Της Ελλης Πάνου
Ο Πρόεδρος Μπαράκ Ομπάμα με τον υποψήφιο κυβερνήτη του Μισιγκαν, Μάρκ Σάουερ σε προεκλογική συγκέντρωση
REUTERS/ Jonathan Ernst
Ενα 24ωρο πριν ανοίξουν οι κάλπες για την εκλογή 435 νέων βουλευτών και την αναπλήρωση περίπου του ενός τρίτου των εδρών της Γερουσίας στις ΗΠΑ, και η πλειοψηφία των Αμερικανών φαίνεται να επιδεικνύει παντελή αδιαφορία. Ωστόσο, πίσω από την πλάτη τους, στην τελική ευθεία αυτής της αναμέτρησης, που είναι από τις πλέον «αιματοβαμμένες» πολιτικές εκστρατείες στη σύγχρονη αμερικανική ιστορία, Δημοκρατικοί και Ρεπουμπλικάνοι δίνουν μάχη μέχρις εσχάτων για τον έλεγχο των δύο σωμάτων του Καπιτωλίου, αλλά και 36 Πολιτειών, που θα παίξουν σημαντικό ρόλο στις επόμενες προεδρικές εκλογές.
Μπορεί να μην είναι ένας απευθείας αγώνας για την κατάκτηση του Λευκού Οίκου, αλλά το βραβείο των αυριανών λεγόμενων ενδιάμεσων εκλογών θα καθορίσει σε πολύ μεγάλο βαθμό την πολιτική που θα ακολουθήσει τα υπόλοιπα δύο χρόνια της θητείας του ο Μπαράκ Ομπάμα -εάν δηλαδή θα βρεθεί κολλημένος στη «λάσπη» ή θα ενισχυθεί σε τέτοιο βαθμό που να πιστέψει ότι μπορεί να πετάξει. Και δεν διακυβεύεται μόνο η κληρονομιά του Ομπάμα, αλλά και συλλογικά η κοινωνική, πολιτική και οικονομική τύχη της χώρας για την επόμενη εξαετία.
Κρίσιμες ισορροπίες
Σε ομοσπονδιακό επίπεδο κρίνονται και οι 435 έδρες της Βουλής των Αντιπροσώπων. Η γενική αίσθηση είναι ότι εκεί δεν θα υπάρξουν μεγάλες ανατροπές και ότι οι Ρεπουμπλικάνοι, που σήμερα κατέχουν 233 έδρες, θα συνεχίσουν να έχουν τον έλεγχο του Σώματος. Οι Δημοκρατικοί χρειάζονται άλλες 19 έδρες για να αποσπάσουν την πλειοψηφία των 218, αλλά όπως είναι μέχρι στιγμής τα πράγματα φαίνεται ότι δεν μπορεί να ελπίζουν σε περισσότερες από 15. Αρα στην ουσία είναι μια χαμένη υπόθεση.
Η Γερουσία, από την άλλη πλευρά, είναι μια άλλη πονεμένη ιστορία. Μόνο 36 από τις 100 έδρες είναι διαθέσιμες φέτος και όλες οι κούρσες είναι στην κόψη του ξυραφιού. Οι υποψήφιοι για επανεκλογή του Δημοκρατικού Κόμματος -που σήμερα κατέχει την πλειοψηφία με 53 έδρες- δίνουν σκληρό αγώνα για να κρατήσουν την έδρα τους και σε ορισμένες περιφέρειες η έκβαση πιστεύεται ότι θα είναι τόσο αμφίρροπη, που ενδεχομένως το ακριβές αποτέλεσμα δεν θα γίνει γνωστό μέχρι τις αρχές του 2015! Για να αποσπάσουν τον έλεγχο και του δεύτερου νομοθετικού σώματος, οι Ρεπουμπλικάνοι χρειάζονται επιπλέον 6 έδρες και, σύμφωνα με το μοντέλο προβλέψεων του YouGov, έχουν 63% πιθανότητες να πετύχουν τον στόχο τους.
Εάν τα καταφέρουν, θα είναι η πρώτη τους μεγάλη εκλογική επιτυχία από την εποχή του Τζορτζ Μπους του Νεότερου, και σε αυτό θα παίξουν ρόλο όχι τα υψηλά ποσοστά εκτίμησης που τρέφουν γι’ αυτούς οι ψηφοφόροι, αλλά η χαμηλή δημοτικότητα του Μπαράκ Ομπάμα στο 42%, η αβέβαιη ακόμα πορεία της πραγματικής οικονομίας, η απόγνωση με το νέο σύστημα υγείας του προέδρου και, βασικά, η προβλεπόμενη χαμηλή προσέλευση της εκλογικής βάσης των Δημοκρατικών. Επιπλέον οι Ρεπουμπλικάνοι έχουν ήδη φροντίσει στις Πολιτείες που ελέγχουν να υιοθετήσουν ιδιαίτερα απαγορευτικούς κανόνες ψηφοφορίας, βάζοντας εμπόδια στον δρόμο για την κάλπη, με στόχο αυτά τα κοινωνικά στρώματα των ψηφοφόρων που «γέρνουν»… Δημοκρατικά.
Και η ακραία κινδυνολογία, βέβαια, βοηθάει. Αυτός ο «πόλεμος» για την εξουσία φαίνεται ότι μαίνεται στη «Γη των Φοβισμένων», γράφει η USA Today. Δηλαδή σε μια χώρα «πανικόβλητη», που πιστεύει ότι απειλείται άμεσα από τον Εμπολα, που προετοιμάζεται για μια μακρόχρονη σύγκρουση με τους τρομοκράτες του Ισλαμικού Κράτους, που ακόμα αγωνιά για τις θέσεις εργασίας και για την οικονομία κι όπου, σύμφωνα με τη σχετική δημοσκόπηση της USA Today, ο ένας στους τέσσερις πολίτες θεωρεί ότι οι προκλήσεις σήμερα είναι μεγαλύτερες από ποτέ.
Τρικλοποδιές…
Τι θα σημαίνει μια νίκη των Ρεπουμπλικάνων στο Κογκρέσο; Εξαρτάται από τη στρατηγική που θα ακολουθήσουν. Ορισμένες πρωτοβουλίες του Λευκού Οίκου -όπως η μεταναστευτική μεταρρύθμιση και η νομοθετική ρύθμιση για την κλιματική αλλαγή- έχουν ήδη βαλτώσει με «πρωτοβουλία» τους στη Βουλή. Κι εάν οι Ρεπουμπλικάνοι κερδίσουν και τον έλεγχο της Γερουσίας, οι «τρικλοποδιές» στον Ομπάμα θα διευρυνθούν και σε άλλους τομείς, όπως στους διορισμούς υποψηφίων του σε αξιώματα που απαιτούν την έγκριση των νομοθετικών σωμάτων.
Και ναι μεν εφόσον κυριαρχήσουν στο Κογκρέσο θα μπορούν να βουλιάξουν την όποια προεδρική ατζέντα την επόμενη διετία, αλλά και αυτή η ρεπουμπλικανική στρατηγική -επισημαίνουν αναλυτές- κρύβει κινδύνους. «Η υπερβολική αδιαλλαξία και η συνεχής αντιπαράθεση με τον πρόεδρο», επισημαίνει ο Guardian, μπορεί «να αποξενώσει το εκλογικό σώμα και να τους στοιχίσει τελικά το μεγάλο έπαθλο, που είναι ο Λευκός Οίκος το 2016».
Επιπλέον ο κόσμος θα περιμένει από αυτούς αυτό που περιμένει κάθε ψηφοφόρος από ένα κόμμα που ετοιμάζεται να αναλάβει την εξουσία: θα περιμένει να κυβερνήσει υλοποιώντας τις μεγάλες υποσχέσεις που έχει δώσει, για περικοπές της φορολογίας και για μείωση των κρατικών χρηματοδοτήσεων και των ομοσπονδιακών προγραμμάτων, δηλαδή για λιγότερο κράτος.
Οι Ρεπουμπλικάνοι θα έχουν άλλο έναν δύσκολο «πελάτη» να ικανοποιήσουν: τη Γουόλ Στριτ, τον μεγάλο χρηματοδότη τους σε αυτή την αναμέτρηση. Περίπου 170 εκατ. δολάρια έχουν διοχετεύσει σε αυτή την κούρσα οι «δωρητές», γράφει το Bloomberg, τα δύο τρίτα εκ των οποίων κατέληξαν στα ταμεία των Ρεπουμπλικάνων. Οι μεγαλύτεροι χρηματοδότες είναι τα επενδυτικά και χρηματοπιστωτικά γραφεία, που φαίνεται ότι αφού ενίσχυσαν τους Δημοκρατικούς περισσότερο το 2006 και το 2008, από το 2010 και μετά άλλαξαν στρατόπεδο, ενοχλημένοι μάλλον από τον νόμο που έθετε συγκεκριμένους κανόνες ρύθμισης της «βιομηχανίας» τους.
