Αυτή τη φορά η Τρέισι Εμιν δεν πρέπει να φοβάται να διαβάσει τις κριτικές και κυρίως τα on line σχόλια κάτω από αυτές, όπως της συμβαίνει συνήθως. Η νέα της μεγάλη έκθεση στην γκαλερί White Cube του Λονδίνου (μέχρι τις 16 Νοεμβρίου) με τίτλο «The Last Great Adventure Is You» (H τελευταία μεγάλη περιπέτεια είσαι εσύ) δεν πήρε απλώς διθυραμβικές κριτικές. Ο Τζόναθαν Τζόουνς της «Guardian» έφτασε στο σημείο να γράψει: «Η Εμιν είναι πια ξεκάθαρα η πιο σημαντική Βρετανίδα καλλιτέχνις της γενιάς της. Κάθε σπουδαστής, ακόμα και έφηβος, που αγαπάει την τέχνη οφείλει να δει αυτή την έκθεση. Είναι ένα μάθημα για το πώς είναι ένας πραγματικός καλλιτέχνης».
Η, 51χρονη πια, Τρέισι Εμιν επιστρέφει ύστερα από πέντε χρόνια στην White Cube με έργα που δούλεψε πολύ: γλυπτά από μπρούντζο, πίνακες ζωγραφικής, σχέδια, τεράστια κεντημένα πανό. Ο τίτλος της έκθεσης κυριαρχεί φτιαγμένος από νέον. Οπως εξήγησε η καλλιτέχνις, αρχικά το «εσύ» αναφερόταν στο «άλλο πρόσωπο». Οσο όμως δούλευε τα έργα της καταλάβαινε ότι η μεγάλη περιπέτεια της ζωής της ήταν και πάλι ο ίδιος της ο εαυτός.
«Η έκθεση έχει θέμα τις τελετουργίες περάσματος, τον χρόνο και την ηλικία, την απλή συνειδητοποίηση ότι είμαστε μόνοι μας», δηλώνει στο σάιτ της White Cube. Και σε πρόσφατη συνέντευξή της στον «Observer» είναι πιο επεξηγηματική: «Προσπαθώ να καταλάβω γιατί άλλαξε τόσο πολύ το σώμα μου. Πού πήγε το κορίτσι που ήμουν; Πού πήγε όλη αυτή η νιότη; Τα πράγματα που χάθηκαν πού πήγαν; Τα ψάχνω στις εικόνες, τα ψάχνω στo πινέλο μου».
Στην έκθεση κυριαρχούν τα γυμνά. Γλυπτά και ζωγραφική. Και είναι όλα δικά της. Σαν να βάζει έναν καθρέφτη μπροστά της και να παρατηρεί το σώμα της. Στα γλυπτά, όμως, δεν υπάρχει κεφάλι. «Οταν κοιτάζω τον εαυτό μου, δεν βασίζομαι στο πρόσωπό μου για να νιώσω την ταυτότητά μου», λέει. «Βασίζομαι σε όλο μου το σώμα και στην ψυχή μου. Ακόμα και ο τρόπος που περπατώ ορίζει τον χαρακτήρα μου. Το έργο του Ντισάν “Η καταγωγή του κόσμου” ήταν για πολλά χρόνια στο ανάθεμα γιατί δεν είχε και το πρόσωπο της γυναίκας. Είχε, όμως, τη γονιμότητα και την κοιλιά της, το οστό και τους μυς της ηβικής χώρας, δηλαδή ήταν μια φλογερή, ισχυρή, σεξουαλική γυναικεία μορφή. Οχι μια γυναίκα με όνομα, αλλά μια γυναίκα που εκπροσωπεί όλες τις γυναίκες. Ετσι πρέπει να βλέπουμε πια τα πράγματα. Ο φεμινισμός προχώρησε πολύ τα τελευταία εκατό χρόνια και θα συνεχίσει μέχρι που μια μέρα θα πάψει να υπάρχει γιατί θα είμαστε όλοι ίσοι».
Ο λόγος και πάλι στον κριτικό της «Guardian», που εκστασιάζεται κυρίως με τους πίνακές της. «Η έκθεσή της είναι ένα masterclass πάνω στο πώς να χρησιμοποιείς τις παραδοσιακές καλλιτεχνικές δεξιότητες. Εκεί που άλλοι καλλιτέχνες της γενιάς της φαίνονται ηλίθιοι όταν πιάνουν πινέλο ή κάρβουνο -με πιάνει φρίκη όταν θυμάμαι την πρώτη έκθεση ζωγραφικής του Ντάμιεν Χιρστ- αποδεικνύεται ότι η Εμιν όλα αυτά τα χρόνια καθόταν πάνω σε μια βαλίτσα από εφεδρικές ικανότητες. Ο Ματίς, ο Πικάσο, ο Τιτσιάνο και όλα τα αγόρια σχεδίασαν και ζωγράφισαν με τόσο πολλούς τρόπους και επί τόσο πολλά χρόνια τα γυναικεία σώματα που έκαναν το γυναικείο γυμνό τη μεγάλη παράδοση της δυτικής ζωγραφικής. Η Εμιν διεκδικεί τον χώρο τους, επιτίθεται στον ναό της πατριαρχίας. Και δεν μπαίνει απλώς στο μουσείο, το τραντάζει μέχρι τα θεμέλιά του».
Επιμ.: Β.Γεωργ.
