Φέτος είναι αναμφίβολα η χρονιά του Τζόζεφ Μάλορντ Γουίλιαμ Tέρνερ, του σπουδαίου ρομαντικού Αγγλου ζωγράφου (1775-1851), που «βάφτισε» και το σύγχρονο μεγαλύτερο εικαστικό βραβείο. Βγαίνει στις αίθουσες η νέα ταινία του Μάικ Λι «Mr. Turner», που χάρισε τον Μάιο στον Τίμοθι Σπολ το βραβείο αντρικής ερμηνείας στις Κάνες. Εγκαινιάζεται και στις 10 Σεπτεμβρίου στην Tate Britain μια πολύ φιλόδοξη έκθεση, που φιλοδοξεί όχι απλώς να φρεσκάρει τις σχέσεις του κοινού με τον διάσημο ζωγράφο (ποτέ άλλωστε δεν είχαν πρόβλημα), αλλά να καταρρίψει όλους τους «κακούς» μύθους για τη δουλειά και τον χαρακτήρα του κατά τα τελευταία χρόνια της ζωής του.
Το λέει και ο τίτλος της: «Late Turner -Painting Set Free» (Ο τελευταίος Τέρνερ – Η απελευθέρωση της ζωγραφικής). Περιέχει 150 πίνακες που ζωγράφισε από το 1835 μέχρι τον θάνατό του, το ένα τρίτο δάνεια από ξένα μουσεία και ιδιωτικές συλλογές. Οπως τονίζει ο επιμελητής της Σαμ Σμάιλς, θα αποδείξουν ότι ο Τέρνερ, πάντα δύσκολος και εκκεντρικός, ουδέποτε έχασε την ενέργεια και την καλλιτεχνική του εγρήγορση παρ’ όλους τους πόνους και τις αρρώστιες της προχωρημένης ηλικίας. «Ο μύθος λέει ότι το μυαλό και το χέρι του Τέρνερ, ειδικά μετά το 1845, τον εγκατέλειψαν. Οτι η δουλειά του ξέπεσε και σκόπιμα αποσύρθηκε από κάθε επαφή με κοινό και κριτικούς. Ολα αυτά έχουν τεράστια απόσταση από την αλήθεια».
Μερικά σπάνια, ακριβοθώρητα όσο και παραγνωρισμένα έργα του αναλαμβάνουν το κύριο βάρος. Κορυφαία στιγμή της έκθεσης, που μάλιστα θα παρουσιαστεί σαν «έκθεση μέσα στην έκθεση», είναι εννέα από τους λεγόμενους «τετράγωνους» πίνακες που έκανε το διάστημα 1840-1846, για να τους υποδεχτούν οι κριτικοί με κραυγές φρίκης και να αποφανθούν: «Πάει, το ’χασε τελείως, τρελάθηκε». Ο Σαμ Σμάιλς και η έκθεσή τους προτείνουν, αντίθετα, ως «μια θαυμάσια σύνθεση κάθε τι που είχε απασχολήσει τον Τέρνερ σε όλη του τη ζωή». Ενας δείχνει τον Ναπολέοντα στην εξορία της Αγ. Ελένης, ένας άλλος την ταφή του φίλου του καλλιτέχνη, σερ Ντέιβιντ Γουίλκι, στη θάλασσα και κάποιοι έχουν κλασικά και βιβλικά θέματα.
Στην Tate Britain θα γίνει και μια σπάνια συνάντηση δύο κορυφαίων έργων του, που εκτέθηκαν πρώτη φορά μαζί το 1839: «Ancient Rome: Agrippina Landing with the Ashes of Germanicus» και «Modern Rome: Campo Caccino». Θα εκτεθούν υδατογραφίες με τη φωτιά στον Πύργο του Λονδίνου το 1841, που μόλις πρόσφατα του αποδόθηκαν με σιγουριά , δίπλα δίπλα με τον διάσημο και θεαματικό του πίνακα «Burning of the Houses of Lords and Commons» του 1835. Και φυσικά υπάρχει και το τελευταίο έργο που εξέθεσε, το 1850, με τους εραστές Διδώ και Αινεία.
*Info: διάρκεια της έκθεσης ώς τις 25 Ιανουαρίου 2015.
Επιμ.: Β.Γεωργ.
