26/10/14


Προστάτης

Ο εφιάλτης των ανδρών

Ο προστάτης αδένας είναι όργανο του άνδρα που συνήθως προσβάλλεται από δύο κυρίως παθήσεις ιδιαίτερα μετά την ηλικία των 50 ετών. Αυτές είναι η καλοήθης προστατική υπερπλασία και η κακοήθεια, δηλαδή ο καρκίνος του προστάτη. Πρέπει να γνωρίζουμε ότι ο προστάτης ανατομικά βρίσκεται αμέσως κάτω από την ουροδόχο κύστη και στο τέλος της.
      Pin It

Γράφει ο Νίκος Αντωνίου*

 

Η υπερπλασία…

 

48

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Η Καλοήθης Υπερπλασία προστάτη (ΚΥΠ) αποτελεί τον συχνότερο καλοήθη όγκο στον άνδρα και η επίπτωση της αυξάνεται με την ηλικία.

 

Ετσι, ήδη από την ηλικία των 40 ετών και άνω, μέχρι τα 50, υπάρχουν αλλοιώσεις προστατικής υπερπλασίας στο 20% των ανδρών. Στους άνδρες μεταξύ 51 και 60 ετών το ποσοστό αυτό είναι 50%, ενώ στους άνδρες που πλησιάζουν τα 80 έτη ξεπερνά το 90%.

 

Η αιτιολογία της καλοήθους υπερπλασίας προστάτη δεν έχει πλήρως διευκρινιστεί. Πολλοί παράγοντες παίζουν ρόλο, αλλά σίγουρα σημαντικό η ανδρική ορμόνη τεστοστερόνη και η σχέση ελεύθερης τεστοστερόνης και οιστρογόνων με την αύξηση του μεγέθους του προστάτη. Ετσι φαίνεται ότι με την αύξηση της ηλικίας αυξάνονται τα επίπεδα των οιστρογόνων.

 

Τα συμπτώματα

 

Τα συμπτώματα του προστάτη διακρίνονται σε αποφρακτικά και ερεθιστικά.

 

Στα πρώτα περιλαμβάνονται ο δισταγμός στο ξεκίνημα της ούρησης, η ελαττωμένη ακτίνα των ούρων και η μείωση της διαμέτρου ροής τους, το αίσθημα ατελούς κενώσεως της ουροδόχου κύστεως, η διπλή ούρηση -η επανάληψη της ούρησης σε λιγότερο από δύο ώρες-, η προσπάθεια για διατήρηση της εξόδου των ούρων και, στο τέλος, η έξοδος των ούρων με σταγόνες. Τέλος, στα ερεθιστικά συμπτώματα περιλαμβάνονται η εντατική συχνουρία και νυκτουρία.

 

Κλινική εκτίμηση

 

Η επίσκεψη στον ουρολόγο με την ανωτέρω συμπτωματολογία είναι επιβεβλημένη και περιλαμβάνει: φυσική εξέταση με δακτυλική και λεπτομερή λήψη του ιστορικού του ασθενούς. Η δακτυλική εξέταση αποτελεί την αρχική εκτίμηση του μεγέθους του προστάτη, της συστάσεως αυτού (πετρώδης σκληρία, δηλαδή καρκίνος του προστάτη) και τον υπολογισμό της πιθανής απόφραξης.

 

Παραγγέλνονται απλές βιοχημικές εξετάσεις για την εκτίμηση της νεφρικής λειτουργίας (ουρία, κρεατινίνη, ηλεκτρολύτες), εκτίμηση του σακχάρου και, βέβαια, το PSA – του οποίου η τιμή θα συσχετιστεί από τον ουρολόγο με το μέγεθος του προστάτη, εάν υπάρχουν πρότερες τιμές, την αύξησή του στον χρόνο κτλ.

 

Στις απεικονιστικές εξετάσεις περιλαμβάνεται το υπερηχογράφημα νεφρών, κύστεως και προστάτη και σε ορισμένες περιπτώσεις η ενδοφλέβια ουρογραφία ή και η κυστεοσκόπηση για τον αποκλεισμό άλλων αιτίων που προκαλούν ανάλογα συμπτώματα και δεν είναι υπερπλασία, στενώματα ή καρκίνος.

 

Θεραπεία

 

Η θεραπευτική αντιμετώπιση της καλοήθους υπερπλασίας προστάτη είναι ανάλογη των προβλημάτων που αναφέρει ο ασθενής σε συνδυασμό με την εκτίμηση του ουρολόγου.

 

Σε ασθενείς με ήπια συμπτωματολογία αρκεί η παρακολούθηση ή η χορήγηση φαρμάκων που βελτιώνουν την ποιότητα ζωής των ασθενών, αλλά δεν επεμβαίνουν στη φυσική εξέλιξη της υπερπλασίας του προστάτη.

 

Απόλυτες όμως ενδείξεις για χειρουργική επέμβαση είναι: η επίσχεση, οξεία ή χρόνια, με τοποθέτηση καθετήρα, οι συχνές ουρολοιμώξεις, η λιθίαση της ουροδόχου κύστεως και η νεφρική ανεπάρκεια από τον προστάτη.

 

Από την παλαιότερη εποχή μέχρι και σήμερα είναι δημοφιλείς οι φυτοθεραπείες με διάφορα εκχυλίσματα φυτών -Saw Palmetto, Pygeum Africanum, Echinacea Purpurea, Grass Pollen Extract- με φτωχά γενικώς αποτελέσματα. Μπορούν όμως να δίδονται σε πολύ ήπιες περιπτώσεις.

 

Η χειρουργική θεραπεία, που αποτελεί και την πραγματική αντιμετώπιση, περιλαμβάνει πολλές μεθόδους, ενώ η ανοιχτή διακυστική προστατεκτομή γίνεται μόνο σε μεγάλους προστάτες, μεγαλύτερους των 90-100 γραμμ. Εξακολουθεί και παραμένει δημοφιλής (Golden Standard) η διουρηθρική προστεκτομή με μονοπολική ή διαθερμία με ηλεκτρο-εξάχνωση του προστάτη, η θεραπεία με Laser (green light), χωρίς όμως βιοψία του αδένα, και η τοποθέτηση stents (ελάχιστα περιστατικά).

 

…και η κακοήθεια

 

Αποτελεί μείζον πρόβλημα στις δυτικές κοινωνίες λόγω της μεγάλης συχνότητας που παρουσιάζει – μόνο στην Αμερική το 2005 διαγνώστηκαν 230.000 περιστατικά. Πιθανώς τούτο οφείλεται στη μεγάλη κατανάλωση λιπών που περιέχονται στις ζωικές τροφές. Οι πιθανότητες διάγνωσης καρκίνου στους άνδρες εξαρτώνται από την ηλικία. Ενας στους 10.000 άνδρες μέχρι 40 ετών διαγιγνώσκεται με τον καρκίνο, από τα 40 έως τα 60 έτη ένας στους 103 και μεταξύ 60 και 80 ετών ένας στους 8.

 

Οι κλινικές εκδηλώσεις του καρκίνου του προστάτη στα αρχικά στάδια είναι χωρίς συμπτώματα. Οταν δε παρουσιάζονται, ήδη ο καρκίνος έχει προχωρήσει τοπικά ή και μεταστατικά με πόνους στα οστά.

 

Πολλές φορές παρουσιάζεται μόνο με πόνους στα οστά ως μεταστατική νόσος. Για τούτο και συνιστούμε έστω μία ετήσια ουρολογική εξέταση στις ηλικίες μεγαλύτερες των 55 ετών με υπερηχογράφημα, PSA και εκτίμηση από τον ουρολόγο.

 

Εφόσον η διάγνωση τεθεί μετά από διορθική κατευθυνόμενη βιοψία, γίνεται όλος ο απαραίτητος έλεγχος για την εκτίμηση του σταδίου της νόσου (με CT-scan, B-scan οστών κ.λπ.). Η θεραπεία, εφόσον ο ασθενής είναι μικρότερος των 72 ετών και η νόσος εστιάζεται στον προστάτη, γίνεται με ανοιχτή ριζική προστατεκτομή – λαπαροσκοπική και λαπαροσκοπική υποβοηθούμενη από ρομπότ. Τα αποτελέσματα είναι άριστα, πλην των περιπτώσεων με επιθετικό καρκίνο του προστάτη. Τα τελευταία, όμως, χρόνια ο συνδυασμός της ακτινοθεραπείας με την ορμονοθεραπεία έχει δώσει εξίσου καλά αποτελέσματα, όπως και η εφαρμογή εστιακών θεραπειών.

 

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

 

* Διευθυντής ΕΣΥ, επιστημονικά και διοικητικά υπεύθυνος της Ουρολογικής Κλινικής Νοσοκομείου «Αμαλία Φλέμιγκ»

 

Scroll to top