Της Ντάνι Βέργου

EUROKINISSI/ ΚΩΣΤΑΣ ΚΑΤΩΜΕΡΗΣ

Με επικίνδυνη προχειρότητα σκύβει πάνω από τον θανατηφόρο ιό της Αφρικής η πολιτική ηγεσία του υπουργείου Υγείας. Παρόλο που οι επιστήμονες επιμένουν ότι οι πιθανότητες να φτάσει ο ιός στη χώρα μας είναι μικρές, επισημαίνουν ότι η ετοιμότητα κάθε συστήματος Υγείας να τον δεχτεί είναι αυτονόητη. Στα γραφεία της Αριστοτέλους αποδεικνύεται ότι -πέραν των εντυπωσιακών δηλώσεων και των κατά συρροήν συσκέψεων (εντός κι εκτός Ελλάδας)- ισχύει το αντίθετο.

Πρώτα επιλέχθηκε το νοσοκομείο «Αμαλία Φλέμιγκ» ως νοσοκομείο αναφοράς για τον ιό. Ενα νοσοκομείο που τα τελευταία χρόνια υποβαθμίζεται συστηματικά από τους επικεφαλής, υπέρμαχους μιας σταδιακής ιδιωτικοποίησης της δημόσιας και δωρεάν Υγείας που βαφτίστηκε «μεταρρύθμιση». Ενα νοσοκομείο που ετοιμάζονται να κλείσουν, μειώνοντας κατά πολύ τη δυναμικότητά του και έχοντας μεταφέρει αλλού πάνω από το μισό προσωπικό του.

Κατά τα άλλα, στις 8 Αυγούστου, μόλις ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας κήρυξε κατάσταση έκτακτης ανάγκης σε διεθνή παγκόσμια κλίμακα για τον Εμπολα, το υπουργείο Υγείας δήλωνε ότι «έχει καθοριστεί και βρίσκεται σε πλήρη ετοιμότητα το νοσοκομείο υποδοχής τυχόν κρουσμάτων “Αμαλία Φλέμιγκ”».

Είμαστε έτοιμοι;

Δυόμισι μήνες μετά την εντυπωσιακή φωτογράφηση παρουσία του υπουργού με… τίτλο «είμαστε έτοιμοι για τον Εμπολα», αφήνεται να διαρρεύσει στα ΜΜΕ η πληροφορία ότι πραγματοποιήθηκε συνάντηση μηχανικών και διοίκησης για τη δημιουργία νέας μονάδας για τον Εμπολα στο νοσοκομείο «Σωτηρία». Το υπουργείο απαντάει σε σχετική μας ερώτηση ότι θα προστεθεί στα νοσοκομεία αντιμετώπισης του ιού. «Είναι ακόμα μία μονάδα που θα αντιμετωπίζει κρούσματα του ιού», ανέφεραν.

Η αλήθεια όμως είναι ότι το απογυμνωμένο «Αμαλία Φλέμιγκ» δεν μπορεί να αντιμετωπίσει ούτε κρούσμα Εμπολα ούτε και οποιοδήποτε άλλο κρούσμα μεταδοτικού ιού, καθώς δεν διαθέτει πλέον Μονάδα Εντατικής Θεραπείας. Το μόνο που μπορεί να κάνει, στην κατάσταση που το έχουν φέρει οι πολιτικές αποφάσεις, είναι να λειτουργήσει ως «φύλαξη», καραντίνα δηλαδή για τα ύποπτα κρούσματα. Μόλις ένα κρούσμα επιβεβαιωθεί, η δουλειά του «Αμ. Φλέμιγκ» τελειώνει, καθώς δεν διαθέτει μονάδα για να το περιθάλψει.

Για -δε- το ανακοινωθέν νοσοκομείο αντιμετώπισης τυχόν επιβεβαιωμένου κρούσματος, «Σωτηρία», η Επιτροπή Λοιμώξεων και η Επιτροπή Υγιεινής και Ασφάλειας της Εργασίας μέχρι χθες ούτε καν γνώριζαν, καθώς δεν είχαν ενημερωθεί επισήμως κι αρμοδίως ότι το νοσοκομείο μπαίνει στην ομάδα κρούσης κατά του ιού. Προετοιμασία μηδέν. Στο μεταξύ, παραμένουν μεγάλες οι ελλείψεις σε γάντια, ποδονάρια και καθημερινής χρήσης αναλώσιμα υλικά.

Σε νέες δηλώσεις διά στόματος της υφυπουργού Κ. Παπακώστα το υπουργείο Υγείας ανακοινώνει από τηλεοράσεως στα τέλη της περασμένης εβδομάδας ότι και ο «Ευαγγελισμός» εντάσσεται στα νοσοκομεία αντιμετώπισης του Εμπολα. Και σε αυτό το νοσοκομείο οι αρμόδιες επιτροπές δεν γνώριζαν μέχρι χθες τίποτα. Κι εδώ καμία προετοιμασία.

Εύλογη ανησυχία

Η ανησυχία για την εξάπλωση του αιμορραγικού πυρετού από τον ιό Εμπολα είναι λογική και αναμενόμενη. Μετά τις χιλιάδες θανάτους στη δυτική Αφρική, εμφανίστηκαν κρούσματα σε Ευρώπη και ΗΠΑ. Οι υγειονομικοί φωνάζουν: απαιτούνται μέτρα άμεσα. Είναι επιτακτική η υπεύθυνη ενημέρωση του πληθυσμού στη βάση της σοβαρότητας και όχι της πρόκλησης πανικού ή εφησυχασμού με την ευρύτατη χρήση των ΜΜΕ.

Επιπλέον, χρειάζεται λεπτομερέστατη ενημέρωση όλων των υγειονομικών -δημόσιου και ιδιωτικού τομέα- ανεξάρτητα από ειδικότητα (γιατροί, νοσηλευτές, τραυματιοφορείς, παραϊατρικές ειδικότητες, διοικητικοί, καθαρίστριες, σεκιούριτι). Η ενημέρωση να είναι διαρκής και υποχρεωτική μέσω σημειωμάτων των επιτροπών λοιμώξεων, αλλά και του ΚΕΕΛΠΝΟ. Δεν είναι αυτονόητη η γνώση των συνθηκών μετάδοσης του ιού.

Η ίδια ενημέρωση πρέπει να γίνει –υποχρεωτικά– και σε όλο το υγειονομικό προσωπικό Κέντρων Υγείας, πολυϊατρείων και φυσικά σε όλους τους υγειονομικούς του ιδιωτικού τομέα. Δεν χρειάζεται να επιχειρηματολογήσουμε, γιατί τα νοσοκομεία και οι υγειονομικές δομές πρέπει να χαρακτηριστούν χώροι επικίνδυνης και ανθυγιεινής εργασίας, με ό,τι αυτό συνεπάγεται σε προσλήψεις, συνθήκες εργασίας, ωράριο, μέτρα προστασίας, γιατρούς εργασίας κ.λπ.

Ιδιαίτερα μέτρα, σε ανώτερο επίπεδο, πρέπει να ληφθούν για τα Τμήματα Επειγόντων και για τους χώρους μεγάλης προσέλευσης ασθενών. Είναι απαραίτητες ειδικές ομάδες task force που θα φέρουν τα απαραίτητα υλικά, τον αναγκαίο εξοπλισμό (γάντια, μάσκες, μπλούζες, αντισηπτικά, χώρους πρώτης απομόνωσης του ύποπτου κρούσματος) και θα κάνουν ειδική εκπαίδευση για το πώς αλλάζουν -όσοι έρχονται σε επαφή με τους ασθενείς- τον προστατευτικό εξοπλισμό, καθώς -όπως αποδείχθηκε στις ΗΠΑ- οι μολύνσεις οφείλονται σε λάθη στην αλλαγή του εξοπλισμού.

Αναγκαία είναι και η αποσυμφόρηση των Τμημάτων Επειγόντων Περιστατικών (ΤΕΠ), διότι -ως γνωστόν- ο συγχρωτισμός είναι ο καλύτερος σύμμαχος των λοιμώξεων, καθώς και ο διπλασιασμός του προσωπικού των σχετικών μονάδων στα νοσοκομεία υποδοχής και φροντίδας των περιστατικών. Στις συνθήκες πανικού που επικρατούν στα ΤΕΠ είναι πολύ εύκολο ο μολυσμένος με τον ιό ακούσια να επιμολύνει μεγάλο αριθμό υγειονομικών και ασθενών, πριν ακόμη χαρακτηριστεί ως ύποπτο κρούσμα. Αρα, επιβάλλεται να γίνει σοβαρή αποσυμφόρηση των ΤΕΠ με ταχεία ανάπτυξη των δεκάδων υπαρκτών, αλλά αδρανών δομών της Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας-ΠΦΥ (και ανάπτυξη και άλλων) εδώ και τώρα, αφού είναι γνωστό πως 70%-80% των προσερχόμενων στα ΤΕΠ είναι υπόθεση της ΠΦΥ.

Δει δη χρημάτων

Ολα αυτά θέλουν χρήμα κρατικό και όχι φλύαρο λόγο. Διότι οι φιοριτούρες του υπουργείου Υγείας δεν έχουν τέλος: «Θα συμβάλει και ο ιδιωτικός τομέας, εάν έρθει ο Εμπολα», δήλωνε προσφάτως η Αριστοτέλους. Η προσδοκία ότι μέσα από «υγιή» ιδιωτικά νοσοκομεία θα προσφέρουν -έστω και ελάχιστη- βοήθεια σε μια ενδεχόμενη επιδημία είναι ανυπόστατη. Αλήθεια, ποιο ιδιωτικό θεραπευτήριο θα δεχτεί να αναλάβει κρούσμα Εμπολα, διακινδυνεύοντας να χάσει την πελατεία του;

Το βάρος της δύσκολης δουλειάς, όπως πάντα, πέφτει στο αποδιαρθρωμένο -λόγω ιδιωτικοποιήσεων και μειωμένων επιχορηγήσεων- σύστημα Υγείας που, για να τα βγάλει πέρα, οφείλουν να λειτουργήσουν τα πάντα αμέσως και στο 100%. Κι ο λόγος γίνεται για μια στοιχειώδη θωράκιση στον πιθανώς επερχόμενο κίνδυνο. Γιατί, αν πρέπει να μιλήσουμε για την πλήρη ανάπτυξη ενός δημόσιου και δωρεάν συστήματος Υγείας που θα καλύπτει πλήρως τις ανάγκες για υψηλού επιπέδου υπηρεσίες Υγείας, έχουμε πολλά ακόμη να πούμε!