→Η εμπειρία 10 χρόνων κοινού αγώνα και οι μεγάλες δυνατότητες πολιτικής σύνθεσης που υπάρχουν στον ΣΥΡΙΖΑ, να κάνουν εφικτό ένα συνέδριο προωθητικής δύναμης προς την κατεύθυνση της ανατροπής που περιμένει ο κόσμος μας

Του Αντώνη Νταβανέλλου*

Τα «ταυτοτικά» χαρακτηριστικά του ΣΥΡΙΖΑ μέσα στην παρούσα, μακρά, συγκυρία της κρίσης είναι η δέσμευση για την ανατροπή των μνημονίων (μαζί με όλα τα συνοδευτικά προγράμματα λιτότητας και κατεδάφισης του κοινωνικού κράτους), αλλά και η υπόσχεση μιας κυβέρνησης της Αριστεράς που θα είναι πρόθυμη και ικανή να υλοποιήσει μια τέτοια μεγάλη ανατροπή.

Αυτά τα χαρακτηριστικά εμπλέκονται σήμερα με μεγάλα πολιτικά διλήμματα και κρίσιμες επιλογές τακτικής.

Για παράδειγμα, μετά την εμπειρία της Κύπρου, μεγάλο τμήμα της ευρωπαϊκής Αριστεράς (ΑΚΕΛ, Λαφοντέν, Μελανσόν κ.ά.) δηλώνει ότι η ανατροπή της λιτότητας δεν είναι πλέον εφικτή χωρίς μια ριζική ρήξη με την πολιτική της Ε.Ε. και την ευρωζώνη. Η πολιτική του ΣΥΡΙΖΑ, που παλαιότερα ήταν πρωτοπόρος («καμία θυσία για το ευρώ»), σήμερα έχει μείνει πίσω από τις ανάγκες, ειδικά μετά τις «διολισθήσεις» που έγιναν στο μεταξύ διάστημα («το ευρώ εθνικό μας νόμισμα», «θα αποφύγουμε μονομερείς ενέργειες αν δεν προκληθούμε» κ.λπ.).

Η υπόσχεση για μια κυβέρνηση της Αριστεράς συνδέεται ολοφάνερα με το πρόβλημα της πολιτικής των συμμαχιών και τις σπαζοκεφαλιές της εκλογικής αριθμητικής. Κατά τη γνώμη μου, κυβέρνηση της Αριστεράς μπορεί να προκύψει μόνο μέσα από μια σταθερή πολιτική συμμαχιών στο πλαίσιο της πολιτικής Αριστεράς (ΣΥΡΙΖΑ – ΚΚΕ – ΑΝΤΑΡΣΥΑ), που πρέπει να απαιτήσει «αυτοδύναμη» πολιτική ηγεμονία, διεκδικώντας να εκφράσει πολιτικά και εκλογικά τη μεγάλη κοινωνική πλειοψηφία των εργατικών – λαϊκών – δυνάμεων.

Ομως, μέσα στις συνθήκες όξυνσης της κρίσης και κατακερματισμού των αστικών πολιτικών κομμάτων, μεγάλες καθεστωτικές δυνάμεις πιέζουν προς άλλη κατεύθυνση. Προς μια κυβέρνηση εθνικής ενότητας (με τη μία ή την άλλη μορφή), που θα μπορούσε να αποκαταστήσει μια κάποια πολιτική σταθερότητα του συστήματος. Ο ΣΥΡΙΖΑ, τυπικά, είναι καλυμμένος απέναντι σε αυτές τις πιέσεις, μέσω της ιδρυτικής του απόφασης που απέρριπτε κάθε εκδοχή της Κεντροαριστεράς. Ομως θα πρέπει να βρει την πολιτική αντοχή να επιβεβαιώσει αυτήν την απόρριψη μέσα στις τρέχουσες συνθήκες. Δεν πρέπει να ξεχάσει το ιταλικό παράδειγμα, όπου, μέσα από την κυβέρνηση Πρόντι, κατέρρευσε το σύνολο των οργανωμένων δυνάμεων της Αριστεράς.

Στα λεγόμενα οργανωτικά ζητήματα, ή καλύτερα στα ζητήματα συγκρότησης του ΣΥΡΙΖΑ ως ενιαίου πολιτικού φορέα, της ριζοσπαστικής Αριστεράς, κατά τη γνώμη μου, οι ουσιαστικές αποφάσεις έχουν παρθεί από τον Ιούνη του 2012. Εχει εμπεδωθεί η αρχή «1 μέλος – 1 ψήφος», η αρχή της λήψης αποφάσεων διά πλειοψηφίας, έχει συμφωνηθεί η κατάργηση κάθε «προνομίου» των συνιστωσών, δηλαδή η κατάργηση όλων των μέτρων που διασφάλιζαν έναν τυπικό πλουραλισμό. Αυτό που απομένει είναι η ανάπτυξη αυτών των αρχών στην πράξη, δηλαδή η οικοδόμηση ισχυρών τοπικών και εργατικών οργανώσεων του ΣΥΡΙΖΑ. Μόνον έτσι μπορούμε να βαδίσουμε πραγματικά προς τον «ΣΥΡΙΖΑ των μελών».

Αντ’ αυτού γίνεται πολλή συζήτηση για μια νέα δέσμη οργανωτικών μέτρων που προτάθηκαν αιφνιδιαστικά, ενώ είχε δρομολογηθεί το ιδρυτικό συνέδριο (διάλυση των συνιστωσών, περιορισμός εκλογικών δικαιωμάτων των τάσεων, εκλογή προέδρου από το συνέδριο). Πρόκειται για δέσμη μέτρων με εσωτερική λογική: τον αυστηρότερο έλεγχο του ΣΥΡΙΖΑ από την ηγετική πλειοψηφική τάση του. Είναι μια κατεύθυνση που δεν ταιριάζει στον ΣΥΡΙΖΑ, που ως πολυτασικός φορέας της ριζοσπαστικής Αριστεράς χρειάζεται να είναι «ανοιχτός», δημοκρατικός και πλουραλιστικός. Είναι, όμως, μια κατεύθυνση που δεν ταιριάζει και στη συγκυρία: στην αντιφατικότητα και στην αβεβαιότητα των συνθηκών, στις κρίσιμες πολιτικές μάχες που έρχονται, ο ΣΥΡΙΖΑ (αλλά και η ηγεσία του…) θα χρειαστούν όλα τα όπλα και τα εργαλεία πολιτικής δράσης και επεξεργασιών που σήμερα ενυπάρχουν στο εγχείρημα. Μια τάση που αναζητά την υποταγή, θα αποδειχθεί και πολιτικά αναποτελεσματική μέσα σε μια περίοδο όπου η πολιτική τακτική μας μπορεί να παρομοιαστεί με πλεύση σε αχαρτογράφητα νερά.

Παρ’ όλα αυτά, ελπίζω η εμπειρία 10 χρόνων κοινού αγώνα και οι μεγάλες δυνατότητες πολιτικής σύνθεσης που υπάρχουν στον ΣΥΡΙΖΑ, να κάνουν εφικτό ένα συνέδριο προωθητικής δύναμης προς την κατεύθυνση της ανατροπής που περιμένει ο κόσμος μας.

………………………………………………………

* Μέλος της Γραμματείας του ΣΥΡΙΖΑ