- Εφημερίδα των Συντακτών - http://archive.efsyn.gr -

«Να ζούμε σύμφωνα με τη φύση, όχι εναντίον της»

25/09/14 ART,ΘΕΜΑΤΑ,ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΕΙΣ-ART

Της Νόρας Ράλλη

 

Εχει ζήσει για χρόνια στην Ελλάδα. Ο πατέρας του, Μπέρναρντ, γνωστός δημοσιογράφος της «Ουάσινγκτον Ποστ» και αργότερα των «Τάιμς», ήταν πολιτικός ανταποκριτής στη χώρα μας. Εχει βραβευτεί, μάλιστα, για τα κείμενά του κατά της χούντας. Ο 53χρονος Τζόναθαν Νόσιτερ είναι εκπαιδευμένος σομελιέ και σκηνοθέτης με κοφτερή κοινωνική ματιά. Κινούμενος έξω από τα mainstream κυκλώματα, φτιάχνει ταινίες για τα πράγματα που αγαπά, δεν ξεχωρίζει το fiction από το ντοκιμαντέρ και συνεχίζει, με κάθε κόστος, σχεδόν κολεκτιβίστικα.

 

Δεν ξεχνάμε, βέβαια, ότι στις πρώτες του φιξιόν ταινίες η Ελλάδα ήταν παρούσα. Είτε γιατί τις πλημμύριζε μπουζούκι, παρόλο που είχαν νεοϋορκέζικο θέμα («Sunday») είτε γιατί έκανε όλα τα γυρίσματα εδώ με Ελληνες ηθοποιούς (Δημήτρης Καταλειφός), όπως στο «Σημάδια και θαύματα». Τώρα ο σκηνοθέτης του εξαιρετικού «Mondovino», γύρω από τον κόσμο του κρασιού και τα οικονομικά και πολιτικά συμφέροντα που τον συντρίβουν, επιστρέφει με τη «Φυσική Αντίσταση». Είναι ένα ακόμα πολυεπίπεδο ντοκιμαντέρ που συνδυάζει την παραδοσιακή οινοπαραγωγή με την πολιτική, αλλά και το ιταλικό σινεμά. Προβλήθηκε στις Νύχτες Πρεμιέρας.

 

«Θυμάμαι πως είχαμε έρθει στην Κω, το ’70. Στην παρέα ήταν και δύο Αμερικανοί και το κλίμα ήταν κάπως αμήχανο. Οταν έφυγαν, ο πατέρας μου γέλασε και είπε πως ήταν πράκτορες της CIA», θυμάται. Συμφωνούμε πως χωρίς αυτούς, η χούντα δεν θα μπορούσε να σταθεί. «Παντού αυτό συνέβη. Και στη Βραζιλία, όπου έχω μείνει για χρόνια, και στη Χιλή. Φταίνε και οι πολίτες όμως. Ειδικά σήμερα». Μπορεί ο πατέρας του, για τον οποίο μιλά με μεγάλη αγάπη, να περίμενε με ενδιαφέρον να δει πώς θα εξελιχθούν τα πράγματα μετά το ‘80, ωστόσο ο ίδιος θέλει -αλλά δεν μπορεί- να είναι αισιόδοξος. «Οι κυβερνήτες στη χώρα σας πρέπει να μπουν φυλακή. Οπως και ο Σαρκοζί, ο Ολάντ, η Μέρκελ. Αλλά, ούτε τότε θα λυθεί το πρόβλημα. Δεν ζούμε τη φασιστική δυστοπία που προέβλεψε ο Οργουελ, αλλά τον “θαυμαστό, καινούργιο κόσμο” του Χάξλεϊ. Ολοι μας παίρνουμε κάθε μέρα το “χαπάκι” της κοροϊδίας του συστήματος. Για να σωθούμε; Για να ξεχάσουμε; Πάντως, όχι για να ζήσουμε».

 

Αντλώντας έμπνευση από τα πιστεύω του και με αφετηρία την προσωπική του σχέση με το κρασί έφτιαξε και τη «Φυσική Αντίσταση». «Βιώνουμε μια πολύ περίεργη συγκυρία. Πρέπει να υψώσουμε άμυνες ενάντια στη βαρβαρότητα. Πρέπει να αγωνιστούμε ενάντια στην κατάρρευση του πολιτισμού. Στο ντοκιμαντέρ δείχνω έναν οινοπαραγωγό στην Ιταλία, που δούλευε στην Deutsche Bank πριν αποφασίσει να ασχοληθεί με το κρασί. Κάτι λέει αυτό».

 

Σκηνή από το ντοκιμαντέρ [1]

Σκηνή από το ντοκιμαντέρ

Μία από τις πιο δυνατές σκηνές είναι όταν κρατάει χώμα με φυτοφάρμακα στο ένα χέρι και χωρίς, στο άλλο. Από δύο κτήματα που τα χωρίζει μόνο ένα μονοπάτι. Τρομάζεις. «Οι παραγωγοί, όχι μόνο του κρασιού, δέχονται τεράστιες πιέσεις για να ακολουθήσουν εύκολες, μα θανατηφόρες, λύσεις. Φυτοφάρμακα της Monsanto, χημικά κ.λπ. Η Τοσκάνη δεν υπάρχει σχεδόν πια. Είναι μια “ντίσνεϊλαντ” για τον Στινγκ και τον Ζεμέκις, που έχουν εκεί εξοχικά. Οι παλιές οικογένειες αναγκάστηκαν να πουλήσουν τις μετοχές τους σε χρηματοπιστωτικά ταμεία. Οσο για την Ευρώπη, δεν είναι τυχαίο πως, μαζί με το νόμισμα, επέβαλε και κοινούς κανόνες στη γεωργία. Ξέρουν καλά πως αν ελέγχεις την τροφή, ελέγχεις τα πάντα», ακούγεται στην ταινία. Ο Νόσιτερ, ωστόσο, δεν είναι εναντίον της πολυτέλειας και της προόδου. «Πρέπει, όμως, επιτέλους να πάψουμε να σκεφτόμαστε ως καταναλωτές. Να ζούμε σύμφωνα με τη φύση. Οχι εναντίον της».

 

Μου δείχνει στο πρωτοσέλιδο των «Τάιμς» άρθρο του αδερφού του για τον ιό Εμπολα – είναι ανταποκριτής στη Δυτική Αφρική. Δίπλα, ένα κείμενο για την κλιματική αλλαγή. «Ακόμα και αυτή η συντηρητική εφημερίδα γράφει πως το 2046 το Λονδίνο δεν θα υπάρχει πια, λόγω της υπερθέρμανσης του πλανήτη. Το 2061, ούτε η Μόσχα! Κι όμως, κάνουμε πως δεν μας νοιάζει. Παίρνουμε το “χάπι” μας και ζούμε τη Μέρα της Μαρμότας».

 

Στην ταινία, επιλέγει για αρχή ένα ποίημα με αναφορές στον “Ικαρο” του Μπρέγκελ. Ο Ικαρος πέφτει στη θάλασσα στην άκρη του πίνακα, ενώ κανείς δεν τον προσέχει, όλοι συνεχίζουν τις δουλειές τους. «Είμαστε όλοι Ικαροι εν δυνάμει. Νομίζουμε ότι διαφεντεύουμε τη φύση, ότι διαφεντεύουμε τον Θεό, ενώ δεν έχουμε έλεγχο ούτε του εαυτού μας».

 

Γιατί, όμως, δεν παρουσιάζει και την αντίθετη πλευρά στην ταινία του; «Δεν είμαι δημοσιογράφος. Ηθελα να δείξω πράγματα με τα οποία συμφωνώ και αγαπάω. Ελάχιστα θα βγάλω από αυτή την ταινία. Την προηγούμενη, “Rio sex comedy”, με τους Μπιλ Πούλμαν και Σαρλότ Ράμπλινγκ, τη γύρισα σαν κολεκτίβα. Ολοι πληρωθήκαμε το ίδιο, οι ηθοποιοί ντύνονταν με δικά τους ρούχα… κι όμως, δέχτηκα τεράστιο πόλεμο επειδή χρηματοδοτήθηκε από τη Γαλλία και δεν ακολούθησα την πεπατημένη, με ατζέντηδες κ.λπ.».

 

Δεν είναι ο μόνος που δρα έτσι. «Υπάρχουν εστίες δημιουργίας και επανάστασης. Σε πανεπιστήμια, σε ομάδες αγροτών, σε βιοτέχνες, σε καλλιτέχνες. Και μη γελιόμαστε… οτιδήποτε γίνεται από τα χέρια ενός ανθρώπου, με σκοπό να δώσει χαρά σε άλλους, είναι ισχυρή πολιτική δήλωση».

 

Μαζί του, ο 8χρονος γιος του Νόε. Τα τελευταία χρόνια μένουν με τη γυναίκα και τις δίδυμες κόρες τους στη Ρώμη. «Ξέρεις τι υπέροχο είναι, όμως, να πηγαίνουν κάθε πρωί στο σχολείο και να περνούν πλάι από αιώνες Ιστορίας; Αυτός είναι ένας λόγος που λατρεύω και το κρασί. Για τη σχέση του με την Ιστορία και τους ανθρώπους!».

 

[email protected]

 


Σύνδεσμος άρθρου : http://archive.efsyn.gr/?p=237752