του θεάτρου, με μόνο δύο (εξαιρετικούς αμφότερους) ηθοποιούς, η ταινία του Πολάνσκι, χάρη στην ασταμάτητη ανταλλαγή από ατάκες και τις συνεχόμενες συναισθηματικές μεταπτώσεις και ανατροπές ταυτότητας, ξεπερνά με τέχνη τη «θεατρικότητά» της.

Ακόμα ωστόσο κι αυτός ο ευρηματικός σκηνοθέτης παρασύρεται αναπόφευκτα σ’ έναν ακαδημαϊσμό που μπορεί να είναι πιο γαργαλιστικός απ’ οποιουδήποτε άλλου δημιουργού, δεν αφήνει όμως την ταινία να ξεπεταχτεί στη λίστα με τις πιο συναρπαστικές ταινίες του.

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….

Σ’ αγαπώ

(How I Live Now)

Σκηνοθεσία: Κέβιν Μακντόναλντ

Ηθοποιοί: Σίρσα Ρόναν, Τομ Χόλαντ, Ανα Τσάνσελορ, Τζορτζ ΜακΚέι, Κόρι Τζόνσον

Η Ντέιζι, μια 16χρονη Αμερικανίδα με τη ρομαντική μελαγχολία της ηλικίας της, περνά τις καλοκαιρινές διακοπές της σ’ ένα αγρόκτημα συγγενών της στην Αγγλία. Εκεί θα γνωρίσει τον πρώτο της έρωτα, τον Εντι, και θα ζήσει ένα μεγάλο πάθος που θα διακοπεί απότομα: στο μέσο του 21ου αιώνα θα ξεσπάσει ο πιο αποτρόπαιος παγκόσμιος πόλεμος και η Ντέιζι θ’ αναγκαστεί να βρει τρόπους να επιβιώσει μόνη της, να προστατέψει την οικογένειά της και να περπατήσει κοπιαστικά προς το μέλλον, όπου ελπίζει να ξαναβρεί τον αγαπημένο της Εντι.

Βασισμένος στο φουτουριστικό young adult best seller της Μεγκ Ρόσοφ, ο Κέβιν Μακντόναλντ (βραβευμένος με Οσκαρ Ντοκιμαντέρ για το «One Day in September» και πιο γνωστός από τον «Τελευταίο βασιλιά της Σκοτίας») παρουσιάζει ένα ατμοσφαιρικό ρομαντικό, εφηβικό δράμα που τυχαίνει να είναι τοποθετημένο στο μέλλον, χωρίς αυτό να προσδιορίζει σημαντικά ούτε τις πράξεις των ηρώων, ούτε τα σκηνικά και την αισθητική της ταινίας. Η ταινία ενδιαφέρεται περισσότερο να διερευνήσει το σκοτεινό ερωτικό πάθος και την πίστη που καθορίζει την ψυχή της ηρωίδας της, παρά να περιγράψει ένα δυστοπικό μέλλον: άλλωστε ο έρωτας είναι αρκετά σκοτεινός για τους εφήβους κάθε εποχής. Χωρίς ιδιαίτερο βάθος ή έμπνευση, ο Μακντόναλντ, με όπλο τη Σίρσα Ρόναν, που καθώς μεγαλώνει τόσο εξελίσσονται και η μαγνητική μορφή και το πηγαίο ταλέντο της, κάνει μια ταινία που ωστόσο παρασύρει συναισθηματικά τον θεατή και τον βρίσκει να συμπάσχει με τους ήρωές του.

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….

Τα Χρονικά του Δρακοφοίνικα: Αδάμαστος

Σκηνοθεσία: Θάνος Κερμίτσης

Ηθοποιοί: Γιάννης Ρουμπούλιας, Κωνσταντίνα Γεωργαντά, Μελέτης Γεωργιάδης, Κυριάκος Κορογιάννης, Θάνος Κερμίτσης, Γεωργία Γιαννακούδη

Στον σκοτεινό κόσμο τού Ελεμπρος, η πανίσχυρη Αυτοκρατορία του Δρακοφοίνικα κυβερνά με σιδερένια γροθιά και όλοι οι λαοί βρίσκονται κάτω από την κυριαρχία της. Ενας σκλαβωμένος βάρβαρος πολεμιστής από τις περιοχές του Βορρά, ο Ντράγκαρ, καταφέρνει να αποδράσει παίρνοντας όμηρο τη Βαλέρια, την κόρη ενός στρατηγού της Αυτοκρατορίας, ο οποίος φυσικά θα στήσει ένα άγριο ανθρωποκυνηγητό για να τους εντοπίσει.

Με κέφι βλέπουμε να γεννιέται μια μεγάλου μήκους ταινία «είδους», ένα μυσταγωγικό έπος φαντασίας, βασισμένο στο κόμικς του Γιάννη Ρουμπούλια, που κρατά και τον πρωταγωνιστικό ρόλο του παντοδύναμου και λιγομίλητου Ντράγκαρ. Το κέφι παραμένει μέχρι και το τέλος της ταινίας, παρότι οι αμέτρητοι κύκλοι της πλοκής και η μεγάλη της διάρκεια μειώνουν τον αυθορμητισμό της.

Ο «Αδάμαστος» λειτουργεί μέσα στο πλαίσιο του ότι είναι ένα ελληνικό, ευπρόσδεκτο, αξιοπερίεργο: αν το φιλμ είχε άλλη εθνικότητα θα προκαλούσε λιγότερο το ενδιαφέρον μας. Το μεγαλύτερο πλεονέκτημά του είναι ένα ανάλαφρο χιούμορ (ακόμη και στον Μελέτη Γεωργιάδη που εμφανίζεται σε δεύτερο ρόλο ως άλλος Αντονι Χόπκινς), η εκπληκτική εκμετάλλευση της ελληνικής εξοχής που παίρνει τη μορφή της έρημης μεσαιωνικής φύσης, τα κωμικά αλλά όχι αμελητέα ηχητικά και οπτικά εφέ (ναι, συμπεριλαμβανόμενου κι ενός τέρατος–ενσάρκωση ιέρειας), κάποιες αξέχαστες ατάκες (του τύπου «Ξέρεις τι δύναμη έχει ο πατέρας μου, σκύλε;») και μια τόλμη στις βίαιες σκηνές μάχης. Το φιλμ θα επωφελούνταν από μια πιο συγκεντρωμένη δομή, μια μεγαλύτερη οικονομία στην αφήγηση κι έναν πιο έκδηλο ασπασμό των Monty Python τους οποίους συχνά φέρνει στον νου, παρότι δεν κάνει το μεγάλο βήμα στην υπέρβαση.

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

Στο κενό της

(Fill the Void)

Σκηνοθεσία: Ράμα Μπερστάιν

Ηθοποιοί: Χαδάς Γιαρόν, Γιφτάς Κλάιν, Ιρίτ Σελέγκ, Χάιμ Σαρίρ

Η 18χρονη Σίρα μεγαλώνει στο σύγχρονο Τελ Αβίβ, σε μια κοινότητα Χασιδικών Ορθόδοξων Εβραίων. Στην πρώτη σκηνή της ταινίας η Σίρα και η μητέρα της τριγυρίζουν στους διαδρόμους ενός σούπερμαρκετ, κρυφοκοιτάζοντας έναν ομόπιστό τους νεαρό. Είναι ο άντρας που πρόκειται σύντομα να παντρευτεί η Σίρα, με προξενιό φυσικά. Μόνο που η μοίρα τής επιφυλάσσει μια έκπληξη. Οταν, λίγο αργότερα, η μεγάλη αδελφή της θα πεθάνει στη γέννα, οι γονείς τής Σίρα θα της ζητήσουν να παντρευτεί τον γαμπρό της, ώστε το μωρό να παραμείνει κοντά στην οικογένεια. Η Σίρα θα κληθεί να επιλέξει ανάμεσα στη δική της επιθυμία και εκείνη της οικογένειάς της, ανάμεσα σ’ έναν άντρα που δεν είναι δικός της κι έναν που ούτε καν γνωρίζει.

Η ταινία έκανε την πρεμιέρα της στο περσινό Φεστιβάλ Βενετίας κι από τότε συνεχίζει τον γύρο του κόσμου, προκαλώντας γόνιμες συζητήσεις και μια αντανακλαστική αμηχανία. Η Ράμα Μπερστάιν γεννήθηκε στη Νέα Υόρκη και μεγάλωσε έξω από τη θρησκευτική πίστη. Σπούδασε κινηματογράφο στα Ιεροσόλυμα και στη διάρκεια των σπουδών της γνώρισε και ασπάστηκε τη χασιδική ζωή, παντρεύτηκε κι έκανε τέσσερα παιδιά. Από τότε δουλεύει για να φέρει το σινεμά κοντά στον ορθόδοξο εβραϊκό κόσμο κι ειδικά στις γυναίκες της κοινότητας. Απόλυτα ενσωματωμένη σ’ ένα σύμπαν αυστηρής θρησκευτικής πειθαρχίας και κοινωνικής ζωής, κάνει μια απροσδόκητη ρομαντική κομεντί, η οποία ωστόσο εκτυλίσσεται μέσα σ’ αυτόν τον κόσμο χωρίς να τον σχολιάζει ή να τον αναλύει: εκείνο που μπορεί να μοιάσει με προσηλυτισμός, για την Μπερστάιν και τις ηρωίδες της λέγεται απλώς πραγματικότητα.

Τα γεγονότα και οι ήρωες παρακολουθούνται χωρίς γραφικότητα, με λευκό φωτισμό που τους αναγάγει στη σφαίρα του παραμυθιού και ταυτόχρονα σε εντελώς πραγματικούς, αν και αξιοπερίεργους, ανθρώπους. Η ταινία δημιουργεί ένα πορτρέτο κοντινό και ειλικρινές, παρότι κάποιες φορές η απεικόνιση δεν φτάνει: αυτό που χρειάζεται είναι μια κριτική ματιά και μια αξιολόγηση.

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….

Ο αυτοκράτορας

(Emperor)

Σκηνοθεσία: Πίτερ Γουέμπερ

Ηθοποιοί: Τόμι Λι Τζόουνς, Μάθιου Φοξ, Καόρι Μομόι, Ερίκο Χατσούνε, Τοσιγιούκι Νισίντα

Καθώς, στο τέλος του Δεύτερου Παγκόσμιου, η Ιαπωνία ετοιμάζεται να παραδοθεί, ο στρατηγός Μπόνερ Φέλερς, εξειδικευμένος στον πολιτισμό της Ανατολής και στον ψυχολογικό πόλεμο, αναλαμβάνει ένα δύσκολο έργο: ν’ αποφασίσει εάν ο αυτοκράτορας Χιροχίτο θα πρέπει να εκτελεστεί ως εγκληματίας πολέμου. Στην απόφασή του, καθοριστικό ρόλο θα παίξει η προσωπική του αναζήτηση της Αγια, μιας φοιτήτριας που γνώρισε χρόνια νωρίτερα στην Αμερική. Οσο ο Φέλερς έρχεται αντιμέτωπος με τις αποφάσεις του, τόσο συνειδητοποιεί ότι οι μέρες που διανύει θα σημαδέψουν για πάντα την ιστορία των δύο χωρών αλλά και τη δική του ζωή. Μια απόλυτα συμβατική ιστορική ταινία που ξεφεύγει από το συνηθισμένο χάρη στο υπέροχο καστ της, με επικεφαλής τον Τόμι Λι Τζόουνς ο οποίος χαρίζει ενέργεια και κύρος στην κάθε του σκηνή. Κατά τα άλλα, εκείνο που μας προκάλεσε ήταν νοσταλγία για τη μίνι σειρά «Οι άνεμοι του πολέμου»!

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

Προβάλλονται ακόμα:

Για τους μικρότερης ηλικίας θεατές, η εβδομάδα προσφέρει το «Στη μάχη του χορού» (Battle of the Year: The Dream Team), του Μπένσον Λι, μια ταινία γεμάτη μουσική και break dance για να χαρεί κι ο κάθε πικραμένος έφηβος που λαχταρά τα 3D event movies, αλλά και την παιδική ταινία animation «Free Birds» (φωτ.), με ήρωες δυο γαλοπούλες που γυρίζουν πίσω στον χρόνο για ν’ αλλάξουν την Ιστορία και να αφαιρέσουν το είδος τους από το παραδοσιακό εορταστικό τραπέζι!