Του Μπάμπη Μιχάλη

^[1]«Εργατική Πρωτομαγιά»-Labor Day χθες στις ΗΠΑ, στη μνήμη της εξέγερσης των εργατών του Σικάγου, οι οποίοι στις αρχές Μαΐου του 1886 διεκδίκησαν και πέτυχαν ωράριο εργασίας οκτώ ωρών χωρίς περικοπή των μισθών τους, πληρώνοντας για αυτό με το αίμα τους στη γνωστή σφαγή της πλατείας Haymarket.

Η επέτειος αυτή, η οποία σε αντίθεση με τον υπόλοιπο κόσμο εορτάζεται στις ΗΠΑ και τον Καναδά την πρώτη Δευτέρα του Σεπτεμβρίου, δείχνει σήμερα περισσότερο επίκαιρη από ποτέ. Ιδιαίτερα μετά την πρόσφατη απεργία των χαμηλόμισθων εργαζομένων των αλυσίδων φαστ φουντ, που διαδήλωσαν την προηγούμενη εβδομάδα τόσο στο Σικάγο όσο και στις υπόλοιπες μεγάλες πόλεις των ΗΠΑ, διεκδικώντας αξιοπρεπείς αποδοχές και μια μεγάλη αύξηση του κατώτατου ωρομισθίου.

Εχοντας αυξηθεί μόλις 3 φορές τα τελευταία 30 χρόνια, το κατώτατο ομοσπονδιακό ωρομίσθιο στις ΗΠΑ παραμένει από το 2009 στα 7,25 δολάρια. Κάτι που σημαίνει ετήσιες αποδοχές μόλις 15.000 δολαρίων για έναν εργαζόμενο ο οποίος δουλεύει 40 ώρες την εβδομάδα. Το ποσό αυτό είναι χαμηλότερο από το 50% των ετήσιων αποδοχών που απολαμβάνει κατά μέσο όρο σήμερα ένας Αμερικανός εργαζόμενος.

Χειρότερα από το 1968

Σε όρους αγοραστικής δύναμης, η αξία του ωρομισθίου των 7,25 δολαρίων είναι 30% μικρότερη απ’ ό,τι ήταν το 1968. Το αποτέλεσμα είναι ένας εργαζόμενος που εργάζεται σήμερα 40 ώρες την εβδομάδα και αμείβεται με το κατώτατο ωρομίσθιο να μην μπορεί να αντέξει το ενοίκιο ενός διαμερίσματος που έχει δύο κρεβατοκάμαρες σε καμία Πολιτεία από τις 50 των ΗΠΑ. Οι χαμηλοί μισθοί και η έλλειψη επιδομάτων δεν είναι βέβαια κάτι καινούργιο για τον κλάδο των φαστφουντάδικων. Εδώ και δεκαετίες ο τομέας αυτός στηρίζει την επιτυχία του και την υψηλή κερδοφορία του στις χαμηλές τιμές και το μικρό εργατικό κόστος.

Αυτό όμως που δείχνει να αλλάζει μετά την κρίση είναι ότι τέτοιου είδους χαμηλά αμειβόμενες δουλειές δεν περιορίζονται πια στα ταχυφαγεία, αλλά αντίθετα διαδραματίζουν ολοένα και μεγαλύτερο ρόλο στο σύνολο της αμερικανικής οικονομίας. Ετσι, περίπου το 70% των θέσεων εργασίας που δημιουργήθηκαν μετά την ύφεση του 2007-2009 ήταν σε κλάδους χαμηλόμισθων εργαζόμενων όπως η γρήγορη εστίαση, το λιανικό εμπόριο και ο τουρισμός. Οι δουλειές αυτές αντιστοιχούν περίπου στις μισές από τις θέσεις εργασίας που χάθηκαν στη διάρκεια της ύφεσης και οι οποίες απέφεραν στους εργαζόμενους μέσες ετήσιες αποδοχές μεταξύ 38.000 δολαρίων και 68.000 δολαρίων.

Αντίθετα, στην… άλλη όχθη του ποταμού, οι περισσότερες επιχειρήσεις που απασχολούν χαμηλόμισθους όχι μόνο επανήλθαν στα προ κρίσης επίπεδα κερδοφορίας τους, αλλά τα αυγατίζουν κιόλας με ταχύτερους ρυθμούς. Οι πέντε μεγαλύτερες αλυσίδες fast food είχαν πέρυσι κέρδη 16 σεντς σε κάθε δολάριο που εισέπρατταν. Το ποσοστό κέρδους επί των εσόδων τους ήταν 73% υψηλότερο από το αντίστοιχο που είχε μια οποιαδήποτε άλλη μεγάλη αμερικανική εταιρεία.

Εξετάζοντας τις 50 μεγαλύτερες εργοδότριες εταιρείες χαμηλόμισθων εργαζομένων, η καμπάνια National Employment Law Project διαπίστωσε ότι το 92% αυτών των εταιρειών ήταν κερδοφόρες το 2012 και το 78% την τελευταία τριετία. Οτι το 75% αυτών έχουν υψηλότερα έσοδα σήμερα απ’ ό,τι πριν από την ύφεση και το 63% αυτών αντίστοιχα υψηλότερα κέρδη. Ακόμη, ότι το 63% έχουν υψηλότερα περιθώρια κέρδους σήμερα απ’ ό,τι πριν από την ύφεση, καθώς και ότι οι μέσες ετήσιες αποδοχές των ανώτατων στελεχών τους κυμαίνονται περί τα 9,4 εκατ. δολάρια.

«Λεφτά υπάρχουν» για τα λόμπι

Παρά τα υπερκέρδη, παρά την υπερσυσσώρευση πλούτου, τόσο οι εταιρείες αυτές όσο και οι υπόλοιπες επιχειρήσεις που αμείβουν τους εργαζομένους με το κατώτατο ομοσπονδιακό ωρομίσθιο αρνούνται σήμερα οποιαδήποτε αύξηση. Πληρώνουν μάλιστα αδρά πανίσχυρα λόμπι που εδρεύουν στην Ουάσινγκτον με στόχο την επιρροή των αποφάσεων του Κογκρέσου, προκειμένου ακόμη και αυτή η ελάχιστη αύξηση του κατώτατου ωρομισθίου στα 9 δολάρια την ώρα, που προτείνει σήμερα ο πρόεδρος Ομπάμα, να μην περάσει.