Του Γιώργου Σταματόπουλου
Η ζωή είναι πηγή χαράς, εννοείται η κάθε της μέρα, όχι στο σύνολό της ή στη θεωρία των αισιόδοξων μόνο. Αυτό φαίνεται να ηχεί ανόητο σε μια καθημερινότητα πλήρους κατάθλιψης, απογοήτευσης, παραίτησης, εκφυλισμού της χαράς. Αρα, η ζωή είναι και πηγή δυστυχίας. Ομως το τελευταίο συμπέρασμα είναι λάθος. Τη δυστυχία την προκαλούν οι άνθρωποι, όχι η ζωή. Εναπόκειται λοιπόν σε μας τους ίδιους να καθορίσουμε ποιο απόφθεγμα μας ταιριάζει. Εάν προτιμάμε τη χαρά από τη θλίψη, στο χέρι μας είναι (και ας υπάρχουν μυριάδες τρόικες στη χώρα και τον κόσμο) να χαιρόμαστε την κάθε μέρα. Αυτό προϋποθέτει ότι έχουμε μυηθεί στη χαρά, στην επικοινωνία, στη συγκίνηση.
Υπάρχει μια ωραία φράση στο «Ετσι μίλησε ο Ζαρατούστρα»: «Χαμένη να θεωρούμε τη μέρα που δεν χορέψαμε ούτε μια φορά! Και ψεύτικη ας ονομάσουμε κάθε αλήθεια, που δεν έχει μέσα της ούτε Ενα γέλιο». Συμφωνούμε (έστω) ότι ο χορός γίνεται με πόδια και κεφάλι σταθερά, γήινα, που όμως μπορούν να πετάξουν, και το γέλιο απαιτεί ένα αρτιμελές πρόσωπο, άμεσο και φωτεινό, δηλαδή διπλανό (όταν δεν πρόκειται για το δικό μας). Και ο περίπατος χορός είναι! Οι άνθρωποι δεν χορεύουμε εντούτοις, εκτός εάν μας παρακινήσει η κλάσις του οίνου και η ωστική δύναμη της παρέας. Ο χορός απουσιάζει από την κάθε μέρα, δυστυχώς. Είναι κρύος ο πυρετός των χορευτικών κινήσεων, που είναι η φύση μας. Λείπουν όχι η διάθεση, αλλά η συνείδηση, η Παιδεία, η καταγωγική ορχηστική μέθη.
Εχει προφανώς εξοριστεί ο λυσιμελής έρωτας, η θνησιγενής, αλλά όσο διαρκεί ένας χορός, εμφάνισή του.
Χορεύοντας με το είναι, είναι σαν να το δημιουργούμε εκείνη τη στιγμή, να μετατρέπεται σε γίγνεσθαι, σε έκσταση και λοιδορία της ανίας, ακόμη και του θανάτου. Ο χορός δεν διδάσκεται, μόνο για εκ-πολιτιστικούς λόγους υπάρχουν οι σχολές χορού. Ο χορός φαίνεται να είναι ο βαθύς λόγος της ψυχής, το τρέμισμα των σπλάχνων, η κραυγή του πρωτάνθρωπου, το στροβίλισμα του πρώτου σπέρματος. Και το γέλιο επίσης, αφού το ζώο άνθρωπος είναι το μόνο γελαστό ζώο. Το αβίαστο γέλιο είναι η χαρά της ζωής, η υμνωδία της, η συμπληρωματική γλώσσα του σώματος, η γραμματική του κορμιού που γεννιέται και μεγαλώνει με αίμα, νεύρα, πνεύμα και ακόμη κάτι που το αγνοούμε, τον θυμό, τον οποίο θυμό μόνο ο χορός και το γέλιο τιθασεύουν, καταπραΰνουν, ηνιοχεύουν…
Ας φανταστούμε γελαστούς ανθρώπους γύρω μας ή ανθρώπους ορχηστές. Ο λόγος θα ήσαν πιο ταπεινός, πιο λογικός, γήινος και αντιεξουσιαστικός, σαν τον ξυνόν του Ηράκλειτου.
Ιδού λοιπόν η όρχησις ως καθημερινότης. Εκδιώκει το ξινό και το στριφνό, το μισερό και το φθονερό από την ύπαρξη, ψαύει το άγνωστο και μέσω των χορευτικών κινήσεων το κάνει απτό· τούτο είμαστε, εάν θέλουμε να το αποδεχτούμε. Αξιοι να υπερβούμε τη βαρύτητα του καθωσπρέπει και της ακινησίας, δαίμονες που εναντιώνονται στους κατεστημένους θεούς, αλλοπρόσαλλοι κήρυκες της επικούρειας παρέκκλισης, ψύχραιμοι ακροατές της συμπαντικής (άμα τε και ταφικής…) μουσικής. Χορός: υπέρβαση. Γέλιο: επικοινωνία. Χορός-γέλιο: αντίσταση διττή· και στο πεπερασμένον και στον καπιταλισμό. Χορεύοντας με το είναι, γελώντας με την ύπαρξη. Μια ψιθυριστή αγκαλιά της φιλίας και της αλληλεγγύης.
