Του Δημήτρη Αγγελίδη
Φρένο στην απόφαση του υπουργού Δημόσιας Τάξης που παρατείνει, με αμφισβητούμενα νομικά επιχειρήματα, την κράτηση των μεταναστών και προσφύγων πέραν των 18 μηνών, του ανώτατου ορίου που προβλέπει σε εξαιρετικές περιπτώσεις ο νόμος, βάζει το Διοικητικό Πρωτοδικείο Αθηνών.
Με μια απόφαση (2255/23-5-2014) που θεωρείται κομβικής σημασίας, καθώς είναι η πρώτη που κρίνει αντιρρήσεις κρατούμενου κατά της παράτασης της κράτησής του επ’ αόριστον, το δικαστήριο πραγματοποιεί έλεγχο νομιμότητας της υπουργικής απόφασης και κρίνει ότι «δεν ερείδεται σε κάποια νομοθετική διάταξη» η κράτηση πέραν των 18 μηνών.
Πλήρης ανατροπή
Ανατρέπει μάλιστα πλήρως το κεντρικό νομικό τέχνασμα της σχετικής γνωμοδότησης του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους, την οποία έκανε δεκτή ο υπουργός. Η γνωμοδότηση ισχυριζόταν ότι η παράταση της κράτησης δεν αποτελεί… κράτηση, στέρηση δηλαδή της ελευθερίας, αλλά περιοριστικό μέτρο. «Το περιοριστικό μέτρο που επιβλήθηκε στον αντιλέγοντα αποτελεί ουσιαστικά συνέχιση της κρατήσεώς του», έκρινε αντιθέτως το Διοικητικό Πρωτοδικείο.
Η απόφαση αφορά Αφγανό υπήκοο που έκλεισε 18 μήνες κράτησης στις 5 Μαΐου. Τρεις μέρες πριν από εκείνη την ημερομηνία (και όχι τρεις μήνες πριν, που προβλέπει ακόμα και η έωλη γνωμοδότηση του Νομικού Συμβουλίου), του επιδόθηκε έγγραφο που τον ενημέρωνε ότι θα συνεχιστεί η κράτησή του, μέχρι να «συναινέσει» στην «οικειοθελή» απέλασή του. Ο κρατούμενος υπέβαλε αντιρρήσεις κατά της κράτησής του, δικαιώθηκε από το Πρωτοδικείο στις 23 Μαΐου και αφέθηκε ελεύθερος.
«Η απόφαση του δικαστηρίου αποτελεί πρόκριμα σε σχέση με τη νομιμότητα του μέτρου και δείχνει ότι μπορούν να εγγυηθούν τα δικαστήρια την τήρηση των ελάχιστων απαιτήσεων της διαδικασίας και ότι το κράτος δικαίου ισχύει για όλους», δηλώνει στην «Εφ.Συν.» ο Αλέξανδρος Κωνσταντίνου, δικηγόρος και μέλος της νομικής υπηρεσίας του Ελληνικού Συμβουλίου για τους Πρόσφυγες (ΕΣΠ), που παρείχε νομική υποστήριξη στον κρατούμενο.
Ερχονται και κυρώσεις
Πρόσφατα, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο για τους Πρόσφυγες και τους Εξόριστους (ECRE), το ΕΣΠ και η οργάνωση Αίτημα ζήτησαν από την επίτροπο της Ε.Ε. για τις Εσωτερικές Υποθέσεις, Σεσίλια Μάλμστρομ, να ξεκινήσει τη διαδικασία επιβολής κυρώσεων στην Ελλάδα, σε περίπτωση που δεν ανακληθεί άμεσα η υπουργική απόφαση.
«Υπενθυμίζουμε ότι η κράτηση υπηκόων τρίτων χωρών πρέπει να εφαρμόζεται κατ’ εξαίρεση και υπό αυστηρές προϋποθέσεις. Οτι οι διοικητικά κρατούμενοι ζουν σε συνθήκες χαρακτηρισμένες από διεθνείς οργανισμούς και το ΕΔΔΑ ως απάνθρωπες και εξευτελιστικές. Οτι δεν έχουν εξασφαλισμένη πρόσβαση στη Δικαιοσύνη, εξαιτίας της ανεπαρκούς δωρεάν νομικής συνδρομής [...]. Οι ελληνικές αρχές οφείλουν να θέσουν τέρμα στην πρακτική της επ’ αόριστον κράτησης και να σεβαστούν τις εγγυήσεις που επιβάλλει η εθνική, κοινοτική και διεθνής νομοθεσία», αναφέρει σε ανακοίνωσή του το ΕΣΠ.
