- Εφημερίδα των Συντακτών - http://archive.efsyn.gr -

Η μεταρρύθμιση που δεν έγινε ποτέ

10/08/14 ΕΛΛΑΔΑ

Της Ντάνι Βέργου

 

Πέρασαν 25 χρόνια από τότε που έσπασε το απόστημα και βγήκαν στο φως οι εικόνες της φρίκης από το κολαστήριο της Λέρου. Μετά τον διεθνή διασυρμό, κάποιοι ψυχικά πάσχοντες βρέθηκαν σε οικοτροφεία, ξενώνες, προστατευόμενα διαμερίσματα, σε λίγο πιο ανθρώπινες συνθήκες. Η αδιαφορία και η αναλγησία όμως που επιδεικνύει για τους ανθρώπους αυτούς το κράτος έχει οδηγήσει το όλο εγχείρημα στο σημείο μηδέν.

 

Η πολιτική βούληση ανύπαρκτη, αφήνει τα συρματοπλέγματα του ιδρυματισμού και του κοινωνικού αποκλεισμού να ορθώνονται, τουλάχιστον στις περιπτώσεις που αυτά είχαν πέσει. Δεν υπάρχει μεταρρύθμιση. Το πρόγραμμα Ψυχιατρικής Μεταρρύθμισης με την κωδική ονομασία «ΨΥΧΑΡΓΩΣ», που ξεκίνησε ως Εθνικό Σχέδιο για την αλλαγή του τρόπου παροχής υπηρεσιών ψυχικής υγείας, παραμένει ανενεργό.

 

Πρόσφατα τη θέση του οράματος της ψυχιατρικής μεταρρύθμισης (του κλεισίματος του ψυχιατρείου με την υπέρβαση της ιδρυματικής ψυχιατρικής και του ψυχιατρικού παραδείγματος, στο οποίο βασίζεται, προς ένα ολοκληρωμένο, βασισμένο στην κοινότητα δίκτυο υπηρεσιών, έτσι ώστε αυτό το «κλείσιμο του ψυχιατρείου» να έρθει, όταν οι υπηρεσίες που θα το αντικαταστήσουν θα έχουν ήδη μπει σε λειτουργία), δηλαδή της αποϊδρυματοποίησης, κατέλαβε με πολιτική απόφαση η απλή κατάργησή του στη λογική της απονοσοκομειοποίησης, με το πέταγμα ασθενών και προσωπικού στον δρόμο και το πέρασμα μεγάλου μέρους των λειτουργιών του στον ιδιωτικό τομέα.

 

Πέρσι τέτοια εποχή, η τότε υφυπουργός Υγείας Ζέττα Μακρή με επείγον έγγραφό της (31 Ιουλίου 2013), που είχε αποκαλύψει η «Εφ.Συν.», έδινε 10ήμερη προθεσμία στις διοικήσεις του ΨΝΑ, του Δρομοκαΐτειου και του Ψυχιατρικού Νοσοκομείου Θεσσαλονίκης να προβούν «αμέσως στον σχεδιασμό της μετακίνησης των χρονίων ασθενών σε κενές θέσεις Μονάδων Ψυχοκοινωνικής Αποκατάστασης» και στην «υποβολή προτάσεων για τον μετασχηματισμό των νοσοκομείων», προκειμένου τα παραπάνω να γίνουν μέχρι το τέλος του χρόνου (2013). Ο λόγος για το «άδειασμα» 400 χρονίως ασθενών και μετακόμισης 21 κλινικών, δυναμικότητας κατά μέσο όρο 20 κλινών. Χωρίς επιστημονική θεμελίωση, απλώς εκτελεστικά και αδίστακτα.

 

Σήμερα, την ώρα που (πάλι καλοκαίρι) η νέα υφυπουργός Υγείας Κατερίνα Παπακώστα μιλάει για το όραμα της Ψυχιατρικής Μεταρρύθμισης η τομεοποίηση, το πρώτο βήμα για την αλλαγή του παραδείγματος, είναι απούσα. Σχεδιάζεται δηλαδή μέχρι τον Ιούνιο του 2015 το κλείσιμο των δημόσιων ψυχιατρείων, όχι ως φυσική εξέλιξη μιας ψυχιατρικής μεταρρύθμισης με ένα δίκτυο υπηρεσιών στη θέση τους, αλλά ως μια χωροταξική μετεγκατάσταση της ιδρυματικής ψυχιατρικής.

 

Σύμφωνα με τις καταγγελίες γιατρών, ασθενών και των συγγενών τους, τις οποίες κατά καιρούς έχει αποκαλύψει η «Εφ.Συν.», πραγματοποιούνται βίαιες, βιαστικές μετακινήσεις, όπως αυτές 30 υπερήλικων από το Ψυχιατρικό Νοσοκομείο Αττικής σε δομές εκτός Αθήνας (Κόρινθος, Τρίκαλα, Κέρκυρα), όπου υπήρχε πρόσφορη κενή θέση, χωρίς να λαμβάνεται καθόλου υπ' όψιν ο τόπος καταγωγής, το όποιο συγγενικό περιβάλλον, η όποια σχέση είχαν αναπτύξει όλα τα χρόνια, ακόμα και ζώντας μέσα στο άσυλο.

 

Την ίδια ώρα, τα κέντρα Ψυχικής Υγείας στη χώρα μας, που το υπουργείο Υγείας άλλοτε υπολογίζει σε 34 κι άλλοτε σε 28 (!), είναι υπό διάλυση. Από αυτά λειτουργούν μόνο τα 16. Τα υπόλοιπα υπάρχουν μόνο στα χαρτιά. Ακόμα όμως και αυτά που λειτουργούν, δεν είναι παρά ομοιώματα κέντρων, όντας τραγικά υποστελεχωμένα, χωρίς σύνδεση -αντίθετα απ' ό,τι θα έπρεπε- με άλλες δομές, π.χ. κέντρα ημέρας ή υπηρεσίες για την εργασιακή ένταξη των συμπολιτών μας. Σύμφωνα με τα διεθνή πρότυπα, θα έπρεπε να έχουμε ένα ανά 100.000 κατοίκους, δηλαδή 110 ΚΨΥ.

 

Και οι ψυχιατρικές κλίνες στην Ελλάδα είναι πολύ λιγότερες από τα διεθνή πρότυπα. Η χώρα μας για τα 11 εκατομμύρια πληθυσμού διαθέτει 1.300, τη στιγμή που θα έπρεπε να διαθέτει 1.800. Το κυβερνητικό σχέδιο -δε- της μεταφοράς τους σε γενικά νοσοκομεία, όπως έχει καταγγείλει η Πανελλήνια Ομοσπονδία Εργαζομένων Δημόσιων Νοσοκομείων (ΠΟΕΔΗΝ) με επιστολή της προς τον αρμόδιο επίτροπο Λ. Αντόρ, γίνεται άρον άρον σε ακατάλληλους χώρους.

 

Επιπλέον, όπως είχε αποκαλυφθεί, κόβονται κονδύλια 88,6 εκατ. ευρώ από τη δημόσια ψυχική υγεία, για να καλυφθεί η κρατική συμμετοχή στα προγράμματα κατά της ανεργίας, καταβαραθρώνοντας μία από τις πιο απροστάτευτες και αδύναμες ομάδες του πληθυσμού, τους ψυχικά ασθενείς.

 


Σύνδεσμος άρθρου : http://archive.efsyn.gr/?p=223762