Του Τάσου Τσακίρογλου
First we take Athens, then we take Paris. Σ’ αυτό το δόγμα φαίνεται να συνίσταται η στρατηγική της οικονομικής κατάληψης της Ευρώπης από τις γερμανικές οικονομικές ελίτ, αφού, μετά την άλωση Ελλάδας, Πορτογαλίας και Ιρλανδίας, σειρά παίρνουν τώρα Ιταλία, Ισπανία και Γαλλία.
Με ξεκάθαρο πολιτικό στόχο μια γερμανική Ευρώπη, γίνεται ορατό πλέον ότι το όργανο για την κυριαρχία είναι η «δημοσιονομική προσαρμογή», για την επιβολή της οποίας επιστρατεύονται όλα τα μέσα: νουθεσίες, απειλές, εκβιασμοί έως και πραξικοπήματα, όπως αυτά που επιβλήθηκαν σε Ελλάδα και Ιταλία για την τοποθέτηση στην εξουσία ανθρώπων των τραπεζών, όπως ο Μόντι και ο Παπαδήμος. Σήμερα στη Γαλλία παραμένει μεν ο πρωθυπουργός, αλλά αποκεφαλίζονται όλοι οι υπουργοί που διαφωνούν με τη νεοφιλελεύθερη πολιτική του Φρ. Ολάντ και τολμούν να βγάλουν γλώσσα στο Βερολίνο, ψελλίζοντας έστω ορισμένα αυτονόητα για την καταστροφική λιτότητα. Στη θέση του «αυθάδους» Μονμπούρ τοποθετήθηκε ένας ζάπλουτος πρώην τραπεζίτης, ο Εμανουέλ Μακρόν, ο οποίος, ως ένδειξη αστικής ανωτερότητας και σε απόλυτο πνεύμα Μαρίας Αντουανέτας, είχε δηλώσει στο παρελθόν: «Τα χρήματα δεν πρέπει να σε προσδιορίζουν. Είναι ένα εργαλείο ελευθερίας, τίποτ’ άλλο» (!).
Η απάντηση βέβαια στις γαλλικές επικρίσεις περί γερμανικής επιβολής ήρθε άμεσα από την πραγματική πρωτεύουσα της Ευρώπης. «Μέχρι τώρα η κυβερνητική πολιτική [στη Γαλλία] χαρακτηριζόταν από δισταγμούς και εσωτερικές διαμάχες. [...] Η τοποθέτηση του Μακρόν εκπέμπει το μήνυμα πως επιτέλους ο Φρ. Ολάντ έχει πάρει σοβαρά την υπόθεση των μεταρρυθμίσεων», έγραψε η Rheinische Post.
Στο ίδιο μήκος κύματος και η απάντηση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής: «Είναι σημαντικό ότι ο Γάλλος πρωθυπουργός δεσμεύτηκε να συνεχίσει τις μεταρρυθμίσεις. [...] Δεν υπάρχει χρόνος για χάσιμο».
Περισσότερο σαφής, αν και ελάχιστα πειστικός, ήταν ένας από τους αρχιτέκτονες της ευρωπαϊκής λιτότητας, ο Βόλφγκανγκ Σόιμπλε, ο οποίος χαρακτήρισε τον αποκεφαλισμό της κυβέρνησης από τον Ολάντ «εσωτερικές διαμάχες στη Γαλλία», από τις οποίες, όπως είπε, «αντλήθηκαν τα σωστά συμπεράσματα». Και ο νοών νοείτω. Ο Γερμανός υπουργός Οικονομικών (τσιτάροντας Σαμαρά) δεν δίστασε μάλιστα να χαρακτηρίσει «success story» τις περιπτώσεις Ελλάδας, Ισπανίας, Ιρλανδίας και Πορτογαλίας.
Σε επίπεδο Βρυξελλών δεν υπάρχει αμφιβολία για το ποιος είναι το αφεντικό και για το ποια πολιτική θα συνεχιστεί. Στη θέση του προέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής τοποθετήθηκε ο Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ, ο πρώην πρωθυπουργός του Λουξεμβούργου, μιας χώρας φορολογικού παραδείσου, η οποία αρνείται να τεθεί σε έλεγχο για την αντιμετώπιση της φοροδιαφυγής. Για τη θέση δε του προέδρου του Γιούρογκρουπ προορίζεται ο Ισπανός υπουργός Οικονομικών, Λουίς ντε Γκίντος, πρώην άνθρωπος της μοιραίας Lehman Brothers (όπως ο Μόντι και ο Παπαδήμος), ζηλωτής της λιτότητας και έμπιστος των μεγάλων επιχειρήσεων.
«Η μετωπική επίθεση των σημαντικότερων εγκεφάλων κατά της γερμανικής πολιτικής καταδεικνύει όχι μόνο πόσο διευρύνθηκε το χάσμα μεταξύ πολιτικής και οικονομίας –κυρίως όσον αφορά θέματα όπως η “ευρωκρίση”–, αλλά καθιστά επίσης σαφές πόσο δύσκολο είναι για τη Γερμανία να επιβάλει τις ορθόδοξες οικονομικοπολιτικές της απόψεις στην Ευρώπη», έγραψε ο δημοσιογράφος Χόλγκερ Σέπιτς στη «Welt am Sonntag», σχολιάζοντας τα πυρά που δέχτηκε η Α. Μέρκελ από τους νομπελίστες οικονομολόγους στο Λιντάου.
Φυσικά, οι προειδοποιήσεις για ύφεση και στασιμότητα στην Ε.Ε δεν συγκινούν τις κυρίαρχες ελίτ, οι οποίες κινούνται στη βάση του πλέον βραχυπρόθεσμου συμφέροντος και στη λογική τού «ό,τι αρπάξουμε σήμερα». Αυτό το είδος αρπακτικού καπιταλισμού (predatory capitalism) μπορεί να κάνει ακόμα πιο πλούσιο το 1%, αλλά ταυτόχρονα λεηλατεί τις ζωές δισεκατομμυρίων ανθρώπων και, κυρίως, θέτει σε κίνδυνο τη βιόσφαιρα, φέρνοντας ακόμα πιο κοντά τα σενάρια καταστροφής. Το «ξεχασμένο», ελέω κρίσης, αυτό θέμα φέρνει στην επικαιρότητα το νέο βιβλίο της Ναόμι Κλάιν «Αυτό αλλάζει τα πάντα: ο καπιταλισμός εναντίον του κλίματος», στο οποίο καλεί για μια ριζοσπαστική μαζική δράση των πολιτών, προκειμένου να σταματήσουν την κατρακύλα.
Ορισμένες φορές, όταν πρόκειται να γράψουμε για την κρίση, έχουμε μια αίσθηση ματαιότητας, καθώς κυριαρχεί η πεποίθηση ότι «όλα έχουν πλέον ειπωθεί» και όλοι έχουν κουραστεί, όπως και εμείς που τα γράφουμε. Ωστόσο, το φθινόπωρο προμηνύεται σκληρό στις «κατειλημμένες» χώρες. Στην Ελλάδα η φορολεηλασία και το ξεπούλημα του δημόσιου πλούτου μπαίνει σε νέα τροχιά, στην Ιταλία προβλέπονται στον προϋπολογισμό νέες περικοπές 20 δισεκατομμυρίων, ενώ στη Γαλλία η ανεργία ξεπερνά το 10% και η λιτότητα σαρώνει. Και όχι μόνο. Τα στοιχεία του δεύτερου τριμήνου δείχνουν την ευρωπαϊκή οικονομία σε ύφεση, ενώ και στη Γερμανία το ΑΕΠ συρρικνώθηκε κατά 0,4%.
Είναι φανερό ότι το πλοίο της Ε.Ε οδηγείται στα βράχια, έχοντας στο τιμόνι ένα μανιακό καπετάνιο και επιβάτες που παρακολουθούν τη μοιραία πορεία σαν υπνωτισμένοι. Μπορεί κάτι να μας αφυπνίσει;
