Ποιες αλλαγές θα νομοθετηθούν από φέτος το φθινόπωρο. Στο στόχαστρο κυρίως οι πρόωρες, ώστε όλοι να βγαίνουν στη σύνταξη μετά τα 62. Προς νέες ενοποιήσεις Ταμείων και κατάργηση επικουρικών (ενσωμάτωση στις κύριες)

 

ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: Τζώρτζης Ρούσσος

 

Μόλις 120.000 ασφαλισμένοι μπορούν να κοιμούνται ήσυχοι σχετικά με τη συνταξιοδότησή τους και τη διατήρηση των ασφαλιστικών τους δικαιωμάτων από τις σχεδιαζόμενες αλλαγές στο ασφαλιστικό σύστημα που δρομολογεί εκ νέου η τρόικα των δανειστών μας και ετοιμάζεται να νομοθετήσει η κυβέρνηση. Είναι αυτοί που έχουν θεμελιωμένα συνταξιοδοτικά δικαιώματα, έχουν δηλαδή πιάσει τόσο τα ηλικιακά όρια για τη συνταξιοδότησή τους όσο και τα έτη ασφάλισης που απαιτούνται προκειμένου να εξέλθουν του εργασιακού βίου.

 

Ολοι οι υπόλοιποι -ασφαλισμένοι και μη- θα πρέπει να γνωρίζουν ότι βρίσκονται εκτεθειμένοι στις νέες νομοθετικές παρεμβάσεις που αναμένεται να ψηφιστούν το ερχόμενο φθινόπωρο για να ισχύσουν από το 2015.

 

Τα ελλείμματα

 

Ομως και τα 2,6 εκατομμύρια συνταξιούχοι δεν μπορούν να κοιμούνται ήσυχοι, αφού τα ελλείμματα των ταμείων κύριας ασφάλισης καθιστούν σίγουρες και αναπόδραστες τις νέες μειώσεις των συντάξεων που λαμβάνουν οι συνταξιούχοι.

 

Οι νέες δυσμενείς αλλαγές στα ηλικιακά όρια ασφάλισης και το ύψος των συντάξεων αναμένεται να ισχύσουν από το έτος 2015 και συγκεκριμένα από την 1η Ιανουαρίου του επομένου έτους με τη μεγαλύτερη αλλαγή ως προς τα όρια να είναι η κατάργηση όλων των δικαιωμάτων πρόωρης συνταξιοδότησης που είναι κάτω από τα 60 έτη.

 

Ηδη οι πρώτες τροχειοδεικτικές βολές για το τι θέλει να κάνει η τρόικα και έχει συμφωνήσει η συγκυβέρνηση των ΠΑΣΟΚ-Ν.Δ. των Σαμαρά-Βενιζέλου έπεσαν μόλις την περασμένη Παρασκευή, όπου δημοσιοποιήθηκε η Τέταρτη Εκθεση Αξιολόγησης του 2ου Προγράμματος Οικονομικής Προσαρμογής της Ελλάδας. Σε όλο αυτό το δυσμενές σκηνικό για την κοινωνία και την ελληνική οικονομία (κάθε συρρίκνωση εισοδήματος ανοίγει ένα νέο φαύλο κύκλο μείωσης τζίρου των επιχειρήσεων της πραγματικής οικονομίας που φέρνει με τη σειρά του απολύσεις εργαζομένων, δηλαδή νέα συρρίκνωση τζίρου και τελικά λουκέτο σε επιχειρήσεις που επιτείνουν τελικά το πρόβλημα της πραγματικής οικονομίας) η τρόικα λοιπόν εκτιμά ότι έχουν γίνει βήματα προς τη σωστή κατεύθυνση στο ασφαλιστικό σύστημα, αλλά πρέπει να γίνουν και άλλα προκειμένου να καταστεί βιώσιμο το συνταξιοδοτικό σύστημα.

 

Τα μέτρα που έρχονται

 

Σύμφωνα λοιπόν με τις απόψεις κυβερνώντων και δανειστών η βιωσιμότητα του συστήματος περνά από:

 

* Τις ενοποιήσεις Ταμείων (μεγαλώνουμε δηλαδή τα υφιστάμενα γραφειοκρατικά προβλήματα, όπως ακριβώς έχει συμβεί και με τις περιβόητες ενοποιήσεις του νόμου Πετραλιά το 2008). Σύμφωνα λοιπόν με τις προβλέψεις της τρόικας και της συγκυβέρνησης των Ν.Δ.-ΠΑΣΟΚ τα Ταμεία αρχικά θα ενοποιηθούν σε τρία (ΙΚΑ, ΟΑΕΕ και ΟΓΑ). Θα πρέπει να σημειωθεί ότι η σημερινή δομή του Ασφαλιστικού έχει 6 φορείς κύριας σύνταξης και ένα Ταμείο για επικουρική. Βέβαια εντός των ασφαλιστικών αυτών φορέων λειτουργούν διαφορετικοί κλάδοι που δίνουν και διαφορετικά ποσά σύνταξης. Παράλληλα λειτουργούν άλλοι 60 ειδικοί λογαριασμοί παροχών που ο καθένας έχει διοικητικό συμβούλιο.

 

* Την κατάργηση της επικουρικής σύνταξης με την ενσωμάτωσή της στις κύριες συντάξεις (που σημαίνει μεταφορά ελλειμμάτων από τα προβληματικά ταμεία στα περισσότερο υγιή και τη διάσωση των προβληματικών αυτών ταμείων με τα χρήματα που έχουν καταβάλλει ασφαλισμένοι στο Ταμείο τους (όπως ακριβώς το κραταιό ΤΕΒΕ έδωσε στο παρελθόν τα αποθεματικά του για τη διάσωση του Ταμείου Εμπόρων-ΤΑΕ και του Ταμείου Αυτοκινητιστών-ΤΣΑ για να δημιουργηθεί ο προβληματικός Οργανισμός Ασφάλισης Ελευθέρων Επαγγελματιών-ΟΑΕΕ, που για να σωθεί πήρε τα αποθεματικά του Επικουρικού Ταμείου των Βενζινοπωλών και εσχάτως τα χρήματα που όλοι οι αυτοαπασχολούμενοι έδιναν για να υπάρξει επίδομα ανεργίας στον χώρο των ελευθέρων επαγγελματιών). Ετσι τα αποθεματικά του ΕΤΑΑ (ιατροί, δικηγόροι, μηχανικοί) θα κατευθυνθούν για να σώσουν τον υπό κατάρρευση ΟΑΕΕ. Ουσιαστικά λοιπόν σχεδιάζεται η ενσωμάτωση όλων των επικουρικών Ταμείων στο ΙΚΑ, προδιαγράφοντας στην ουσία τη «συγχώνευση» της επικουρικής σύνταξης με την κύρια με στόχο το συνολικό ποσοστό αναπλήρωσης (κύριας και επικουρικής σύνταξης) να μην ξεπερνά, με αρχή το 2015, το 65% των αποδοχών που λαμβάνονται κάθε φορά υπόψη για τον υπολογισμό της σύνταξης.

 

* Την κατάργηση όλων των πρόωρων συνταξιοδοτήσεων που αφορούν ηλικίες κάτω από τα 62 έτη. Μάλιστα μελετάται αυτό να γίνει βάναυσα χωρίς δηλαδή μεταβατική περίοδο. Αλλαγές στα χαμηλά όρια ηλικίας συνταξιοδότησης από το 2015, ίσως και νωρίτερα. Ο φραγμός αυτός, παρότι στο ασφαλιστικό μας σύστημα ισχύει ως γενικό όριο συνταξιοδότησης το 62ο (για τις πρόωρες που σημαίνει και καταβολή μειωμένου ποσού σύνταξης) και το 67ο (για την πλήρη σύνταξη) μία σειρά διατάξεων για όσους ασφαλίστηκαν κυρίως πριν το 1992 επιτρέπει τη συνταξιοδοτική έξοδο από τον κόσμο της εργασίας νωρίτερα ακόμη και από την ηλικία των 50 ετών. Ουσιαστικά η κυβέρνηση θέλει να καταργήσει τα κατοχυρωμένα δικαιώματα (αυτά δηλαδή που αφορούν την επίτευξη ενός εκ των στόχων για πρόωρη συνταξιοδότηση που είναι τα έτη ασφάλισης που έχουν πληρωθεί από τον ασφαλισμένο). Ετσι, για παράδειγμα, τώρα αν μια μητέρα ανηλίκου πιάσει το κάτω όριο ημερών ασφάλισης στο ΙΚΑ κατοχυρώνει το δικαίωμά της και περιμένει να φτάσει στην ηλικία που απαιτείται προκειμένου να εξέλθει της εργασίας της. Ούτε λίγο ούτε πολύ, λοιπόν, η κυβέρνηση είναι αποφασισμένη να νομοθετήσει την κατάργηση του κατοχυρωμένου συνταξιοδοτικού δικαιώματος, ώστε κάποιος να μπορεί να συνταξιοδοτηθεί μετά τα 62 (ενώ αν είναι σε μικρότερη ηλικία να έχει πιάσει το γενικό όριο των ετών ασφάλισης που τώρα είναι τα 40 έτη)

 

* Την αύξηση του χρόνου ασφάλισης για πλήρη σύνταξη πάνω από 40 έτη (όριο που είναι σήμερα και τέθηκε σε ισχύ τον Νοέμβριο του 2012 με το Μνημόνιο 2).

 

* Την επέκταση της ρήτρας μηδενικού ελλείμματος και στα Ταμεία κύριας ασφάλισης με παράλληλη θέσπιση ρήτρας αύξησης εισφορών ή αυτόματης μείωσης των κύριων συντάξεων για τα ελλείμματα των Ταμείων κύριας σύνταξης.

 

* Την ανοικτή και μάλιστα χωρίς όρους και προϋποθέσεις, είσοδο της ιδιωτικής ασφάλισης στην κοινωνική μέσω της επέκτασης των επαγγελματικών ταμείων ασφάλισης. Πρόκειται για Ταμεία που θα αναπτυχθούν εξαιτίας της ανεπάρκειας συντήρησης των ανθρώπων μέσω της σύνταξης που θα παρέχει η κοινωνική ασφάλιση.

 

* Τη θέση των βάσεων ώστε στην επόμενη νομοθετική παρέμβαση, που αναμένεται το φθινόπωρο του 2016, να συσταθεί ένα μοναδικό ταμείο για Σύνταξη που θα λειτουργήσει από την 1-1-2017 και θα ζητά ίδιες εισφορές από όλους (μισθωτούς ιδιωτικού ή δημόσιου τομέα, ελεύθερους επαγγελματίες και αγρότες) και μία σύνταξη σε όλους (δεν πρόκειται σύμφωνα με τις πρώτες ενδείξεις να ξεπερνά τα 360 ευρώ).