Του Μάκη Μπαλαούρα*
Ισως ο ΣΥΡΙΖΑ να είναι το μοναδικό, τουλάχιστον από τη μεταπολεμική περίοδο, πολιτικό υποκείμενο που δημιουργήθηκε, διαμορφώθηκε, δυνάμωσε σε άμεση αλληλεξάρτηση με τα κοινωνικά κινήματα. Η γέννησή του ήταν το αποτέλεσμα της γόνιμης σχέσης των Ευρωπορειών και του Κοινωνικού Φόρουμ με την Αριστερά. Και τα ταυτοτικά του χαρακτηριστικά από αυτή τη σχέση τα απέκτησε. Στην πορεία, η ανάπτυξη του ενός τροφοδοτούσε τον άλλο. Τα κινήματα των πλατειών γιγάντωσαν τον ΣΥΡΙΖΑ και αυτός, σεβόμενος πάντα την αυτονομία τους, τα τροφοδοτούσε με την κοινή ελπίδα της ανατροπής, με όραμα.
Η ίδια οργανική σχέση υπάρχει και σήμερα. Το εξεγερσιακό κίνημα έχει καθίσει, το ίδιο και η Αριστερά. Τι συνέβη; Απογοήτευση από το εκλογικό αποτέλεσμα; Παραίτηση και απαισιοδοξία ότι δεν τα κατάφερε να επιφέρει τη μεγάλη ανατροπή; Αν και αυτό δεν είναι εντελώς σωστό, δεδομένου ότι πέτυχε αρκετές νίκες, όπως η ανατροπή της ισχυρής κυβέρνησης του ΠΑΣΟΚ. Προφανώς, σκέφτηκαν ότι κερδήθηκαν μάχες, αλλά όχι ο πόλεμος, και οπισθοχώρησαν. Αρκετοί, με χαμηλό πια φρόνημα, εγκατέλειψαν την αναγκαιότητα του συλλογικού, επιστρέφοντας στη μοναξιά και στο ατελέσφορο των ατομικών επιλογών.
Και ο ΣΥΡΙΖΑ, ως πολιτική οντότητα ριζοσπαστικής διαμόρφωσης, πώς πυροδοτεί τις λαϊκές δυνάμεις, πώς συμβάλλει στην ανάταση του φρονήματός τους; Εχω την εντύπωση ότι ψάχνεται. Εκείνο όμως που εισπράττεται είναι ότι παίζει στο γήπεδο του αντιπάλου. Εύστοχες απαντήσεις στους κυβερνητικούς, αντιδημοκρατικούς, αυταρχικούς, νεοφιλελεύθερους σχεδιασμούς, καλή δουλειά της κοινοβουλευτικής του ομάδας, αλλά εντός του γηπέδου που διαμορφώνει η τρικομματική και τροϊκανή κυβέρνηση. Ακόμα και αν δεν προστεθούν τα πολλαπλά φάουλ από εκπροσώπους του στα ΜΜΕ, το ζήτημα παραμένει. Δεν χτυπά εκεί και όπως πρέπει, για να αποδομήσει την κυρίαρχη ιδεολογία και τους μηχανισμούς της.
Ακόμα και σε συμβολικό επίπεδο: η αντιπροσωπεία του ΣΥΡΙΖΑ που πήγε στο συνέδριο του ΣΕΒ, ως αξιωματική αντιπολίτευση, τι μήνυμα θα εξέπεμπε αν όλοι μαζί κατέβαιναν στο Σύνταγμα στη μεγάλη συγκέντρωση των εκπαιδευτικών;
Αυτή η διπλή δυσανεξία αποτυπώνεται και στις δημοσκοπήσεις που αναδεικνύουν τη στασιμότητα, η οποία τείνει να γίνει μόνιμη, για τον ΣΥΡΙΖΑ. Βεβαίως, είναι γνωστό ότι την περίοδο κυρίως μετά τις εκλογές, μεγάλο μέρος των ερωτώμενων, που ξεπερνά το εντυπωσιακό 55%, αρνείται αγανακτισμένο να απαντήσει. Επομένως, το μέγα αυτό αρνητικό πλήθος που σε σημαντικό ποσοστό θα ψηφίσει στις εκλογές, είναι λογικό να περιμένει κανείς ότι τελικά θα ψηφίσει αντιμνημονιακά κόμματα, όπου τη μερίδα του λέοντος θα πάρει ο ΣΥΡΙΖΑ. Κατ’ αρχήν λογικό, αν θεωρηθεί ότι το πλήθος αυτό δεν είναι ταλαντευόμενο και ως εκ τούτου επιρρεπές σε εκλογική ρευστότητα. Παράλληλα, πρέπει να μας προβληματίσει ότι, αντιθέτως, η ναζιστική Χρυσή Αυγή, που κατορθώνει να πλασάρεται ως αντισυστημικό κόμμα -το κατ’ εξοχήν συστημικό μόρφωμα-, δείχνει αξιοσημείωτες τάσεις ανόδου.
Μη βγαίνοντας όμως από το γήπεδο του αντιπάλου, υπάρχει μία ακόμα πολιτική παρενέργεια. Τον αντισυστημικό, μέχρι τις εκλογές, ΣΥΡΙΖΑ, τον βάζουν πια στο κάδρο των συστημικών δυνάμεων! Ομως, ακόμα και αν επαληθευτεί η παραπάνω εκλογική προσομοίωση, πώς θα κυβερνήσει ο ΣΥΡΙΖΑ χωρίς ενεργά κινήματα; Είτε θα ανατραπεί πολύ σύντομα είτε θα αφομοιωθεί, όπως το ΠΑΣΟΚ. Να θυμίσουμε, όμως, για όσους αρέσκονται στις ιστορικές ακροβασίες, ότι η αφομοίωση του ΠΑΣΟΚ επήλθε μετά την τριετή διακυβέρνησή του, μέχρι τότε είχε νερώσει ελάχιστα τις όποιες ριζοσπαστικές θέσεις του. Και αν συμβούν τα παραπάνω, άντε, μετά, από τα συντρίμμια να ξαναχτίσεις μια δυνατή-ελπιδοφόρα Αριστερά.
Η ευθύνη του ΣΥΡΙΖΑ δεν είναι μόνο εγχώρια. Είναι και ευρωπαϊκή. Πολύ περισσότερο που όλα μπορούν να συμβούν. Από την αντιδημοκρατική νεοφιλελεύθερη όξυνση έως την κατάρρευση της ευρωζώνης. Νά ένα μεγάλο καθήκον: πέραν ενός ριζοσπαστικού προγράμματος για τη χώρα, απαιτείται η από κοινού με αντίστοιχες ευρωπαϊκές, πολιτικές και κοινωνικές δυνάμεις, επεξεργασία ενός ευρωπαϊκού σχεδίου που θα δίνει αριστερή διέξοδο στην υπάρχουσα καταρρέουσα θεσμική δόμηση της Ε.Ε., εμπλουτισμένο από την ελάχιστη μέχρι τώρα οργανική συσχέτιση των ευρωπαϊκών κινημάτων και κομμάτων της Αριστεράς. Νέες ανάγκες, νέα καθήκοντα, όπως έλεγαν οι παλαιότεροι. Αρκεί οι παλιές ανάγκες, όπως η δημοκρατική δόμηση και λειτουργία, να μη θεωρηθούν ξεπερασμένες. Στο κάτω κάτω, το μοντέλο ενός κόμματος που οικοδομείς είναι προείκασμα της κοινωνίας που θέλεις να φτιάξεις.
…………………………………………………………………………
* Ο Μ. Μπαλαούρας είναι μέλος της Γραμματείας της ΑΚΟΑ και της Κ.Ε. του ΣΥΡΙΖΑ
