Περίπου το 90% στις πέντε δίνες σκουπιδιών που έχουν εντοπιστεί είναι πλαστικά
→Εάν το μαλαισιανό Μπόινγκ συνετρίβη στη ζώνη στα ανοιχτά της δυτικής ακτής της Αυστραλίας και τα συντρίμμια του δεν εντοπιστούν σύντομα, θα ταξιδέψουν προς τη Μαδαγασκάρη για να ενταχθούν στα σκουπίδια στον Ινδικό Ωκεανό και θα φτάσουν εκεί σε περίπου ένα χρόνο
Του Τάσου Σαραντή
Μπορεί οι έρευνες για τον εντοπισμό του χαμένου Μπόινγκ της Malaysia Airlines, που εξαφανίστηκε στις 8 Μαρτίου, να έχουν αποβεί άκαρπες μέχρι και αυτή τη στιγμή, αλλά αυτό που, παρεμπιπτόντως, επέφεραν στην επιφάνεια ήταν οι ατέλειωτοι σκουπιδότοποι που επιπλέουν στην επιφάνεια των ωκεανών.
Καθ’ όλη τη διάρκεια της αναζήτησης του χαμένου αεροσκάφους, όποτε αναπτερώθηκαν οι ελπίδες με τον εντοπισμό αντικειμένων που έμοιαζαν με τα συντρίμμια του, μέσω δορυφορικών παρατηρήσεων και από πληρώματα αεροπλάνων και πλοίων, η απογοήτευση ερχόταν πάντα μετά τη διαπίστωση ότι επρόκειτο για σκουπίδια που επιπλέουν στους ωκεανούς.
«Αυτή είναι η πρώτη φορά που όλος ο κόσμος παρακολουθεί τις έρευνες για τον εντοπισμό του χαμένου αεροσκάφους και γι' αυτό είναι μια καλή στιγμή για τους ανθρώπους να καταλάβουν ότι οι ωκεανοί μας είναι χωματερές» λέει στο National Geographic η Κάθλιν Ντόχαν, μια επιστήμονας στο Earth and Space Research στην Ουάσινγκτον που χαρτογραφεί τα επιφανειακά ωκεάνια ρεύματα. Η Ντόχαν σχεδιάζει ένα βίντεο το οποίο θα καταδεικνύει την κυκλοφορία των σκουπιδιών που έχουν πέσει στους ωκεανούς και το πού θα καταλήξουν σε δέκα χρόνια. Τα αντικείμενα μεταναστεύουν σε περιοχές γνωστές ως «δίνες σκουπιδιών». Ο Ειρηνικός και ο Ατλαντικός Ωκεανός έχουν από δύο τέτοιες δίνες, βόρεια και νότια. Τα επιπλέοντα σκουπίδια στον Ινδικό Ωκεανό βρίσκονται στο κέντρο, περίπου στα μισά της διαδρομής μεταξύ της Αφρικής και της Αυστραλίας.
Ο όρος «δίνη» υποδηλώνει ότι αυτά τα πλωτά συντρίμμια συσσωρεύονται μαζί δημιουργώντας μια θαλάσσια εκδοχή αυτού που στους χερσαίους χώρους αποκαλούμε σκουπιδότοπο. Η διαφορά που υπάρχει είναι ότι οι «δίνες» είναι πραγματικά τεράστιες ζώνες όπου τα συντρίμμια συσσωρεύονται, αλλά επιπλέουν ελεύθερα και κυκλοφορούν συνεχώς στην επιφάνεια της θάλασσας. Eτσι είναι δυνατό να αποτελούν και κίνδυνο για τη ναυσιπλοΐα ιστιοφόρων και άλλων πλωτών σκαφών.
Τηλεφωνικοί θάλαμοι…
Αυτό συνέβη το περασμένο καλοκαίρι κατά τη διάρκεια του ιστιοπλοϊκού αγώνα Transpacific Yacht Race, που διανύει μια απόσταση περίπου 2.225 ναυτικών μιλίων (4.121 χλμ.) από το Λος Aντζελες μέχρι τη Χονολουλού, κατά τη διάρκεια της οποίας καταγράφηκαν επιπλέοντες τηλεφωνικοί θάλαμοι και άλλα συντρίμμια από τον σεισμό στην Ιαπωνία του 2011 και το τσουνάμι που ακολούθησε, τα οποία συσσωρεύτηκαν στη σκουπιδοδίνη του Ειρηνικού μεταξύ Χαβάης και Καλιφόρνιας. Τότε αναφέρθηκαν περισσότερα από δέκα περιστατικά συγκρούσεων και μερικά από τα σκάφη υπέστησαν ζημιές, αναφέρει ο Νικολάι Μαξιμένκο, ένας ωκεανογράφος στο Διεθνές Κέντρο Ερευνών Ειρηνικού στο Πανεπιστήμιο της Χαβάης στη Χονολουλού, ο οποίος έχει μελετήσει τη μετατόπιση των συντριμμιών του σεισμού κατά μήκος του Ειρηνικού. Ο ίδιος εκτιμά ότι 100 χιλιάδες έως ένα εκατομμύριο μεγάλα αντικείμενα από ξύλο, συμπεριλαμβανομένων και δοκών από σπίτια, εξακολουθούν να επιπλέουν στην περιοχή.
Παρά το γεγονός ότι ο σχηματισμός της δίνης των σκουπιδιών του Ειρηνικού είχε προβλεφθεί το 1970 από επιστήμονες από το Ωκεανογραφικό Ινστιτούτο Woods Hole της Μασαχουσέτης, δεν ήταν τεκμηριωμένος μέχρι το 1999 οπότε και πιστοποιήθηκε από έναν ναυτικό με το όνομα Τσαρλς Μουρ, ο οποίος αγωνίστηκε στον Transpacific.
Η υψηλότερη συγκέντρωση των πλαστικών έχει εντοπιστεί στη δίνη σκουπιδιών στον Βόρειο Ατλαντικό, η οποία δέχεται το μεγαλύτερο μέρος τους από τις Ηνωμένες Πολιτείες, τον Καναδά, το Μεξικό και την Ευρώπη. Εξαιτίας της απομόνωσης του Ινδικού Ωκεανού η δίνη των σκουπιδιών που επιπλέει εκεί παραμένει κάτι περισσότερο από ένα μυστήριο. Ανακαλύφθηκε το 2010 από τον Ερικσεν και το πλήρωμά του, που έπλεαν δυτικά από το Περθ της Αυστραλίας προς την Αφρική. Σύμφωνα με τον ίδιο, περιλαμβάνει μια τεράστια περιοχή, τουλάχιστον δύο εκατομμυρίων τετραγωνικών μιλίων (περίπου πέντε εκατ. τετρ. χλμ.) σε μέγεθος, αλλά χωρίς σαφή όρια.
Αυτή η γιγάντια σκουπιδομάζα κυκλοφορεί συνεχώς ακολουθώντας το ρεύμα από την αυστραλιανή προς την αφρικανική πλευρά, κάτω από τις αφρικανικές ακτές και πίσω στην Αυστραλία, λέει ο Ερικσεν. Η πλήρης διαδρομή διαρκεί περίπου έξι χρόνια.
