Του Τάσου Σαραντή

Σαν να μην έφτανε η συγκέντρωση μερικών από τις μεγαλύτερες, βαριές βιομηχανικές μονάδες, που έχουν κάνει αβίωτη τη ζωή των 30.000 και πλέον κατοίκων, εξαιτίας των συνεχών ρυπαντικών επεισοδίων, σαν να μην έφτανε η επιβάρυνση της θαλάσσιας περιοχής με κάθε λογής λύματα, το Θριάσιο Πεδίο και ο κόλπος της Ελευσίνας δέχονται ένα ακόμη ισχυρό πλήγμα: τη δρομολόγηση της κατασκευής ενός διαλυτήριου πλοίων από τον Οργανισμό Λιμένος Ελευσίνας, και μάλιστα σε μια περιοχή που έχει καθοριστεί προς χρήση «μη οχλούσας βιομηχανίας-βιοτεχνίας».

Σύμφωνα με τους -καταστρεπτικούς για το περιβάλλον και την υγεία των κατοίκων της περιοχής- οραματισμούς του Οργανισμού Λιμένα Ελευσίνας (ΟΛΕ), το νέο διαλυτήριο πλοίων θα κατασκευαστεί στην περιοχή Καλυμπάκι, στη θέση που βρίσκεται το ανενεργό εδώ και χρόνια διαλυτήριο του Μπακόπουλου. Θα πρόκειται για ένα διαλυτήριο πλοίων που -σύμφωνα με τα σχέδια- θα λειτουργήσει προσωρινά για 5 έτη, χρονικό διάστημα που θεωρείται ότι απαιτείται για την ανέλκυση των ναυαγίων από τη θαλάσσια ζώνη του ΟΛΕ.

Για καλό σκοπό…

Ως στόχος της δρομολογούμενης αυτής δραστηριότητας εμφανίζεται η απαλλαγή του ημίκλειστου και αβαθούς Κόλπου της Ελευσίνας από υφιστάμενα ναυάγια, τα οποία -πράγματι- αποτελούν κίνδυνο για τη ναυσιπλοΐα και τα αγκυροβόλια, αλλά και εστία περιβαλλοντικής επιβάρυνσης. Πρόκειται, συγκεκριμένα, για 20 ναυάγια συνολικής χωρητικότητας 34.133 κόρων.

Σύμφωνα με τη Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΜΠΕ) για το νέο διαλυτήριο, που υποβλήθηκε στο υπουργείο Περιβάλλοντος Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής και η οποία ήδη διαβιβάστηκε στο Περιφερειακό Συμβούλιο Αττικής προς δημοσιοποίηση μία εβδομάδα μετά τις δημοτικές και περιφερειακές εκλογές, προκειμένου μέσω αυτού να τεθεί σε δημόσια διαβούλευση, η όλη δραστηριότητα θα ανατεθεί από τον ΟΛΕ -ύστερα από πλειοδοτικό διαγωνισμό- σε ανάδοχο, ο οποίος θα αναλάβει τις εργασίες της ανέλκυσης, της διάλυσης, αλλά και της διάθεσης του τελικού σκραπ και των λοιπών ουσιών και αποβλήτων.

Προκειμένου να δικαιολογήσει την αμεσότητα των ενεργειών του, ο ΟΛΕ επικαλείται σχετικό έγγραφο του υπουργείου Ναυτιλίας και Αιγαίου από τον Φεβρουάριο του 2011! Κι αυτό δεν είναι το μόνο παράδοξο σε αυτή την υπόθεση. Ενα δεύτερο είναι το γεγονός ότι ο ΟΛΕ παρουσιάζει ως κοινή με το υπουργείο Εμπορικής Ναυτιλίας την επιδίωξή του για την κατασκευή του νέου διαλυτήριου, χωρίς να προσκομίζει κανένα σχετικό έγγραφο.

Ενα ακόμη πιο παράδοξο γεγονός είναι ότι από το 2005 ολόκληρη η ανατολική έκταση των 200 στρεμμάτων του Καλυμπακίου έχει καθορισθεί με το Γενικό Πολεοδομικό Σχέδιο προς χρήση «μη οχλούσας βιομηχανίας-βιοτεχνίας (ΒΙΠΑ-ΒΙΟΠΑ), προς εξυγίανση», ενώ σε τμήμα των 20 στρεμμάτων -όπου σχεδιάζεται η κατασκευή του διαλυτήριου- καθορίζεται μεγάλο παραλιακό τετράγωνο με τη δημιουργία κοινόχρηστου χώρου πράσινου. Η μελέτη πολεοδόμησης της περιοχής έχει ολοκληρωθεί και υποβληθεί στο ΥΠΕΚΑ προς έγκριση, αλλά για λόγους γραφειοκρατικούς ή έλλειψης προσωπικού αυτό δεν έχει συμβεί μέχρι σήμερα.

Ετσι, η κατασκευή και λειτουργία του νέου διαλυτήριου πλοίων είναι παντελώς ασύμβατη με τις προβλεπόμενες μελλοντικές θεσμοθετημένες χρήσεις, αφού πρόκειται για ρυπογόνα δραστηριότητα, που -σύμφωνα με τη σχετική νομοθεσία- κατατάσσεται στις υψηλά οχλούσες. Επιπλέον, εφόσον και αν κατασκευαστεί το νέο διαλυτήριο, θα βρίσκεται σε άμεση γειτνίαση με την περιοχή κατοικίας του Καλυμπακίου Ελευσίνας.

Φωτογραφίες από το εγκαταλελειμμένο διαλυτήριο πλοίων στην περιοχή Καλυμπάκι της Ελευσίνας

Μεθοδεύσεις

Από την άλλη, οι μεθοδεύσεις που ασκούνται, για να δρομολογηθεί η κατασκευή του διαλυτήριου πλοίων στην Ελευσίνα, δημιουργούν πολλά ερωτήματα. Κι αυτό, γιατί το διαλυτήριο που επιδιώκει να δημιουργήσει ο ΟΛΕ στο Καλυμπάκι θα λειτουργήσει σε τμήμα ενός χώρου όπου υπήρχε κάποτε ένα διαλυτήριο της εταιρείας «Θ. Μ. Μπακόπουλος ΑΕΒΕ – Ναυπηγήσεις και Διαλύσεις Πλοίων». Η συγκεκριμένη επιχείρηση, παρόλο που διαθέτει άδεια λειτουργίας σε ισχύ, δεν ασκεί καμία δραστηριότητα εδώ και χρόνια, ούτε υπάρχει ίχνος μηχανολογικής εγκατάστασης ή εξοπλισμού. Οπότε είναι απορίας άξιο πώς έλαβε το 2010 Απόφαση Εγκρισης Περιβαλλοντικών Ορων που βρίσκεται σε ισχύ για 5 χρόνια, αφού δεν ασκούσε κάποια δραστηριότητα και μόνο στα χαρτιά φαινόταν ως λειτουργούσα επιχείρηση.

Κι όμως, οι εμπνευστές της ιδέας για την κατασκευή του νέου διαλυτήριου «πατούν» πάνω στην ύπαρξη της άδειας λειτουργίας και της Απόφασης Εγκρισης Περιβαλλοντικών Ορων αυτής της «νεκρής» επιχείρησης, δρομολογώντας το επόμενο βήμα. Που, όπως αναφέρεται στη Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων, θα είναι «η τροποποίηση της άδειας εγκατάστασης και λειτουργίας της εταιρείας Μπακόπουλος, αφού περιέλθει η κυριότητα ή το δικαίωμα εκμετάλλευσης της δραστηριότητας και του μηχανολογικού εξοπλισμού στον ανάδοχό της». Μιας ανύπαρκτης δραστηριότητας και ενός ανύπαρκτου μηχανολογικού εξοπλισμού, προκειμένου η κατασκευή του νέου διαλυτήριου να παρουσιάζεται ως «φυσική συνέχεια» της δραστηριότητας της εταιρείας Μπακόπουλος.

Ο χώρος του διαλυτήριου και οι σχεδιαζόμενες νέες εγκαταστάσεις όπως αποτυπώνονται από τον ΟΛΕ

Στην πραγματικότητα, το μόνο που παραμένει από την προηγούμενη δεκαετία από το διαλυτήριο Μπακόπουλου, που λειτούργησε σε ένα μικρό τμήμα μιας ευρύτερης έκτασης 57 στρεμμάτων για δεκαετίες, υπαίθρια και με τριτοκοσμικές μεθόδους, προκαλώντας σοβαρές βλάβες εμφανείς ακόμα και σήμερα στο έδαφος και στα θαλάσσια ιζήματα, είναι οι σκελετοί των τεράστιων αποθηκών που εκτείνονται σε 7.000 τ.μ. και που ανεγέρθηκαν στο υπόλοιπο μέρος του οικοπέδου, βορείως των 20 στρεμμάτων που θέλει να χρησιμοποιήσει ο ΟΛΕ για το νέο διαλυτήριο. Και ενώ αυτό το οικόπεδο έχει απωλέσει τον βιομηχανικό του χαρακτήρα, ο ΟΛΕ προσπαθεί να το κατοχυρώσει ως τέτοιο, την ίδια στιγμή που έχουν κινηθεί οι διαδικασίες για την ένταξή του στο σχέδιο ως οικόπεδο Βιομηχανικού-Βιοτεχνικού Πάρκου (ΒΙΠΑ–ΒΙΟΠΑ).

Βαριά βιομηχανία

Επιπλέον, ο ΟΛΕ δείχνει να μην υπολογίζει διόλου ότι στο Θριάσιο Πεδίο λειτουργούν μερικές από τις μεγαλύτερες βιομηχανίες της χώρας, μεταξύ των οποίων 2 διυλιστήρια πετρελαίου (ΕΛΔΑ, ΕΛΠΕ), 2 χαλυβουργεία (Ελληνική Χαλυβουργία, Χαλυβουργική), 2 τσιμεντοβιομηχανίες (Τιτάν, Χάλυψ), 1 βιομηχανία πυρομαχικών (ΕΑΣ – πρώην ΠΥΡΚΑΛ). Επίσης υπάρχουν εγκαταστάσεις αποθήκευσης και διακίνησης προϊόντων πετρελαίου, μονάδες αναγέννησης ορυκτελαίων, μία χαρτοβιομηχανία, πολλές χημικές βιομηχανίες, βιομηχανίες και βιοτεχνίες πλαστικών-ελαστικών, λατομεία και πολλές μικρότερες μονάδες.

Κι ότι με τη λειτουργία ενός διαλυτήριου, μιας παλαιοκαιρισμένης δραστηριότητας, τριτοκοσμικού χαρακτήρα, η οποία δημιουργεί βλάβες στην ακτή και στα θαλάσσια ιζήματα, πλήττεται καίρια το παράκτιο μέτωπο της Ελευσίνας που βρίσκεται υπό ένταξη ως περιοχή ΒΙΠΑ–ΒΙΟΠΑ προς εξυγίανση, κάτι που σημαίνει ότι εκεί σχεδιάζεται να μεταφερθούν οι δραστηριότητες χαμηλής όχλησης που υπάρχουν σήμερα στην πόλη και ότι χωροθετείται κοινόχρηστος χώρος πρασίνου. Ετσι, με τα σχέδιά του για το διαλυτήριο ο ΟΛΕ ανατρέπει στην πράξη την πολεοδομική μελέτη.

Η κατασκευή του νέου διαλυτήριου έχει προκαλέσει την οργή των κατοίκων της Ελευσίνας, ακόμη και με την προοπτική της προσωρινής λειτουργίας του για πέντε χρόνια. Οχι μόνο γιατί φοβούνται ότι τίποτα δεν είναι μονιμότερο του προσωρινού, αλλά και γιατί ο ΟΛΕ συμπεριλαμβάνεται στους φορείς του Δημοσίου που προορίζονται για ιδιωτικοποίηση, γεγονός που -εφόσον συμβεί- θα διευκολύνει την παράταση της λειτουργίας του.

«Δέχεσαι ένα διαλυτήριο, ακόμη και αν πρόκειται για τα ναυάγια του κόλπου; Η άποψή μας είναι όχι. Η περιοχή είναι κορεσμένη. Δεν είναι δυνατόν να βρίσκεις ένα περιβαλλοντικό πρόσχημα, για να στήνεις τριτοκοσμικές καταστάσεις, επιβεβαιώνοντας πως πίσω από τα εγκλήματα ρύπανσης πάντα κρύβεται ένας… οικολογικός σκοπός. Ας αναζητήσουν τους τρόπους για την ανέλκυση και διάλυση των ναυαγίων από τους υφιστάμενους ή ας βρουν ένα από τα σύννομα λειτουργούντα διαλυτήρια -αν υπάρχουν τέτοια- να πάνε εκεί και να διαλύσουν τα ανελκυσθέντα ναυάγια. Επειδή στο Θριάσιο χωράνε όλα, εκεί να βάλουμε κι αυτό;», δηλώνουν στην «Εφ.Συν.».

«Ο ΟΛΕ, θεωρώντας ότι δεν υπάρχει περίπτωση υπό κανονικές συνθήκες να γίνει δεκτό ένα διαλυτήριο στο συγκεκριμένο σημείο, χρησιμοποιεί το πρόσχημα της ανέλκυσης ναυαγίων, για να το στήσει. Ομως, σε πέντε χρόνια είναι αδύνατον να διεκπεραιωθεί αυτή η διαδικασία, διότι τρεις φορές έχει κηρυχθεί αυτός ο διαγωνισμός άγονος. Και -κατά συνέπεια- ακόμη και αν προσφέρεις ως δέλεαρ το οικόπεδο, αυτός που θα πάρει ως ανάδοχος τη δουλειά, το πιθανότερο είναι να ζητήσει την παράταση της λειτουργίας του και για άλλα πέντε χρόνια, αφού υπάρχουν κι άλλα ναυάγια παραδίπλα στον Σαρωνικό», επισημαίνουν.

Η «Εφ.Συν.» επικοινώνησε με τη γραμματεία του προέδρου και διευθύνοντος συμβούλου του ΟΛΕ, Αθανάσιου Πέππα, προκειμένου να του θέσει κάποια ερωτήματα για το ζήτημα, καθώς και για να αναπτύξει το σκεπτικό που διέπει τη δρομολόγηση της κατασκευής του διαλυτήριου πλοίων από τον ΟΛΕ, αλλά κάτι τέτοιο δεν κατέστη εφικτό…