Η πρόσοψη διά χειρός Ροντέν
Ο μεγάλος Ιταλός αρχιτέκτονας δεν μάς έχει συνηθίσει σε τόσο μικρά πρότζεκτ. Και κρυμμένα, στριμωγμένα ανάμεσα σε κατοικίες, που τον έβαλαν μάλιστα στα δύσκολα, καθόρισαν τις επιλογές του. «Επρεπε να κτίσουμε έχοντας στο μυαλό μας τα μάτια που θα μας κοιτάνε, να σεβαστούμε τα γειτονικά παράθυρα, να προσέξουμε μην τους στερήσουμε ούτε μια σταγόνα ήλιου», λέει στη «Liberation».
Βέβαια, οι πολυκατοικίες είναι αυτές οι παλιές, όμορφες παρισινές της λεωφόρου des Gobelins. Εκεί στο νούμερο 73 εγκαινιάστηκε, προχθές Τετάρτη, η καινούργια έδρα του Ιδρύματος Jerome Seydoux-Pathe, που αν και έχει λίγα μόνο χρόνια ζωή (ιδρύθηκε το 2006) διαχειρίζεται μια τεράστια πολιτιστική κληρονομιά, για τους Γάλλους και όλη την ανθρωπότητα: τα μη κινηματογραφικά αρχεία και τις συλλογές της περίφημης εταιρείας Pathe με σήμα τον κόκορα, που δημιουργήθηκε το 1896 από τους αδελφούς Εμίλ και Σαρλ Πατέ. Μπορεί σήμερα να περηφανεύεται ότι είναι η μόνη στον κόσμο που δεν σταμάτησε ούτε στιγμή τη λειτουργία της, ότι έχει την ηλικία του σινεμά, ότι κυριάρχησε στον χώρο μέχρι τον Α′ Παγκόσμιο Πόλεμο όχι μόνο με τις ταινίες της (ο κατάλογός της αποτελείται από 10.00 χιλιάδες φιλμ, τα 9.000 βωβά), αλλά και με τα μηχανήματά της (κάμερες, προβολείς, φωνογράφους).
Το νέο κτίριο της λεωφόρου des Gobelins είναι ανοιχτό στο κοινό, χώρος ψυχαγωγίας αλλά και μελέτης. Περιλαμβάνει στο ισόγειο ένα μικρό αμφιθέατρο 70 θέσεων για προβολή βωβών ταινιών. Στους υπόλοιπους πέντε ορόφους, εκτός από τα γραφεία του ιδρύματος, υπάρχει μια γκαλερί με 150 κινηματογραφικές μηχανές, που διασχίζει την ιστορία και την εξέλιξή τους από το 1896 μέχρι τη δεκαετία του 1980, ειδικός χώρος για το αρχείο της Pathe και των 80 θυγατρικών εταιρειών της (αλληλογραφία, νομικά και διοικητικά έγγραφα, αφίσες, φωτογραφίες, προγράμματα, κατάλογοι ταινιών, σενάρια, περιοδικά, αντικείμενα, κοστούμια κ.λπ.) και στον τελευταίο όροφο στήθηκε το βασίλειο των ερευνητών και φοιτητών. Κάτω από μια γυάλινη οροφή τούς περιμένει ένας συνδυασμός κλασικής και ψηφιακής βιβλιοθήκης.
Το έργο του Ιταλού ανάμεσα σε κατοικίες
Αυτό που έκανε ο Ρέντσο Πιάνο είναι μαγικό και ποιητικό. Στον αριθμό 73 της λεωφόρου βρισκόταν κάποτε το ιστορικό και κατεδαφισμένο πια Theatre des Gobelins. Η πρόσοψή του, όμως, διατηρείται και έχει κριθεί ιστορική κληρονομιά, πόσο μάλλον που τα γλυπτά της μέρη έγιναν το 1869 από τον ίδιο τον Ογκίστ Ροντέν. Ο Ιταλός αρχιτέκτονας την συνδύασε με τη δική του ευφάνταστη κατασκευή από γυαλί, ξύλο, μπετόν και χάλυβα. Εχει το σχήμα ενός αυγού ή κοχυλιού σε γκρίζα και λευκά χρώματα. Ελίσσεται ανάμεσα στις γύρω κατοικίες, χωρίς να ενοχλεί με τη σύγχρονη γλώσσα του. Ελάχιστα δε ξεχωρίζει πάνω από αυτές ο γυάλινος θόλος της.
«Οι περιορισμοί βοηθούν πολύ τον αρχιτέκτονα. Ηθελα να προσθέσω ένα ακόμα “μικρό φως” στο Παρίσι», λέει ο Ρέντσο Πιάνο, που ήδη έχει σημαδέψει την πόλη με το Κέντρο Πομπιντού. «Δεν μπορεί κανείς να κτίσει ό,τι θέλει. Είμαι ακόμα ένας πιανίστας που αγαπάει να παίζει πιάνο. Ενα κτίριο αφιερωμένο στο σινεμά, την πιο λαϊκή και δημοφιλή τέχνη, αντιπροσωπεύει τη διάρκεια».
Επιμ.: Β.Γεωργ.
