Πλήρης εργασιακή απορρύθμιση και εργοδοτική ασυδοσία κυριαρχεί στη «στρατηγική βιομηχανία» μας. Στην Κρήτη, στην Κέρκυρα, στην Αττική και σε όλη τη χώρα υπογράφονται ατομικές συμβάσεις με ό, τι προαιρείται το αφεντικό

 

→«Πέρυσι σε μεγάλο ξενοδοχείο κλείδωσαν καμαριέρες στα δωμάτια για να μην απεργήσουν» καταγγέλλει στην «Εφ.Συν.» η Μαρία Σέκου, εργαζόμενη στο νησί. «Παλιότερα, προϊσταμένη ορόφου είχε χαστουκίσει καμαριέρα επειδή πήρε ένα υποσέντονο από το πλυντήριο»

 

→«Υπήρξε περίπτωση μετανάστη που τον κυνηγούσε με μαχαίρι το αφεντικό του σε όλη τη Νέα Ερυθραία, για να σηκωθεί να φύγει χωρίς να πληρωθεί. Αυτά τα ακραία περιστατικά όμως δεν δημοσιοποιούνται πάντα» λέει ο πρόεδρος του Συνδικάτου Ξενοδοχοϋπαλλήλων Αττικής

 

 

Της Αφροδίτης Τζιαντζή

 

 

^[1]

^[2]

 

 

 

 

«Παλιά μας δένανε με αλυσίδες. Τώρα με γραβάτες». Με αυτή τη φράση συνοψίζει ο 52χρονος ξενοδοχοϋπάλληλος  Μανώλης Δρυγιαννάκις την κατάσταση στον κλάδο του. Γραμματέας του σωματείου ξενοδοχοϋπαλλήλων και συναφών επαγγελμάτων του νομού Ρεθύμνου, που εκπροσωπεί 6.000 άτομα, παραμένει άνεργος εδώ και τρία χρόνια, χωρίς να δικαιούται επίδομα ανεργίας. Το μεγάλο ξενοδοχείο των Χανίων στο οποίο εργαζόταν δεν τον απολύει αλλά ούτε τον προσλαμβάνει, καθώς βρίσκεται σε εξέλιξη δικαστική διένεξη για εργατική διαφορά.

 

Η περίπτωσή του δεν είναι η μοναδική ούτε η πιο ακραία. «Συμβαίνουν πολύ χειρότερα», λέει στην «Εφ.Συν.» ο Μανώλης Δρυγιαννάκις «Εργαζόμενοι υπογράφουν συμβάσεις για τετράωρα και εργάζονται οκτάωρα και δεκάωρα, με απλήρωτες υπερωρίες και Κυριακές, χωρίς ρεπό, συχνά σε συνθήκες τρομοκρατίας. Σε πολλούς χρωστάνε δεδουλευμένα από πέρυσι. Δεν υπάρχει κανένας έλεγχος και πώς να υπάρξει όταν σε όλο τον νομό η Επιθεώρηση Εργασίας έχει μόλις δύο άτομα;».

 

Ο κ. Δρυγιαννάκις περιγράφει ένα τοπίο εργοδοτικής ασυδοσίας και πλήρους εργασιακής απορρύθμισης, του οποίου μία όψη ήρθε στην επικαιρότητα μετά τον σοβαρό τραυματισμό του 11χρονου αγοριού στην Κρήτη από Ολλανδό που είχε προσληφθεί ως ανιματέρ, ενώ έπασχε από σοβαρή ψυχιατρική διαταραχή: «Αντί να προσλάβουν πρώτα το μόνιμο και εξειδικευμένο προσωπικό, προσλαμβάνουν φτηνούς ανειδίκευτους εργάτες ή αλλοδαπούς που τους βαφτίζουν μαθητευόμενους. Μάλιστα, δεν ζητούν ποτέ το ατομικό πράσινο βιβλιάριο, με το ποινικό μητρώο και την κατάσταση υγείας που πρέπει να έχουν όλοι οι εργαζόμενοι σε τουριστικές επιχειρήσεις. Γι' αυτό που έγινε στο ξενοδοχείο στη Χερσόνησο την ευθύνη έχει η διεύθυνση».

 

Στην Κέρκυρα του Δένδια

 

Οπως όλοι γνώριζαν για την εκμετάλλευση των μεταναστών εργατών γης, αλλά αναγκαστήκαμε να τη θυμηθούμε ξανά μόνο μετά το μακελειό στη Μανωλάδα, έτσι και οι «Μανωλάδες του τουρισμού» έρχονται στην επιφάνεια μόνο αν συμβεί κάτι μοιραίο. «Ξενοδοχειακή Μανωλάδα η Κέρκυρα του Δένδια» ήταν οι τίτλοι των δημοσιευμάτων μετά τις καταγγελίες ξενοδοχοϋπαλλήλων του νησιού για περιστατικά βίας και εκφοβισμού.

 

«Πέρυσι σε μεγάλο ξενοδοχείο κλείδωσαν καμαριέρες στα δωμάτια για να μην απεργήσουν», καταγγέλλει στην «Εφ.Συν.» η Μαρία Σέκου, εργαζόμενη στο νησί. «Παλιότερα, προϊσταμένη ορόφου είχε χαστουκίσει καμαριέρα επειδή πήρε ένα υποσέντονο από το πλυντήριο. Φέτος, σε πεντάστερο ξενοδοχείο αυξήσανε τα δωμάτια που πρέπει να καθαρίζει η κάθε καμαριέρα από τα 20 στα 28, μειώνοντας τους μισθούς και λέγοντας “ό,τι ώρα και να τελειώσετε δεν με νοιάζει”. Σε κάποιες μονάδες υπήρξαν καμαριέρες που τις πήραν με ασθενοφόρο από το ξενοδοχείο λόγω υπερκόπωσης».

 

Το γεγονός ότι αυτές οι καταγγελίες φτάνουν από την Κέρκυρα δεν σημαίνει ότι σε άλλα μέρη της Ελλάδας η κατάσταση είναι καλύτερη – μάλλον το αντίθετο: «Ως μέλος της Παννελλήνιας Ομοσπονδίας Εργαζομένων Επισιτισμού-Τουρισμού και της διοίκησης της ΓΣΕΕ, γνωρίζω ότι πανελλαδικά η κατάσταση είναι πολύ άσχημη. Πολλές αντίστοιχες περιπτώσεις δεν βγαίνουν στην επιφάνεια, είτε επειδή οι εργαζόμενοι φοβούνται είτε επειδή υπάρχουν και σωματεία συμβιβασμένα. Εμείς δεν το κρύβουμε ότι αυτά συμβαίνουν και στα ξενοδοχεία της Κέρκυρας, όμως αντιδράμε άμεσα. Είμαστε καθημερινά στους δρόμους και προσπαθούμε να τα αντιμετωπίζουμε ώρα την ώρα, μέρα τη μέρα», λέει στην «Εφ.Συν.» ο πρόεδρος του σωματείου Ξενοδοχοϋπαλλήλων Κέρκυρας, Σταμάτης Πελλάης.

 

«Φέτος στην Κέρκυρα έχουμε εκρηκτική άνοδο του τουρισμού, με 65% περισσότερες αφίξεις από πέρυσι μόνο τον Απρίλιο. Παρότι προβλέπεται μεγάλη τουριστική κίνηση με υψηλή κερδοφορία για τους μεγαλοξενοδόχους και τους tour operators, την ίδια ώρα οι εργαζόμενοι εργάζονται στην κυριολεξία σε συνθήκες γαλέρας. Η ανασφάλιστη εργασία οργιάζει τους μήνες Απρίλιο και Μάιο και οι εκβιασμοί για υπογραφή ατομικών συμβάσεων είναι σαφείς: “Ή μας υπογράφεις… ό,τι μπορεί να φανταστεί κανείς ή δεν σε προσλαμβάνω”».

 

Το «ό,τι μπορεί να φανταστεί κανείς» ισοδυναμεί με το «πληρώστε ό,τι προαιρείσθε», με μισθούς πολύ κάτω των προβλεπόμενων συμβάσεων, χωρίς ωράρια. Το σωματείο των ξενοδοχοϋπαλλήλων της Κέρκυρας, που εκπροσωπεί 5.000 σε σύνολο 6.000 εργαζομένων, προσανατολίζεται σε απεργιακές κινητοποιήσεις στην αιχμή της σεζόν, με αίτημα την υπογραφή συλλογικής σύμβασης με κατώτερο βασικό μισθό τα 1.000 ευρώ, την ακύρωση των ατομικών συμβάσεων που υπογράφηκαν με εκβιασμούς, την αποπληρωμή δεδουλευμένων -καθώς υπάρχουν απλήρωτοι από την περσινή σεζόν- και την ανάκληση του νόμου που ουσιαστικά καταργεί το επίδομα ανεργίας για τα εποχικά επαγγέλματα στην πολύ συχνή περίπτωση που υπερβαίνει τις 450 ημέρες την τριετία.

 

«Οι συνθήκες εργασίας στον τουρισμό είναι όντως σαν τη Μανωλάδα: δουλειά ήλιο με ήλιο, με σπαστό ωράριο που στην πράξη το δουλεύεις ολόκληρο, 30 μέρες τον μήνα, χωρίς ρεπό ούτε μια μέρα, με 600 ώς 700 ευρώ, αν τα πληρώνεσαι. Η μόνη διαφορά είναι ότι εμείς είμαστε στα σαλόνια, αλλά οι συνθήκες υγιεινής, ασφάλειας και σίτισης είναι χειρότερες από τα αλώνια», λέει στην «Εφ.Συν.» ο Νίκος Παπαγεωργίου, πρόεδρος του Συνδικάτου Εργατοϋπαλλήλων Επισιτισμού – Τουρισμού – Ξενοδοχείων και συναφών επαγγελματιών Νομού Αττικής».

 

Το συνδικάτο εκπροσωπεί 19 επιχειρησιακά σωματεία και περίπου 20.000 εργαζόμενους στην Αττική, ενώ πανελλαδικά οι εργαζόμενοι στον επισιτισμό-τουρισμό υπολογίζονται σε 250.000: «Πρόκειται για τον μεγαλύτερο εργασιακό κλάδο στην Ελλάδα, αν συνυπολογίσουμε και όσους εμμέσως ασχολούνται με τουριστικά επαγγέλματα. Εμείς βιώνουμε την ελαστικοποίηση πριν από την κρίση, όταν ο τουρισμός ήταν το 20% του ΑΕΠ. Μιλάμε από το ’90 για δουλεμπορικά συνεργεία, όπου οι καμαριέρες υπενοικιάζονται από εργολάβους, έχουμε συμβάσεις της μιας ημέρας, σερβιτόρους κατά κανόνα “εξτρατζήδες” και όχι μόνιμους, “πρακτικάριους” που αντί να τους βάζουν να μάθουν τη δουλειά πλάι σε έναν καταξιωμένο επαγγελματία, βγάζουν δουλειά απλήρωτοι, αντικαθιστώντας οργανικές θέσεις εργασίας. Είχαμε και τους ξένους από την Ανατολική Ευρώπη που έφταναν κατά καραβάνια, με μισθούς των 200-300 ευρώ. Τώρα στην κρίση, οι πρακτικές αυτές γιγαντώνονται και προστίθενται και άλλες.

 

Στην Αττική, πέρα από τα 20-25 μεγάλα ξενοδοχεία της Αθήνας, στα υπόλοιπα 390 μικρά ξενοδοχεία όχι μόνο δεν υπάρχουν συλλογικές συμβάσεις, είναι ζήτημα αν υπάρχει νόμιμη πρόσληψη. Αντίστοιχα, σε όλη την Ελλάδα σταθερή εργασία υπάρχει στην καλύτερη περίπτωση στα 100 μεγάλα ξενοδοχεία, ενώ υπάρχουν περισσότερα από 9.000. Η μαύρη εργασία είναι στο 60% σε όλο τον κλάδο».

 

Οι συνθήκες είναι ακόμα χειρότερες για τους μετανάστες εργαζόμενους, επιβεβαιώνει ο πρόεδρος του Συνδικάτου Ξενοδοχοϋπαλλήλων Αττικής. «Τους έχουν και δουλεύουν πέντε κι έξι μήνες απλήρωτοι και όταν διαμαρτυρηθούν, τους καταγγέλλουν στην αστυνομία, η οποία τους συλλαμβάνει, τους απελαύνει κι ο εργοδότης έχει γλιτώσει τα δεδουλευμένα. Υπήρξε περίπτωση μετανάστη που τον κυνηγούσε με μαχαίρι το αφεντικό του σε όλη τη Νέα Ερυθραία, για να σηκωθεί να φύγει χωρίς να πληρωθεί. Αυτά τα ακραία περιστατικά όμως δεν τα δημοσιοποιούμε πάντα».

 

Τους απειλούν για τη μαύρη λίστα 

 

Χαστούκια στην Κέρκυρα, κυνηγητό με μαχαίρια στη Νέα Ερυθραία, λεκτική βία και εκβιασμοί στη λεβεντογέννα Κρήτη, είναι η άλλη όψη της τουριστικής ανάπτυξης. «Θα σας γ…σω όλους το βράδυ που έχει meeting στις 24.00» και «Στα π…ια μου σας γράφω» ήταν οι εκφράσεις διευθυντικού στελέχους ξενοδοχειακής αλυσίδας στο Ρέθυμνο όπως τις κατέγραψαν και τις μετέφεραν στο σωματείο τους εργαζόμενοι. Οπως επιβεβαιώνει ο γραμματέας του σωματείου, οι υπάλληλοι εκεί πιέζονται να πουλάνε τα πιο ακριβά κρασιά στους τουρίστες, με την απειλή ότι αλλιώς θα μπουν στη μαύρη λίστα, δηλαδή θα προσληφθούν αργά και θα απολυθούν πρώτοι, ενώ η επιχείρηση ούτως ή άλλως δεν πληρώνει υπερωρίες και δεν τηρεί, όπως και πολλές άλλες, τις συλλογικές συμβάσεις.

 

Οσο για τις περίφημες «επιταγές εισόδου» 10.000 άνεργων νέων κάτω των 29 ετών στον τουρισμό, οι ξενοδοχοϋπάλληλοι τις αντιμετωπίζουν με σκεπτικισμό: «Ακόμα και αυτά τα 400 ώς 460 ευρώ τον μήνα μικτά για πέντε μήνες και τα 400 ευρώ για 80 ώρες κατάρτισης, οι “ωφελούμενοι” θα τα πληρωθούν αν και εφόσον εξασφαλιστούν οι πιστώσεις.

 

Αυτό σημαίνει ότι οι ξενοδόχοι θα καλύψουν με δωρεάν ή φτηνή εργασία μια τουριστική σεζόν, χωρίς ουσιαστικά καμία υποχρέωση, ενώ τους ελέγχους τους πραγματοποιούν οι ίδιοι οι εργοδότες. Εβαλαν δηλαδή τον λύκο να φυλάει τα πρόβατα», μας λέει ο Νίκος Παπαγεωργίου.

 

«Τα voucher είναι απάτη. Αν ήθελαν πραγματικά να εκπαιδεύσουν τον κόσμο, υπήρχαν άλλοι τρόποι. Εδώ και τρία χρόνια έχουν απαξιώσει και ουσιαστικά καταργήσει τις σχολές τουριστικών επαγγελμάτων και στέλνουν αμόρφωτο προσωπικό. Υπάρχει για παράδειγμα ξενοδοχείο που έχει βοηθό μάγειρα και δεν έχει αρχιμάγειρα. Αυτή είναι η αναβάθμιση του τουρισμού; Αυτή είναι η ανάπτυξη που αναγγέλλουν;» ρωτάει ρητορικά ο Μανώλης Δρυγιαννάκις. Την απάντηση την έχει καταγράψει ήδη ως συνδικαλιστής και τη ζει ως μακροχρόνια άνεργος: φτηνό, ευέλικτο, χωρίς δικαιώματα δυναμικό είναι το εργασιακό ισοδύναμο του ελληνικού τουριστικού ονείρου.