^[1]Το κεφάλαιο Ιαν Κέρτις στη μουσική ήταν μεν πολύ σύντομο, μόλις τρία-τέσσερα χρόνια διήρκεσε, αλλά στάθηκε καθοριστικό. Κι ας κυκλοφόρησε με το συγκρότημά του, τους Joy Division, μόλις δύο δίσκους, το «Unknown Pleasures» τον Απρίλιο του 1979 και το «Closer» το 1980. Τότε πέθανε ο Ιαν Κέρτις, τον Μάιο του 1980, σε ηλικία μόλις 23 ετών.

 

Οχι πως τον έχουμε ξεχάσει, ευκαιρία όμως αυτή την εβδομάδα να τον ξαναφέρουμε στον νου μας (ήδη κάναμε μια ακρόαση των δύο άλμπουμ στο Spotify – μοναδικές στιγμές για τη μουσική). Αφορμή, η κυκλοφορία την Πέμπτη ενός βιβλίου, του «So This Is Permanence», με δικά του γραπτά. Η γυναίκα του Ντέμπορα τα συγκέντρωσε. Χειρόγραφα με στίχους και κείμενα που προέρχονται από διάφορα σημειωματάριά του ή σκόρπια χαρτάκια που φύλαγε με επιμέλεια. Η επιλογή για το ποια από αυτά συμπεριελήφθησαν τελικά στην έκδοση έγινε με τη βοήθεια του δημοσιογράφου Τζον Σάβατζ. «Είναι μια προσπάθεια», λέει η Ντέμπορα, «να παρουσιάσουμε τον συγγραφέα Ιαν με έναν τρόπο που θα ήθελε και ο ίδιος».

 

Ο Ιαν στο τραγούδι, ο Μπέρναντ Σάμερ στην κιθάρα και τα πλήκτρα, ο Πίτερ Χουκ στο μπάσο και ο Στέφεν Μόρις στα ντραμς. Αυτοί ήταν οι Joy Division του καταθλιπτικού Ιαν. Σκοτεινός και στον τρόπο που ερμήνευε τα κομμάτια, έγραψε στίχους για τον θάνατο, τη βία, την αλλοτρίωση κ.ά. «Τα λόγια σε ένα τραγούδι ήταν το πιο σημαντικό για τον Ιαν», λέει η Ντέμπορα. «Συνήθιζε να αναφέρεται διεξοδικά στο τι σήμαιναν οι στίχοι και έψαχνε την ιστορία που κρύβεται πίσω από αυτά. Δεν του άρεσαν τα τραγούδια που δεν έλεγαν πολλά».

 

Η Ντέμπορα γνωρίστηκε με τον Ιαν όταν εκείνος ήταν ακόμα έφηβος στο Μάκλσφιλντ. Ενας ψηλόλιγνος νεαρός που φορούσε στενά τζιν και έβαζε eyeliner. Ηταν ήδη μια καλτ φιγούρα σε τοπικό επίπεδο, ένας ποιητής και συγγραφέας ο οποίος κρατούσε τις εργασίες του σε μια απλή πλαστική τσάντα την οποία δεν άλλαξε ακόμη και μετά τη μεγάλη επιτυχία του συγκροτήματος. Η Ντέμπορα αποθήκευσε το έργο τού Κέρτις σε δύο μεγάλους φακέλους, αλλά δεν τους διάβασε μέχρι που τα εναπομείναντα μέλη της μπάντας (οι μετέπειτα New Order) αναζήτησαν τους ακριβείς στίχους. Αλλά αυτοί δεν ήταν εκεί μέσα. «Ο Ιαν ήταν πολύ αποτελεσματικός» λέει η Ντέμπορα. «Δεν ήθελε εκκρεμότητες. Υποθέτω ότι δεν τους έβαλε εκεί γιατί ακόμα δεν τους είχε ηχογραφήσει».

 

Το «Closer» κυκλοφόρησε δύο μήνες μετά τον θάνατό του. «Ακούγοντας το άλμπουμ για πρώτη φορά», λέει η Ντέμπορα, «συγκλονίστηκα.

 

»Ηταν ο ίδιος και οι πολύ σκοτεινοί στίχοι του». Και κάτι τελευταίο: επειδή ο Ιαν διάβαζε πολύ και ιδίως λογοτεχνία, έβρισκες σε τίτλους των κομματιών του προφανείς αναφορές σε συγγραφείς – το «Atrocity Exhibition» στον Μπάλαρντ, το «Colony» στον Φραντς Κάφκα, το «Dead Souls» στον Νικολάι Γκόγκολ.

 

Δημήτρης Κανελλόπουλος