«Συνένοχοι, πολιτική και επικοινωνιακή εξουσία που αντιπαρέρχονται το πρόβλημα με σιωπή, τελώντας προφανώς σε μια, εξυπηρετική για αμφότερες, διαπλοκή συμφερόντων…»

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ στον Σωτήρη Μανιάτη

^[1]Γνωρίζει ότι κάποιες φορές με όσα υποστηρίζει γίνεται… δυσάρεστος. Ομως επιμένει: «φίλος μεν Πλάτων, φιλτάτη δε η αλήθεια». Ο ακαδημαϊκός και πρώην υπουργός Μιχάλης Σταθόπουλος στη συνέντευξή του στην «Εφ.Συν» ξεκαθαρίζει ότι στον χώρο της ιδιωτικής ραδιοτηλεόρασης υπάρχει ένα διαρκές καθεστώς ανομίας, με συνένοχους την πολιτική και την επικοινωνιακή εξουσία, καθώς με αυτόν τον τρόπο εξυπηρετούν τη διαπλοκή συμφερόντων. Χαρακτηρίζει εσφαλμένη ενέργεια το λουκέτο και το μαύρο στην ΕΡΤ, υπερβολική την καθυστέρηση εφαρμογής της απόφασης του Συμβουλίου της Επικρατείας και «απαράδεκτο να μην έχει επί τρεις μήνες ενημέρωση ο πολίτης από τη δημόσια τηλεόραση».

• Για περισσότερο από δύο δεκαετίες τηλεοπτικοί και ραδιοφωνικοί σταθμοί στην Ελλάδα εκπέμπουν χωρίς να διαθέτουν κανονικές άδειες. Εστω και με καθυστέρηση βαδίζουμε στην ψηφιακή εποχή και δυστυχώς φαίνεται να πηγαίνουμε με τον ίδιο τρόπο. Τι πιστεύετε ότι πρέπει να γίνει;

«Οι ραδιοτηλεοπτικές συχνότητες είναι δημόσια περιουσία. Επομένως για τη χρήση τους χρειάζεται άδεια της πολιτείας. Είναι αυτονόητο ότι η λειτουργία ιδιωτικών τηλεοπτικών και ραδιοφωνικών σταθμών χωρίς άδεια παρεχόμενη με την προβλεπόμενη στον νόμο διαδικασία έχει έντονο πρόβλημα νομιμότητας. Οι τυχόν προσωρινές άδειες, όταν διαιωνίζονται, δεν ανταποκρίνονται στο πνεύμα του νόμου (που θέλει καθαρές λύσεις και κανονικές άδειες) και δεν διασώζουν τη νομιμότητα. Στο διαρκές αυτό καθεστώς ανομίας συνένοχοι είναι η πολιτική και η επικοινωνιακή εξουσία, που αντιπαρέρχονται το πρόβλημα με σιωπή, τελώντας προφανώς σε μια, εξυπηρετική για αμφότερες, διαπλοκή συμφερόντων. Φυσικά αυτό που πρέπει να γίνει είναι να ξεκινήσει επιτέλους η διαδικασία παραχώρησης των κανονικών αδειών με αξιοκρατική διαδικασία. Κατά τη γνώμη μου δεν θα ήταν δίκαιο η μέχρι τώρα πολυετής χρήση των συχνοτήτων από έναν τηλεοπτικό σταθμό να δίνει επιπλέον μόρια υπέρ του σταθμού αυτού κατά τη διαδικασία επιλογής του φορέα της κανονικής (ή νέας) άδειας, αλλά, αντιθέτως, θα πρέπει να αφαιρεί μόρια. Η επικοινωνιακή εξουσία είναι de facto μεγάλη, όπως και η πολιτική, και η διαιώνισή της με χρήση δημόσιων αγαθών δεν ανταποκρίνεται στη δημοκρατική αρχή, η οποία, αντιθέτως, ικανοποιείται περισσότερο με τις αλλαγές στην εξουσία ή, τουλάχιστον, με τον συνεχή επανέλεγχο των φορέων της κατά τη διαδικασία ανανέωσης ή μη της άδειας. Ενας έλεγχος που δεν τον φοβούνται, γιατί σήμερα είναι ανύπαρκτος. Ας δοκιμαστούν και κάποιοι άλλοι, μήπως αποδειχτούν καλύτεροι».

• Ενας τηλεοπτικός σταθμός εθνικής εμβέλειας, το ALTER, δεν λειτουργεί πάνω από δύο χρόνια. Η συχνότητα όμως δεν έχει επιστραφεί στο Δημόσιο. Τι πιστεύετε ότι πρέπει να γίνεται σε τέτοιες περιπτώσεις:

«Τα παραπάνω ισχύουν φυσικά και για τις συχνότητες που χρησιμοποιούσε το ALTER και που πρέπει με αξιοκρατικές διαδικασίες να παραχωρηθούν σε νέο φορέα».

• Ποια είναι η άποψή σας για το λουκέτο και το μαύρο στην ΕΡΤ;

«Το βιαστικό κλείσιμο της ΕΡΤ και το μαύρο που ακολούθησε ήταν οπωσδήποτε εσφαλμένη ενέργεια. Η δημόσια τηλεόραση έχει υποχρέωση προπαντός να ενημερώνει συνεχώς τους πολίτες. Δεν πείθει καθόλου η δικαιολογία ότι η εξυγίανση της ΕΡΤ (που ήταν προφανώς η πρόθεση της κυβέρνησης) ήταν αδύνατο να γίνει με την ΕΡΤ σε λειτουργία. Είχαμε και τις προηγούμενες εμπειρίες όπου, όταν ξεκινούσε μια προσπάθεια μεταρρύθμισης στην ΕΡΤ, οι συνδικαλιστές εκπρόσωποι των εργαζομένων σ’ αυτήν κήρυσσαν απεργία και στην ουσία έβαζαν και αυτοί μαύρο στην τηλεόραση, με ανακοινώσεις που προσπαθούσαν να εξηγήσουν το σταμάτημα της λειτουργίας της ως διαμαρτυρία κατά της κυβερνητικής πρωτοβουλίας. Οτι οι μεταρρυθμίσεις για την εξυγίανση της δημόσιας τηλεόρασης ήταν αναγκαίες δεν μπορεί να αμφισβητηθεί. Ποιος πιστεύει ότι δεν υπήρχε υπερβολικός αριθμός εργαζομένων την ΕΡΤ, δαπανηρές ή και χαριστικές συμβάσεις κ.λπ. σε βάρος του δημόσιου ταμείου και τελικά του Ελληνα φορολογούμενου; Το δικαίωμα της απεργίας δεν μπορεί φυσικά να το αρνηθεί κανείς και στους εργαζομένους στην ΕΡΤ, δικαίωμα όμως που η άσκησή του δεν επιτρέπεται να οδηγεί σε μαύρο στην τηλεόραση. Υπάρχουν δυνατότητες διατήρησης έστω της στοιχειώδους λειτουργίας της (π.χ. προσωπικό ασφαλείας κ.λπ.), τις οποίες στην ανάγκη μπορούσε να επιβάλει η πολιτεία, ώστε να συνεχίζεται τουλάχιστον η ενημέρωση των πολιτών. Συνεπώς η κυβέρνηση έπρεπε και τώρα να έχει βρει τρόπο εξυγίανσης, διατηρώντας όμως την ΕΡΤ σε συνεχή λειτουργία. Στο σημείο αυτό θέλω να επισημάνω την αντίφαση αυτών που καταδικάζουν (δικαίως) το μαύρο που επέβαλε η κυβέρνηση, αλλά επιδοκίμαζαν το μαύρο των συνδικαλιστών, μολονότι μάλιστα το τελευταίο ήταν πολύ περισσότερο ανομιμοποίητο, γιατί η δημόσια τηλεόραση ανήκει ακριβώς στην αρμοδιότητα του Δημοσίου και όχι των συνδικαλιστών-εκπροσώπων των εργαζομένων. Οι τελευταίοι ασφαλώς πρέπει να έχουν φωνή και να συναποφασίζουν, σε πολλά θέματα, αλλά δεν είναι ιδιοκτήτες της ΕΡΤ. Η ελευθερία του λόγου, που ασφαλώς πρέπει να προστατεύεται από κάθε είδους λογοκρισία, δεν πρέπει να συνεπάγεται την ανάσχεση της εξυγίανσης. Ισως οι απαντήσεις μου αυτές είναι δυσάρεστες για πολλούς -το συνηθίζω να γίνομαι δυσάρεστος- αλλά “φίλος μεν Πλάτων, φιλτάτη δε η αλήθεια”».

• Θεωρείτε ότι υπάρχει νομική υπόσταση για τη Δημόσια Τηλεόραση (ΔΤ) σε αυτό το μεσοδιάστημα; Με δεδομένο ότι δεν ακολουθείται η απόφαση του ΣτΕ (λειτουργία όλων των υπηρεσιών της πρώην ΕΡΤ), μεταδίδεται ένα κανάλι με αμφιλεγόμενο πρόγραμμα, ενημερωτικές εκπομπές το πρωί και καθόλου δελτία ειδήσεων, δεν παραβιάζεται η υφιστάμενη νομοθεσία από την ίδια την κυβέρνηση;

«Το ΣτΕ διέταξε την “κατ’ αρχήν συνέχιση της παροχής ραδιοτηλεοπτικών υπηρεσιών μέχρι την ίδρυση και λειτουργία του νέου φορέα”, χωρίς να θέσει συγκεκριμένη προθεσμία. Το πνεύμα ασφαλώς ήταν ότι τούτο πρέπει να γίνει το συντομότερο, όσο το επιτρέπει η λήψη των αναγκαίων οργανωτικών μέτρων. Δεν γνωρίζω ακριβώς τις ανάγκες που υπάρχουν. Νομίζω όμως ότι η καθυστέρηση είναι υπερβολική. Είναι απαράδεκτο να μην έχει επί τρεις μήνες ενημέρωση ο πολίτης από τη δημόσια τηλεόραση».

• Το νομοσχέδιο για τη ΝΕΡΙΤ και οι προβλέψεις για το εποπτικό και το διοικητικό της συμβούλιο θεωρείτε ότι εξασφαλίζουν την ανεξαρτησία μιας δημόσιας τηλεόρασης που μέχρι στιγμής παραμένει σε σφιχτό εναγκαλισμό με την εκάστοτε κυβέρνηση;

«Η διαδικασία επιλογής των μελών του εποπτικού και του διοικητικού συμβουλίου της ΝΕΡΙΤ είναι πολύπλοκη. Ισως αυτό δυσχεραίνει τις κομματικές ή προσωπικές επιλογές. Τρόποι επηρεασμού όμως υπάρχουν πάντοτε. Γιατί τελικά άνθρωποι παίρνουν τις αποφάσεις. Πόση δύναμη αντίστασης σε επηρεασμούς και πόσο ευάλωτοι είναι αυτοί που θα έχουν με το νέο σύστημα αρμοδιότητα επιλογών; Η πράξη θα το δείξει».

• Στην Ελλάδα έχουμε πολυνομοθεσία και στον τομέα των μέσων ενημέρωσης με αποτέλεσμα να ισχύουν διατάξεις ακόμα και από την περίοδο της δικτατορίας Μεταξά. Τι πιστεύετε ότι πρέπει να γίνει ώστε να απλοποιηθεί η δαιδαλώδης νομοθεσία αλλά και να εκσυγχρονιστεί, καθώς πλέον το περιβάλλον των ΜΜΕ έχει αλλάξει πλήρως;

«Ασφαλώς πρέπει να εκσυγχρονιστεί και να απλοποιηθεί η νομοθεσία για τα ΜΜΕ».

[email protected]