Pin It

ΠΕΤΡΟΣ ΘΕΜΕΛΗΣ«Οι αρχαιολόγοι δεν απογοητεύονται. Ισως το κοινό απογοητεύτηκε, που είχε υψηλές προσδοκίες. Ακόμα και χωρίς περαιτέρω ευρήματα, η ανασκαφή στο μνημείο του λόφου Καστά στην Αμφίπολη δημιουργεί προοπτικές που θα κρατήσουν πολύ πολύ καιρό», μας λέει ο Πέτρος Θέμελης.

 

Μακεδόνας στην καταγωγή, με πολυετή πείρα στις ανοιχτές ανασκαφές, αρχαιολόγος με πάθος και καθηγητής της κλασικής αρχαιολογίας, έχει μιλήσει αρκετές φορές το προηγούμενο διάστημα για τις ανασκαφές και τα ευρήματα στο μνημείο του τύμβου Καστά, στην Αμφίπολη.

 

Μία από τις υποθέσεις εργασίας αφορά το περιεχόμενο του τύμβου: τι άλλο, δηλαδή, μπορεί να υπάρχει στο εσωτερικό του. Ηδη από τον Αύγουστο ο Πέτρος Θέμελης με δηλώσεις του στην «Εφ.Συν.» είχε υποστηρίξει: «Με κομμένη ανάσα περιμένουμε τα μυστικά της Τούμπας (είναι τεράστια, ένα βουνό ολόκληρο), γιατί εκεί δεν βρίσκεται μόνο ένας τάφος. Συναντάμε την είσοδο με τις δύο Σφίγγες προς τη νότια περιφέρεια του περιβόλου και όχι στο κέντρο. Αυτό σημαίνει ότι πρέπει να περιμένουμε κι άλλους τάφους».

 

Τι απαντάει για το ίδιο θέμα σήμερα; «Ο τάφος που αποκαλύφθηκε είναι μικρός, ελάχιστος σε σχέση με τον τύμβο. Πρέπει να ερευνηθεί και το υπόλοιπο μέρος. Πιστεύω ότι η Κατερίνα Περιστέρη το έχει στον νου της και θα προχωρήσει στην ανασκαφή στον χώρο του περιβόλου, παράλληλα με τη συντήρηση του μνημείου. Είναι αναγκαίο να γίνει».

 

Σε ερώτηση για τον τρίτο θάλαμο και τα «ταπεινά» υλικά κατασκευής του, όπως το δάπεδο από πωρόλιθο, την έλλειψη διακοσμητικών στοιχείων και την απουσία ευρημάτων, ο κ. Θέμελης απαντάει. «Ενας ακόμα, τέταρτος θάλαμος θα ήταν υπερβολή. Το μνημείο κατά αυτόν τον τρόπο έχει μια λογική συνέχεια. Διαθέτει πρόπυλο, προθάλαμο, θάλαμο και τον κυρίως. Σ' αυτόν τον τελευταίο χώρο περιμέναμε, ίσως, κάτι πιο εντυπωσιακό. Κι από άλλα, όμως, παραδείγματα τάφων γνωρίζουμε νεκρικούς θαλάμους που δεν ήταν πολυτελείς. Αν τα κτερίσματα είχαν τοποθετηθεί σε φθαρτά έπιπλα από ξύλο, δεν έμεινε σχεδόν τίποτα έως εμάς, γιατί εκλάπησαν από τους τυμβωρύχους και τα έπιπλα διαλύθηκαν στο πέρασμα των αιώνων».

 

Αποκλείει την ύπαρξη υπόγειου θαλάμου; «Δεν είμαστε σε ανατολίτικη περιοχή. Δεν υπάρχουν παραδείγματα μακεδονικών τάφων με υπόγειο θάλαμο ή καταπακτή». Γιατί όμως παρατηρείται τόση ακαταστασία στο δάπεδο του θαλάμου; «Παραβιάστηκε από τους τυμβωρύχους στη μανία τους να βρουν χρυσό και πολύτιμα αντικείμενα. Και σε άλλους τάφους έχουμε σπασμένες πλάκες. Οι τυμβωρύχοι δεν είχαν όρια. Πολλές φορές, απογοητευμένοι, προκαλούσαν καταστροφές. Ωστόσο, ακόμα και υπόγειος θάλαμος να υπάρχει, το πιθανότερο είναι να έχει βρεθεί και συληθεί από τους τυμβωρύχους».

 

Ποια στοιχεία καθιστούν μοναδικό το μνημείο; «Ολα τα στοιχεία του είναι μοναδικά. Το μέγεθος του τύμβου, ότι ο τάφος είναι στις παρυφές του και οδηγείσαι σ’ αυτόν με δρόμο και σκάλα, που κατεβαίνει στις Σφίγγες. Ο δεύτερος θάλαμος με τις Καρυάτιδες, το μωσαϊκό δάπεδο με την Αρπαγή της Περσεφόνης από τον Πλούτωνα, που παραπέμπει στη γνωστή τοιχογραφία. Αν ο τρίτος θάλαμος ήταν γεμάτος κτερίσματα, θα βρίσκαμε πλούσια ευρήματα που θα μας εξέπλητταν. Δυστυχώς, πρέπει να έχει συληθεί γιατί ήταν γνωστό ότι έκρυβε θησαυρούς».

 

Το ζήτημα της χρονολόγησης έχει λυθεί; «Σε γενικές γραμμές, ναι. Δεν πρέπει, όμως, να είμαστε απόλυτοι, ούτε να καταδικάζουμε απόψεις άλλων μελετητών. Κατά τη δική μου αντίληψη η χρονολόγηση του μνημείου φτάνει έως τον 3ο αιώνα – σύμφωνα πάντα με τα στοιχεία που έχουμε. Θα γίνει μεγάλη συζήτηση όταν δημοσιευτούν τα επιστημονικά αποτελέσματα, όχι μόνο για το θέμα της χρονολόγησης, αλλά για όλα τα στοιχεία που προκαλούν ερωτηματικά. Και θα πρέπει να βγουν το συντομότερο δυνατό, ώστε το μνημείο να γίνει κτήμα της διεθνούς κοινότητας. Θα περάσουν πολλά χρόνια, ακόμα και δέκα, για να γίνει απόλυτα κατανοητό».

 

Τι περιμένει από την επόμενη ημέρα; «Να συντηρηθεί σωστά το μνημείο. Ν’ αποκατασταθούν οι ζημιές λόγω χρόνου και τυμβωρύχων. Να γίνει άμεσα προσιτό κι επισκέψιμο στο κοινό. Ετσι κι αλλιώς λόγω χώρου θα έχει ελεγχόμενη είσοδο. Και φυσικά, να συνεχιστούν οι ανασκαφές στον χώρο του περιβόλου».

 

Και, βέβαια, ως τελευταία ερώτηση κρατήσαμε αυτήν που κυρίως απασχόλησε όλο το προηγούμενο διάστημα. Για ποιον επιφανή νεκρό κατασκευάστηκε; «Αφού δεν υπάρχουν επιγραφές και άλλα ευρήματα, μόνο υποθέσεις μπορούμε να κάνουμε. Θα πω εκείνο που υποστήριξα εξ αρχής. Θα πρέπει να ενταφιάστηκε κάποιος αξιωματικός της γενιάς του Μεγάλου Αλεξάνδρου ή λίγο μετά. Κάποιος από τους Εταίρους, τους στρατηγούς, τους ναυάρχους του, που είχε ιδιαίτερη σχέση με την Αμφίπολη. Δεν αποκλείεται οι ανασκαφές στα πέριξ του μνημείου κι εντός του τύμβου να δώσουν στοιχεία που θα βοηθήσουν στην ταυτότητα του νεκρού».

 

Scroll to top