- Εφημερίδα των Συντακτών - http://archive.efsyn.gr -

Μακροχρόνια ανεργία, η σύγχρονη «αναπηρία»

04/11/14 ΕΛΛΑΔΑ

Ερευνα: Ντίνα Δασκαλοπούλου

 

[1]Αυτό που συμβαίνει είναι από κάθε άποψη ένα έγκλημα εναντίον της ανθρωπότητας και υπ’ αυτή την προοπτική πρέπει να αναλυθεί στα δημόσια φόρα και στις συνειδήσεις. Εγκλημα εναντίον της ανθρωπότητας είναι αυτό που οι χρηματοπιστωτικές και οικονομικές εξουσίες, με την ενεργή ή σιωπηλή συνενοχή των κυβερνήσεων, εν ψυχρώ διέπραξαν εναντίον εκατομμυρίων ανθρώπων σε όλο τον κόσμο, που απειλούνται να χάσουν ό,τι τους έχει απομείνει, το σπίτι και τις οικονομίες τους, αφού έχουν χάσει τη μοναδική και πολύ συχνά ισχνή πηγή εισοδήματος, δηλαδή τη δουλειά τους (…). Λέγοντας «Οχι στην ανεργία» ανακόπτουμε την αργή, αλλά αμείλικτη γενοκτονία, στην οποία το σύστημα καταδικάζει εκατομμύρια ανθρώπους.

 

Ζοζέ Σαραμάγκου

 

«Πόσο με έχει επηρεάσει η ανεργία μου; Σαν να λέμε η αναπηρία μου;». Ο Πέτρος είναι δημοσιογράφος, άνεργος εδώ και τρία χρόνια. Ως ρεπόρτερ ξέρει να πηγαίνει στην καρδιά του θέματος κι έτσι δεν μου αφήνει περιθώριο για καμία «εισαγωγική» ερώτηση.

 

- Η αναπηρία σου, λοιπόν… «Δεν ξέρω αν είναι για όλους τους ανέργους το ίδιο, αλλά για εμένα η απώλεια της δουλειάς μου είναι απώλεια ταυτότητας, απώλεια σκοπού. Ετσι, εκτός του ότι έχω να παλέψω με ένα βουνό οικονομικά προβλήματα, παλεύω και με τον εαυτό μου. Δεν ξέρω πια ποιος είμαι και πού πάω, δεν ξέρω γιατί να ξυπνάω κάθε πρωί. Προσπάθησα να ψηθώ και με άλλα πράγματα, την πολιτική, τα κινήματα, αλλά δεν είναι το ίδιο. Παραμένω ερωτευμένος με μια δουλειά που έχει πεθάνει και δεν μπορώ να το αποδεχτώ».

 

Ο Πέτρος είναι ένας από αυτούς που εντάσσονται στο ιστορικά υψηλό ρεκόρ, σύμφωνα με την πρόσφατη έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Στο 19,6% φτάνουν πια οι μακροχρόνια άνεργοι στην Ελλάδα κι αυξάνονται κατά 1,9% σε ετήσια βάση! Σύμφωνα με την έκθεση για την κατάσταση της απασχόλησης στην Ε.Ε. που δόθηκε στη δημοσιότητα στις 6 Οκτωβρίου, το κατά κεφαλήν ΑΕΠ έφτασε στα επίπεδα του 2000, ενώ τα εισοδήματα των ασθενέστερων ομάδων υπέστησαν τις μεγαλύτερες απώλειες. Κι ενώ η μακροχρόνια ανεργία φαίνεται πως σταθεροποιείται στην πλειονότητα των χωρών της Ε.Ε., εξακολουθεί να αυξάνεται σε χώρες όπου ήταν ήδη υψηλή, όπως στην Ελλάδα, την Ισπανία, την Ιταλία και την Κύπρο.

 

«Μου φαίνεται πια τρελό το να κάνω το οποιοδήποτε όνειρο –ούτε καν ένα μικρό όνειρο, όπως το να πάω διακοπές κάπου για τρεις μέρες», δηλώνει στην «Εφ.Συν.» η 44χρονη Ιωάννα. Μητέρα δύο παιδιών κι άνεργη τα τελευταία 4 χρόνια, η Ιωάννα επιβιώνει χάρη στη στήριξη των συνταξιούχων γονιών της, τη διατροφή που παίρνει από τον πρώην σύζυγό της και την «καλοσύνη των ξένων». «Αν υπάρχει κάτι που με διαλύει όμως, αυτό είναι τα παιδιά μου», λέει η Ιωάννα. «Δεν μπορώ πια να ικανοποιήσω ούτε την παραμικρή τους επιθυμία, μια βόλτα στο λούνα παρκ ή ένα σινεμά μια Κυριακή. Θα μου πεις, τι μας λες τώρα, κυρία μου; Aλλοι δεν μπορούν καν να τα ταΐσουν. Αλλά είναι πολυτέλεια μια βόλτα ή ένα σινεμά;»…

 

Σκληρός… ορισμός

 

Σύμφωνα με τον επιστημονικό ορισμό, άνεργος θεωρείται «ο πολίτης εκείνος που, ανεξάρτητα από τη θέλησή του να εργαστεί και την ικανότητά του και όχι από δική του υπαιτιότητα, δεν έχει μόνιμη, σταθερή και πλήρη απασχόληση». Υπό αυτή την έννοια, άνεργοι μπορούν να θεωρηθούν πολλοί παραπάνω από το 1,3 εκατ. συμπολίτες μας που εμφανίζονται στα επίσημα στατιστικά στοιχεία. Μακροχρόνια άνεργοι θεωρούνται όσοι αναζητούν επί ματαίω εργασία για πάνω από έναν χρόνο.

 

Οπως η 39χρονη Μαρίλη, «τύποις πολιτικός μηχανικός», όπως μου συστήνεται. «Δεν ήξερα πως στον ορισμό υπάρχει η έννοια της μη υπαιτιότητας, της αθωότητας δηλαδή. Εγώ πάντως νιώθω πάρα πολύ ένοχη γι’ αυτό που συμβαίνει. Πιστεύω πως κάτι δεν κάνω καλά και πως είμαι και λίγο πριγκίπισσα. Δεν ψάχνω ό,τι να ’ναι, αλλά εργασία επάνω στο αντικείμενό μου. Αλλά αφού αυτός ο κλάδος έχει καταρρεύσει, θα πρέπει να συμφιλιωθώ και να ψάξω αλλού. Αν είχα τρία παιδιά, δεν θα έψαχνα αλλού; Ή αν είχα ένα μεγάλο δάνειο, δεν θα έκανα όποια δουλειά να ’ναι; Αλλά δεν μπορώ, γαμώτο, δεν μπορώ να το παραδεχτώ πως όλα τέλειωσαν. Ηθελα να γίνω πολιτικός μηχανικός από παιδί, πέρασα από τους πρώτους στο Πανεπιστήμιο, έκανα μεταπτυχιακά, έχω εμπειρία. Πώς να προχωρήσω αλλιώς έπειτα από όλα αυτά;».

 

«Τραύμα» ανοιχτό

 

ΑΠΕ-ΜΠΕ/ ΟΡΕΣΤΗΣ ΑΝΑΓΝΩΣΤΟΥ [2]

ΑΠΕ-ΜΠΕ/ ΟΡΕΣΤΗΣ ΑΝΑΓΝΩΣΤΟΥ

Η ανεργία δεν είναι απλώς κατάσταση, αλλά καθολική εμπειρία, σχεδόν μεταμορφωτική. Καθόλου τυχαία, στις χώρες που έχουν πέσει στα νύχια του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου εμφανίζεται το «τραύμα της ανεργίας» ως συλλογικό πρόβλημα και προσωπικό δράμα, που πλήττει κυρίως νέους και μακροχρόνια ανέργους. Σύμφωνα με τον Οργανισμό Ψυχικής Υγείας της Αμερικής, οι άνεργοι είναι τέσσερις φορές πιο πιθανό να αναφέρουν συμπτώματα σοβαρών ψυχικών παθήσεων.

 

Ερευνα του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης υποστηρίζει πως, όταν η ανεργία αυξάνεται κατά 6%, αυξάνονται και οι αυτοκτονίες κατά 4%. Η ανεργία πια δεν είναι παροδικό γεγονός, ένα διάστημα «between jobs», όπως περιγραφόταν στους οδηγούς αυτοβοήθειας της δεκαετίας του 2000. Εχει αποκτήσει πλέον μόνιμα και διαρθρωτικά χαρακτηριστικά, όπως περιγράφει σε άρθρο του ο ομότιμος καθηγητής του Παντείου, Σάββας Ρομπόλης: «Η ανεργία πολύ δύσκολα θα διαμορφωθεί κάτω από 17% μέχρι το 2026, ακόμη και με το αισιόδοξο σενάριο ετήσιας αύξησης του ΑΕΠ κατά 3,5%-4% (50.000 νέες θέσεις εργασίας τον χρόνο), καθώς αυτό το ποσοστό αποδίδεται, κατά κύριο λόγο, στα διαρθρωτικά προβλήματα της ελληνικής οικονομίας.»

 

»Για να επιστρέψει η ελληνική οικονομία σε επίπεδα ανεργίας του έτους 2009 (450.000 άτομα) και να δημιουργήσει το ένα εκατομμύριο θέσεις εργασίας που χάθηκαν την περίοδο 2010-2013, από τα δύο εκατομμύρια θέσεων εργασίας που χάθηκαν συνολικά στις χώρες εφαρμογής των μνημονίων (Ελλάδα, Κύπρος, Ιρλανδία, Πορτογαλία), ακόμη και με αυτό το αισιόδοξο σενάριο αύξησης του ΑΕΠ, θα χρειαστούν τουλάχιστον 20 χρόνια». Πριν από λίγες μέρες, το Γραφείο Προϋπολογισμού του Κράτους (ΓΠΚ) της Βουλής χαρακτήρισε αισιόδοξο τον στόχο που έχει θέσει η κυβέρνηση για ανάπτυξη 2,9% το 2015, σημειώνοντας πως «δεν είναι εμφανές από πού προκύπτει και αριθμητικά το 2,9%»…

 

Βία

 

Πρόκειται για ένα «ολιστικό πλήγμα της εργασίας», κατά τον Ρομπόλη, ή -με άλλα λόγια- για την εγκαθίδρυση της «οικονομίας της δυστυχίας» που περιέγραφε ο Bourdieu. Στην εξαιρετική του μελέτη «Η βία της ανεργίας» ο καθηγητής κοινωνιολογίας, Νίκος Παναγιωτόπουλος, ανατέμνει το φαινόμενο: «Με την απειλή της ανεργίας δεν διακυβεύεται μόνο το μέλλον κάθε ύπαρξης∙ διακυβεύεται και το μέλλον του παρόντος. Εκτός από την εργασία και τα μέσα που αυτή προσφέρει, οι άνεργοι χάνουν τη βάση για τη στράτευσή τους στο παιχνίδι της ζωής, τη θεμελιακή αυτή επένδυση που δημιουργεί τον ανθρώπινο χρόνο, τον “γεμάτο” χρόνο, το χρόνο “για κάτι” και “του κάτι”, το χρόνο τον γεμάτο “δράση”, άρα και νόημα.

 

»Η εργασία δεν παρέχει μόνο τη δυνατότητα ύπαρξης, παρέχει επίσης, στη σημερινή κοινωνικοσυμβολική σφαίρα, τον ίδιο τον λόγο ύπαρξης. Και ο Pascal θα έλεγε: “Με το να λες σ’ έναν άνθρωπο να ξεκουραστεί, πιστεύεις πως έτσι θα είναι ευτυχισμένος. Του λες, δηλαδή, πως θα βρεθεί σε μια κατάσταση ευχάριστη, χωρίς κόπους, βάσανα και θλίψεις. Ε, λοιπόν, η συμβουλή αυτή σημαίνει άγνοια της φύσης του ανθρώπου [...]. Σημαίνει ότι δεν γνωρίζεις πως εκείνο που αρέσει στους ανθρώπους είναι το κυνήγι και όχι το θήραμα”».

 

…………………………………………………………………………………

 

 ΔΙΑΨΕΥΣΗ ΓΙΑ ΚΑΘΕ SUCCESS STORY…

Το «Ημερολόγιο ενός ανέργου»

 

ΑΠΕ-ΜΠΕ/ ΣΥΜΕΛΑ ΠΑΝΤΑΡΤΖΗ [3]

ΑΠΕ-ΜΠΕ/ ΣΥΜΕΛΑ ΠΑΝΤΑΡΤΖΗ

Το «Ημερολόγιο ενός ανέργου» είναι ένα πρότζεκτ άμεσης καταγραφής της μικροϊστορίας από τους ίδιους τους πρωταγωνιστές της που ξεκίνησε από το Iντερνετ, για να γίνει βιβλίο με εκατοντάδες μαρτυρίες για την ανεργία. Ρωτήσαμε τον δημοσιογράφο Χριστόφορο Κάσδαγλη, συντονιστή του πρότζεκτ, τι σημαίνει στην πράξη η μακροχρόνια ανεργία.

 

«Η μακροχρόνια ανεργία είναι η διάψευση του οποιουδήποτε success story. Επαίρεται η κυβέρνηση ότι έχει σταθεροποιήσει την ανεργία στο 27%! Πέρα από το γεγονός ότι η σταθεροποίηση αυτή είναι πλαστή, εφόσον οφείλεται στη μετανάστευση και στην υποκατάσταση κανονικών θέσεων εργασίας με επιδοτούμενες ευκαιριακές, υπάρχει μια άλλη, μεγαλύτερη, πλάνη γύρω απ’ αυτό», εξηγεί ο κ. Κάσδαγλης.

 

«Είναι τελείως άλλο πράγμα ένας άνεργος το 2011, στην αρχή της κρίσης, έξι μήνες χωρίς δουλειά, και εντελώς άλλο ο ίδιος άνεργος (ή άνεργη) με τριάμισι πλέον χρόνια στην πλάτη. Τότε είχε ενδεχομένως το επίδομα, κάποια αποθέματα, έναν περίγυρο που βοηθούσε – κυρίως όμως είχε ελπίδα. Στα τρία χρόνια που έχουν μεσολαβήσει, του έχουν τελειώσει όλα: και το επίδομα και οι καβάτζες και ο περίγυρος, που έχει κι εκείνος στο μεταξύ ερημοποιηθεί. Κυρίως όμως έχει ξοδέψει την ελπίδα».

 

Και πού βρίσκονται όλοι αυτοί οι άνθρωποι, γιατί δεν κινητοποιούνται, κ. Κάσδαγλη; «Οι άνεργοι δεν κινητοποιούνται επειδή είναι διάσπαρτοι, ανοργάνωτοι, απομονωμένοι, επειδή βρίσκονται σε απόγνωση, επειδή τρέχουν για ένα μεροκάματο, για ένα επίδομα, για λίγα δανεικά. Οι άνεργοι δεν πρόκειται ποτέ να κινητοποιηθούν για αυξήσεις, δώρα Χριστουγέννων, συντάξεις και εφάπαξ», μας απαντά ο κ. Κάσδαγλης. «Οι άνεργοι χρειάζονται ένα σχέδιο δράσης που δεν μπορούν να το διαμορφώσουν ούτε τα συνδικάτα ούτε τα κόμματα – ακόμα και τα αριστερά. Μπορούν μονάχα οι ίδιοι, με την αυτοοργάνωσή τους».

 

Ποια πιστεύετε ότι είναι τα άμεσα προβλήματα που θα πρέπει η πολιτεία να λύσει για τους ανέργους; ρωτήσαμε τον δημοσιογράφο. «Εκείνο που νομίζω ότι δεν οδηγεί πουθενά είναι η παντός είδους κρατική φιλανθρωπία: επιδόματα, βοηθήματα, συσσίτια, κοινωνική πρόνοια, vouchers, κουπόνια σίτισης ή περίθαλψης. Κατά την άποψή μου, η δραστική αντιμετώπιση του προβλήματος έγκειται στην παροχή βασικού (ατομικού) εγγυημένου εισοδήματος για όλους, δωρεάν περίθαλψη και βασική σύνταξη, ανεξαρτήτως ενσήμων. Ολα τα άλλα έπονται. Πρόκειται για άμεση προτεραιότητα. Οχι μόνο για λόγους ηθικής τάξης, αλλά και γιατί είναι ο μόνος ασφαλής δρόμος για την αναθέρμανση της οικονομίας»…

 


Σύνδεσμος άρθρου : http://archive.efsyn.gr/?p=249178