Της Χριστίνας Πάντζου

 

Ολοκληρώνονται αύριο οι ενδιάμεσες εκλογές στις ΗΠΑ και οι Δημοκρατικοί έχουν στηρίξει πολλές ελπίδες στις γυναίκες ψηφοφόρους, με τους αναλυτές να επισημαίνουν ότι είναι η δική τους συμμετοχή που θα κρίνει τη διατήρηση του ελέγχου της Γερουσίας.

 

«Δεν μπορώ να φανταστώ καλύτερον τρόπο για να εργαστεί το Κογκρέσο υπέρ των αμερικανικών οικογενειών από την υπερψήφιση των Δημοκρατικών υποψηφίων: η πρόοδος των γυναικών είναι πρόοδος των οικογενειών, της δικαιοσύνης, της Αμερικής», τόνιζε η Χίλαρι Κλίντον (πιθανή προεδρική υποψήφια το 2016) σε κάθε προεκλογική συγκέντρωση που συμμετείχε.

 

Με τις δημοσκοπήσεις να μην είναι και τόσο ευνοϊκές για τους Δημοκρατικούς, στη μάχη ρίχτηκε και ο ίδιος ο Μπαράκ Ομπάμα, αξιοποιώντας το τελευταίο του ραδιοφωνικό διάγγελμα πριν από τις εκλογές για να υποσχεθεί μέτρα για ίση αμοιβή και αύξηση του βασικού μισθού. «Είμαστε στο 2014, αλλά ακόμη οι γυναίκες αμείβονται λιγότερο από τους άντρες για να κάνουν την ίδια δουλειά, ενώ για τις έγχρωμες το χάσμα είναι ακόμη μεγαλύτερο. Οι γυναίκες δουλεύουν σκληρά για να συντηρήσουν τον εαυτό τους και τα παιδιά τους, αλλά αντιμετωπίζουν άδικες πρακτικές και αναχρονιστικά εργασιακά μέτρα».

 

Η αναφορά στους «αναχρονισμούς» που προωθούν οι Ρεπουμπλικάνοι ήταν το λάιτ μοτίφ πολλών εκστρατειών: «Γιατί το 2014 συζητάμε για το δικαίωμα στην άμβλωση ή την πρόσβαση στα αντισυλληπτικά; Είναι δικαιώματά σου και δεν θα επιτρέψω να σου τα αρνηθούν», λέει το σποτ του Μαρκ Ούνταλ, υποψήφιου του Κολοράντο για τη Γερουσία.

 

Η καμπάνια των Δημοκρατικών για την προσέλκυση της γυναικείας ψήφου εστίασε στα αναπαραγωγικά δικαιώματα και στην ίση αμοιβή με την παράλληλη αύξηση του βασικού μισθού. Στόχος ήταν να υπενθυμίσουν στις ψηφοφόρους τι θα σήμαινε ένα Κογκρέσο υπό τον πλήρη έλεγχο των Ρεπουμπλικάνων: τα τελευταία 4 χρόνια στις Πολιτείες που κυβερνούν υιοθέτησαν νόμους που περιορίζουν το δικαίωμα στην άμβλωση και στην αντισύλληψη και δεν εφαρμόζουν αποφάσεις του Ανώτατου Δικαστηρίου για ισότητα μισθών.

 

Οι γυναίκες εκλογείς κατά παράδοση στηρίζουν περισσότερο τους Δημοκρατικούς. Σύμφωνα με δημοσκόπηση της The Wall Street Journal, 51% προτιμά Δημοκρατική πλειοψηφία στο Κογκρέσο έναντι ενός 37% των αντρών. Για να την πετύχουν, οι Δημοκρατικοί απευθύνθηκαν κυρίως σε ένα ξεχωριστό στρώμα του γυναικείου εκλογικού σώματος: τις ανύπαντρες. Το 50% των Αμερικανίδων άνω των 18 ετών δεν έχει παντρευτεί και εκπροσωπούν τον έναν στους τέσσερις ψηφοφόρους. Η υπόσχεση για αύξηση του κατώτερου μισθού είναι σημαντικό θέλγητρο, καθώς βασικές ευνοημένες θα είναι νέες γυναίκες, πολλές τους μόνες μητέρες με μικρά παιδιά, γιατί αυτές κατά κύριο λόγο απασχολούνται σε χαμηλά αμειβόμενες θέσεις εργασίας και οι μισθοί τους παραμένουν παγωμένοι εδώ και χρόνια.

 

Στις προεδρικές του 2008 και του 2012 οι γυναίκες (ιδίως οι Αφροαμερικανίδες) είχαν το μεγαλύτερο ποσοστό συμμετοχής από όλο το εκλογικό σώμα, καθορίζοντας το αποτέλεσμα. Αν οι Δημοκρατικοί καταφέρουν να τις πείσουν να μετάσχουν και σ’ αυτές τις ενδιάμεσες, οι εκλογές θα έχουν κριθεί υπέρ τους.

 

Ευλογία και όχι κατάρα…

Το δάσος των κοριτσιών που κατάφεραν να γεννηθούν και να μεγαλώσουν

 

Στο άγονο Πιπλάντρι του ινδικού κρατιδίου του Ρατζαστάν, εδώ και λίγα χρόνια, η γέννηση ενός κοριτσιού (που η παράδοση θεωρεί κακοτυχία) γιορτάζεται με μια τελετουργία. Κάθε ζευγάρι που αποκτά μια κόρη φυτεύει 111 δέντρα προς τιμήν της, τα οποία είναι υποχρεωμένη να φροντίζει για τα επόμενα 18 χρόνια. Μαζί, η οικογένεια και η κοινότητα καταθέτουν από κοινού ένα ποσό περίπου 400 ευρώ, που τα κορίτσια θα λάβουν όταν ενηλικιωθούν, με όρο οι γονείς τους να τα προσέχουν, να τα σπουδάσουν και να μην τα παντρέψουν προτού ενηλικιωθούν. Με το πρόγραμμα Kiran Hadhi Yogana, 300.000 δέντρα έχουν φυτευτεί στην άγονη περιοχή με τα τεράστια ορυχεία μαρμάρου, συμβάλλοντας στην αποκατάσταση του περιβάλλοντος και προσφέροντας έσοδα στις οικογένειες που τώρα καλωσορίζουν την άφιξη των κοριτσιών σαν ευλογία και όχι κατάρα.

 

Στην Ινδία τα κορίτσια θεωρούνται βάρος: όταν παντρεύονται πρέπει να πληρώσουν προίκα και φεύγουν από το σπίτι τους για να «υπηρετήσουν» την οικογένεια του συζύγου. Παράνομη από το 1961, η προίκα επιβιώνει και οδηγεί στην κακοποίηση των νυφών για τα λεφτά, αλλά και στην επίσης παράνομη πρακτική της άμβλωσης των θηλυκών εμβρύων. Σήμερα στην Ινδία στους 1.000 άντρες αντιστοιχούν 940 γυναίκες, ενώ στο Ρατζαστάν μόνο 928. Το πρόγραμμα του Πιπλάντρι δίνει καρπούς, η αναλογία έχει αντιστραφεί τα τελευταία χρόνια και τώρα στο χωριό αντιστοιχούν 52 κορίτσια στα 48 αγόρια. Τα χρήματα που καταθέτουν οι οικογένειες είναι για να σχεδιάσουν το μέλλον των κοριτσιών τους και η αξία των δέντρων προμηνύει ευημερία για τους κατοίκους της κοινότητας. Οι καρποί τους αξιοποιούνται από όσους συμμετέχουν στο πρόγραμμα, ενώ οι κάπου 2 εκατ. θάμνοι αλόης, που φυτεύτηκαν γύρω από τα δέντρα για να τα προστατεύσουν από τους τερμίτες, αποτελούν βασικό συστατικό για τα προϊόντα που παράγει ο πρώτος γυναικείος συνεταιρισμός της περιοχής.

 

Η κυβέρνηση έχει βραβεύσει αυτή την πρωτοβουλία, που συνδυάζει προστασία του περιβάλλοντος και δικαιώματα των κοριτσιών και θεωρείται πρότυπη δράση «οικο-φεμινισμού».

 

Εγκαταλείπουν τα σχολεία για κορίτσια

 

Κάθε που τα φώτα της δημοσιότητας εστιάζουν σε μια κρίση, η διεθνής κοινότητα επιδεικνύει τη γενναιοδωρία της υποσχόμενη εκατομμύρια για ανθρωπιστικές υποθέσεις. Οταν οι προβολείς σβήνουν, τα υπεσχημένα ποσά συρρικνώνονται, όσα τελικά διατίθενται δεν επαρκούν για να αντιμετωπιστούν τα προβλήματα και αφήνουν στη μέση προγράμματα που έχουν γεννήσει τεράστιες προσδοκίες στους ανθρώπους. Αυτό συμβαίνει στο Αφγανιστάν με τα σχολεία για κορίτσια.

 

Το Ινστιτούτο Σύγχρονων Σπουδών του Κανταχάρ, είναι ένα σπάνιο ίδρυμα σε μια ακραία συντηρητική περιοχή, ένας χώρος που προσφέρει στα κορίτσια μόρφωση και προοπτική ενώ αποτελεί τη μόνη διέξοδο από τον εγκλεισμό τους στο σπίτι. Το πρόβλημα αυτής της όασης για τα κορίτσια του Κανταχάρ είναι ακριβώς αυτή η «αναιρεμένη φιλανθρωπία». Τα κονδύλια στερεύουν, ΗΠΑ και Βρετανία έχουν περικόψει τα ποσά ανθρωπιστικής βοήθειας και, όπως λέει ο διευθυντής του σχολείου, Εχσανουλάχ Εχσάν: «Η διεθνής κοινότητα ήταν ενθουσιώδης με το πρόγραμμα και τώρα το εγκαταλείπουν με συνοπτικές διαδικασίες. Κανείς από όσους μας εγκωμιάζουν δεν μας προσφέρει πια βοήθεια. Τα κορίτσια έμαθαν εδώ και μια δεκαετία να ζουν σε ένα κλίμα κάποιας (ελάχιστης έστω) ελευθερίας, και τώρα απειλούνται να επιστρέψουν στον μεσαίωνα».

 

Εκεί από όπου ξεκίνησε μια από τις πρώτες μαθήτριες του Ινστιτούτου, η Μπίμπι Ζχίλια. Οταν έφτασε δεν ήξερε λέξη αγγλικά ούτε τι είναι υπολογιστής. Η 28χρονη σήμερα δουλεύει στη UNICEF και απευθύνει έκκληση στον κόσμο: «Το σχολείο με έμαθε αυτό που εσείς λέτε “ενδυνάμωση των γυναικών”, πράγματα που μοιάζουν αυτονόητα αλλά για μας είναι πολύτιμες ανακαλύψεις: πώς στέλνεις ένα μέιλ, πώς διαπραγματεύεσαι για καλύτερη αμοιβή, τι σημαίνουν τα γυναικεία δικαιώματα. Με τη δουλειά μου συντηρώ τη 14μελή οικογένειά μου. Θέλω οι έξι μικρότερες αδελφές μου, που πηγαίνουν στο Ινστιτούτο, να έχουν τις ίδιες ευκαιρίες με εμένα. Αυτή είναι μια έκκληση για βοήθεια».