ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ στην Αφροδίτη Τζιαντζή

• Στο αντιρατσιστικό φεστιβάλ θα μιλήσετε για την άνοδο του ρατσισμού και του φασισμού στην Ευρώπη. Πού την αποδίδετε;

Η άνοδος των ακροδεξιών και ναζιστικών κομμάτων, ειδικά στην Ανατολική Ευρώπη, συνδέεται άμεσα με τις νεοφιλελεύθερες πολιτικές και τα μέτρα λιτότητας. Στη χώρα μου οι ακροδεξιές ομάδες ενισχύονται από την κυβέρνηση και τα μεγάλα κόμματα, για να καταστείλουν το εργατικό κίνημα, την Αριστερά, τους αντικυβερνητικούς διαδηλωτές. Υπάρχουν ομοιότητες με την άνοδο της Χρυσής Αυγής στην Ελλάδα. Περισσότερο όμως θα σύγκρινα την κατάσταση στην Ουκρανία με τη στρατιωτική δικτατορία στην Ελλάδα, όπου κυριαρχούσε η πατριωτική ρητορεία και καταπιεζόταν κάθε αντίθετη φωνή.

• Ποια είναι η κατάσταση στην Ουκρανία;

Οι πολεμικές συγκρούσεις κλιμακώνονται με επιδρομές στις πόλεις της Ανατολικής Ουκρανίας. Ο πρωθυπουργός Γιατσενιούκ αποκάλεσε την αντιπολίτευση «υπανθρώπους» και κάλεσε να τσακιστούν οι τρομοκράτες. Τα μεγαλύτερα θύματα του πολέμου είναι άμαχοι με εκατοντάδες νεκρούς, μεταξύ τους και παιδιά θύματα αεροπορικών επιδρομών.

• Ποιους εκπροσωπεί το Borotba;

Είναι μια ένωση οργανώσεων της Αριστεράς που δημιουργήθηκε το 2011 από μέλη μαρξιστικών οργανώσεων, τροτσκιστές, πρώην μέλη του Κομμουνιστικού Κόμματος Ουκρανίας, αναρχικούς και αντιφασίστες. Εχουμε δυνάμεις κυρίως σε εργατικές συνοικίες και στη νεολαία. Μετά τις εφόδους στα γραφεία μας και τα πογκρόμ που εξαπολύθηκαν, πολλά μέλη μας μετανάστευσαν ή κρύβονται.

• Είχατε έναν νεκρό ακτιβιστή ανάμεσα στους 46 νεκρούς της 2ας Μαΐου στην Οδησσό, όταν πυρπολήθηκε από ακροδεξιούς και παραστρατιωτικούς το Σπίτι των Συνδικάτων. Δύο μήνες αργότερα έχει γίνει φανερό τι συνέβη;

Ηταν ένα έγκλημα σχεδιασμένο από την κυβέρνηση για να καταστείλει την αντιπολίτευση. Εφεραν στην Οδησσό παραστρατιωτικούς και ναζιστές από όλη την Ουκρανία, με την προστασία της αστυνομίας, επειδή η Οδησσός είναι μια παραδοσιακά πολυπολιτισμική πόλη, με ισχυρό αντιφασιστικό κίνημα. Διεξάγεται εισαγγελική έρευνα που συνεχώς διακόπτεται, καθώς ο γενικός εισαγγελέας είναι μέλος του νεοναζιστικού κόμματος Σβομπόντα. Είμαι σίγουρος ότι θα παρουσιάσουν πλαστά στοιχεία. Ωστόσο, αυτόπτες μάρτυρες διεξάγουν ανεξάρτητη έρευνα, με διεθνείς παρατηρητές.

• Είστε ένας από τους αρχισυντάκτες της αριστερής ιστοσελίδας liva.com.ua [liva σημαίνει Αριστερά]. Ποια είναι η κατάσταση στα ΜΜΕ;

Είναι μια ιστοσελίδα συζήτησης και θεωρίας, στην οποία συνεισφέρω με άρθρα και μεταφράσεις, στοχαστών όπως ο Αλέν Μπαντιού, ο Τέρι Ιγκλετον, ο Σλάβοι Ζίζεκ. Θεωρούμαστε ένα από τα μεγαλύτερα αριστερά ΜΜΕ της Ουκρανίας, είμαστε όλοι εθελοντές και δεν έχουμε καν γραφεία. Στα ουκρανικά ΜΜΕ επιτρέπονται μόνο οι εθνικιστικές απόψεις. Οποιος προβάλλει διαφορετική άποψη, δέχεται επιθέσεις από τους ακροδεξιούς. Η Ενωση των Δημοσιογράφων δίνει οδηγίες για την κάλυψη του πολέμου: Απαγορεύεται να δείχνεις σκοτωμένους στρατιώτες ή τις άθλιες συνθήκες που ζουν, για να μην αποδυναμώνεται το ηθικό του στρατού. Σε όλα τα κανάλια βλέπεις τις ίδιες εικόνες.

• Οσοι συγκρούονται με το καθεστώς αποκαλούνται από τα δυτικά ΜΜΕ «φιλορώσοι» ή «ρωσόφωνοι». Είναι ακριβές;

Είναι μια απλουστευτική αφήγηση. Η σύγκρουση είναι πιο σύνθετη. Μπορεί να ερμηνευθεί ως σύγκρουση της δυτικής με την ανατολική Ουκρανία. Μπορεί να ιδωθεί ως σύγκρουση της αστικής τάξης με την εργατική τάξη. Ξεκίνησε με τη συμφωνία του ελεύθερου εμπορίου με την Ε.Ε., από την οποία η αστική τάξη θεώρησε ότι θα ευνοηθεί. Αντίθετα, οι εργάτες, ειδικά στις βιομηχανικές πόλεις ξέρουν ότι θα κλείσουν εργοστάσια και θα επιδεινωθεί η ζωή τους. Μια άλλη διάσταση είναι η σύγκρουση της φιλοσοβιετικής Ουκρανίας, με τη φιλοναζιστική Ουκρανία. Η ακροδεξιά και τα μεγάλα κυβερνητικά κόμματα εξιδανικεύουν τα ουκρανικά SS και παρουσιάζουν τους αντιφασίστες παρτιζάνους του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου ως «Ρώσους». Ομως η αντιφασιστική πάλη ήταν πέρα από εθνοτική καταγωγή, οι μισοί Ουκρανοί πολέμησαν με τους Σοβιετικούς.

• Ως Βorotba δηλώνετε ενάντιοι σε κάθε εθνικισμό – ρωσικό και ουκρανικό. Πόσο δύσκολο είναι;

Είναι εξαιρετικά δύσκολο. Οι Ουκρανοί εθνικιστές σε θεωρούν φιλορώσο και οι Ρώσοι εθνικιστές φιλουκρανό. Οργανώνουμε αντικυβερνητικές και αντιπολεμικές διαδηλώσεις, απαιτούμε να σταματήσει ο πόλεμος, να αφήσουν τους ανθρώπους στις διαφορετικές περιοχές να αποφασίσουν μόνοι το μέλλον τους. Διωκόμαστε από την αστυνομία, την Ακροδεξιά, παραστρατιωτικούς. Δεν νιώθω ασφαλής, δεν ξέρω καν τι θα μου συμβεί αύριο. Η ελπίδα μας είναι ότι γεννιέται ένα νέο κίνημα, όχι μόνο στα ανατολικά, αλλά σε όλη τη χώρα, με μαζικές διαδηλώσεις ενάντια στη λιτότητα και τον αυταρχισμό, που θα ενώσει τις υποτελείς τάξεις.

• Ποιο είναι το μήνυμά σας στους Ελληνες και τους μετανάστες που θα σας ακούσουν στο Αντιρατσιστικό Φεστιβάλ;

Να μελετήσουν το παράδειγμα της Ουκρανίας, πώς οι ναζιστές χρησιμοποιήθηκαν από τις νεοφιλελεύθερες κυβερνήσεις. Το άλλο μήνυμα είναι ότι αξίζει να δυναμώσουν τα δίκτυα επικοινωνίας και αλληλεγγύης των κινημάτων της Αριστεράς στην Ευρώπη. Οι εκπρόσωποι του κεφαλαίου είναι ενωμένοι σε υπερεθνικούς οργανισμούς – το ΝΑΤΟ, το ΔΝΤ, την Παγκόσμια Τράπεζα. Καιρός να διεθνοποιήσουμε τις αντιστάσεις μας.