ΙΣΠΑΝΙΑ Προκειμένου να καλύψει το κόστος από τη ρίψη 130 τόνων ντομάτας ο Δήμος του Μπουνιόλ έβαλε εισιτήριο σε όσους συμμετείχαν φέτος στο περίφημο έθιμο «Λα Τοματίνα»

Της Κορίνας Βασιλοπούλου

^[1]Στην εποχή της κρίσης, της λιτότητας και των ιδιωτικοποιήσεων όλα έχουν κόστος. Ακόμη και το να πετάς ντομάτες. Κάθε χρόνο, την τελευταία Τετάρτη του Αυγούστου, χιλιάδες άνθρωποι, ντόπιοι και ξένοι, συρρέουν στο Μπουνιόλ, μια κωμόπολη της ανατολικής Ισπανίας, στην επαρχία της Βαλένθια, για να παίξουν ντοματοπόλεμο. Χθες, οι παρευρισκόμενοι στο Φεστιβάλ της Ντομάτας» ή «Λα Τοματίνα», το οποίο έχει αποκτήσει παγκόσμια φήμη, πλήρωσαν για πρώτη φορά εισιτήριο.

Καλές θέσεις με 750 ευρώ

Οι τιμές ξεκινούσαν από 10 ευρώ για το πιο απλό και έφταναν ώς τα 750 για τις «διακεκριμένες» θέσεις με άμεση πρόσβαση στα πολεμοφόδια -δηλαδή, στην καρότσα των φορτηγών που μεταφέρουν τις ντομάτες! Κόπηκαν και 5.000 ελευθέρας για τους ντόπιους και τους κατοίκους των γύρω περιοχών. «Αντιμετωπίζουμε αυτό το πρόβλημα τα τελευταία 10 χρόνια. Δεν γίνεται κανένας έλεγχος στην Τοματίνα και ποτέ δεν ξέρουμε πόσος κόσμος θα έρθει», λέει ο δήμαρχος της πόλης Χοακίν Μασμάνο Πάλμερ, ο οποίος έχει εκλεγεί με το αριστερό κόμμα EUPV, αιτιολογώντας την απόφασή του. Η πραγματικότητα όμως μάλλον είναι ότι ο καταχρεωμένος δήμος ήθελε να αντεπεξέλθει στο κόστος της γιορτής.

Κανένας δεν ξέρει πότε και πώς ακριβώς γεννήθηκε το έθιμο του ντοματοπόλεμου. Σύμφωνα με την επικρατέστερη εκδοχή, όλα ξεκίνησαν γύρω στο 1944 με 1945, στο πλαίσιο μιας τοπικής θρησκευτικής γιορτής. Μια ομάδα νεαρών, θυμωμένοι που δεν τους άφησαν να περάσουν στην πλατεία όπου εκείνη την ώρα γινόταν η λιτανεία, πήραν ντομάτες από το γειτονικό μανάβικο και τις πέταξαν στους προύχοντες του τόπου. Οι νέοι συνελήφθησαν και οδηγήθηκαν προσωρινά στη φυλακή. Την επόμενη χρονιά, το συμβάν επαναλήφθηκε και εκείνη τη φορά, όπως λέγεται, οι νεαροί τις ντομάτες τις είχαν φέρει από το σπίτι τους. Η κατάληξη ήταν η ίδια: σύλληψη και φυλακή. Η ιστορία φαίνεται πως εξελίχθηκε σε μια τοπική μορφή διαμαρτυρίας ή εκδήλωσης χαβαλέ. Παρά την καταστολή, καθώς η χούντα του Φράνκο δεν σήκωνε τέτοιες «αλητείες», λόγω της δημοφιλίας και της εκτός συνόρων φήμης που είχε αρχίσει να αποκτά η «Λα Τοματίνα», το 1957 οι αρχές ήραν την απαγόρευση. Ο δήμος ανέλαβε την επίβλεψη του ντοματοπόλεμου και τη θέσπιση κανόνων οι οποίοι μεταβάλλονταν με τα χρόνια. Ορισμένοι όμως παραμένουν αναλλοίωτοι.

Η γιορτή ξεκινά από το προηγούμενο βράδυ με μουσική, χορό, φαγοπότι και πυροτεχνήματα. Ο ντοματοπόλεμος γίνεται το επόμενο πρωί. Στις 11 πέφτει το παρασύνθημα με μια γενναία ριπή από αντλία νερού. Οι τουρίστες που είναι συγκεντρωμένοι στην Πλάθα Μαγιόρ, την κεντρική πλατεία, και στους γύρω δρόμους αρχίζουν να πετούν ο ένας στον άλλο ντομάτες, τις οποίες προηγουμένως έχουν ζουλήξει καλά, όπως ορίζει ο κανονισμός, προκειμένου να μην υπάρξουν τραυματισμοί. Μια ώρα μετά, στις 12 ακριβώς, σημαίνει λήξη συναγερμού. Ο πόλεμος σταματά. Και στους δρόμους του Μπουνιόλ το ντοματόζουμο κυλάει ποτάμι.

Φέτος 20.000 λιγότεροι

Στη χθεσινή γιορτή, η οποία συνοδεύθηκε από δυνατή νεροποντή, καταναλώθηκαν 130 τόνοι ντομάτας. Ο αριθμός του κόσμου που βρέθηκε αυτές τις μέρες στο Μπουνιόλ, όμως, ήταν πολύ χαμηλότερος – 30.000, ενώ πέρυσι, που η γιορτή ήταν ακόμα δωρεάν, είχαν πάει 50.000. Ο δήμος, ωστόσο, δηλώνει ικανοποιημένος. Εκοψε συνολικά 15.000 εισιτήρια και η όλη διοργάνωση του κόστισε 140.000 ευρώ. Απόσβεση και με το παραπάνω. Γι’ αυτό σκέφτεται να διατηρήσει το εισιτήριο και το 2014. Στο μεταξύ, αρκετά διεθνή ΜΜΕ, ανάμεσά τους το BBC, διερωτώνται μήπως η Ισπανία της κρίσης έχει αρχίσει να ιδιωτικοποιεί τα πανηγύρια της…