«Εντονη λογομαχία, σχέδια κοστουμιών σκορπισμένα στο πάτωμα, φωνές που αντήχησαν σε όλο το θέατρο. Ενα ραντεβού τεχνικής φύσης για μια παιδική παράσταση αποκάλυψε ότι υπάρχει στο Εθνικό νέα «εικαστική» αρχή, η στενή συνεργάτις επί χρόνια του καλλιτεχνικού διευθυντή Ερση Δρίνη, και ότι κάποιοι καλλιτέχνες, όπως η Ελλη Παπαγεωργακοπούλου, προσβάλλονται από τις παρεμβάσεις της διεύθυνσης. Θα επιμείνει η σκηνογράφος στην απόφασή της ή το πρόβλημα θα ξεπεραστεί, όπως ελπίζει ο Σωτήρης Χατζάκης;

Της Εφης Μαρίνου

^{[1] [2]}Αποχώρησε η σκηνογράφος Ελλη Παπαγεωργακοπούλου από το Εθνικό Θέατρο; Από το Σάββατο κυκλοφορεί έντονα αυτή η δυσάρεστη φήμη-ιστορία σε όλους τους καλλιτεχνικούς κύκλους.

Ολα άρχισαν σ' ένα ραντεβού τεχνικής φύσης στο Εθνικό, σε μια συνάντηση εργασίας ρουτίνας, που όμως εξελίχτηκε σε έντονη αντιπαράθεση με απρόβλεπτες εξελίξεις. Αφορούσε την προετοιμασία της παράστασης, που σκηνοθετεί η Φωτεινή Μπαξεβάνη στην Παιδική Σκηνή, τον «Μόγλη». Παρόντες ήταν η σκηνοθέτις, η σκηνογράφος Ελλη Παπαγεωργακοπούλου, η βοηθός της Μαγδαληνή Αυγερινού, στην οποία είχε αναθέσει τα κοστούμια, και ο καλλιτεχνικός διευθυντής του θεάτρου, Σωτήρης Χατζάκης.

Λέγεται ότι ενώ η Ελλη Παπαγεωργακοπούλου παρουσίαζε τη δουλειά της, είχε ήδη ξεκινήσει ένα λεκτικό παιχνίδι μεταξύ σοβαρού και αστείου. Η ατμόσφαιρα ηλεκτρίστηκε όταν ακούστηκαν τα πρώτα «δεν μ' αρέσει αυτό» και «είναι κακό» από τη μεριά της διεύθυνσης κατά τη διάρκεια της παράθεσης των εικόνων με τα κοστούμια της Μαγδαληνής Αυγερινού. Εν τω μεταξύ, η Φωτεινή Μπαξεβάνη είχε καλέσει στην αίθουσα και την Ερση Δρίνη – η οποία μάθαμε με την ευκαιρία ότι έχει αναλάβει θεσμικό ρόλο στο Εθνικό Θέατρο, συγκεκριμένα υπεύθυνη του σκηνογραφικού.

Ο διάλογος πάνω σε λεπτομέρειες των κοστουμιών που αφορούσαν θεματικές συντεταγμένες του έργου, συνεχίστηκε. Η σκηνογράφος προσβεβλημένη από τις παρεμβάσεις φέρεται να είπε: «Δεν ήξερα ότι βρίσκομαι εδώ για να αξιολογηθεί η δουλειά μου» και πρότεινε να δοθεί, προς το παρόν, ένα τέλος στη συνάντηση.

Αυτή η τοποθέτηση προκάλεσε την έκρηξη του Σωτήρη Χατζάκη. Ακούστηκαν οργισμένες κουβέντες και κατηγορίες για λογοκρισία, εκατέρωθεν – οι φωνές, λένε, έφτασαν μέχρι τον χώρο όπου εργάζονται οι μοδίστρες. Η νεαρή ενδυματολόγος Μαγδαληνή Αυγερινού βγήκε από την αίθουσα κλαίγοντας. Η Ελλη Παπαγεωργακοπούλου παρακολουθούσε τα σχέδια και τις μακέτες της να σκορπίζονται στο πάτωμα. Υστερα από αυτές τις εξελίξεις θεώρησε ότι το μόνο που έχει να κάνει είναι να αποχωρήσει.

Η Φωτεινή Μπαξεβάνη, αναπληρώτρια διευθύντρια του Εθνικού, αρνείται ότι έγινε πνευματική λογοκρισία εις βάρος της δουλειάς της Ελλης Παπαγεωργακοπούλου και μας παρέπεμψε σε επιστολή που έστειλε στην εφημερίδα «Το Βήμα». Μ' άλλα λόγια, η κ. Μπαξεβάνη επανέλαβε ότι με την Ελλη Παπαγεωργακοπούλου τη συνδέει φιλία χρόνων και ότι «όσοι γνωρίζουν έστω και ελάχιστα τις καλλιτεχνικές μας πορείες, μπορούν να επιβεβαιώσουν ότι μία από τις βασικές αρχές που μας συνέδεσαν επαγγελματικά και προσωπικά είναι η απόλυτη ελευθερία στην καλλιτεχνική ανησυχία και ο χωρίς όρους σεβασμός της δουλειάς των συνεργατών μας».

Στην επιστολή της η Φωτεινή Μπαξεβάνη σημειώνει ότι οι επιφυλάξεις που διατυπώθηκαν δεν αφορούσαν το σκηνικό, αλλά λεπτομέρειες στα κοστούμια της Μαγδαληνής Αυγερινού. Τονίζει ότι θεωρεί χρέος της να «προστατέψει όλους, είτε πρόκειται για τους συντελεστές μιας παράστασης είτε για τη θεσμική λειτουργία του καλλιτεχνικού διευθυντή του Εθνικού Θεάτρου, Σωτήρη Χατζάκη». Και καταλήγει: «Αρνούμαι να δεχθώ ότι η ελευθερία της άποψης και η δημιουργική διαφωνία μπορεί να παρουσιαστεί από κάποιους ως λογοκρισία».

Αλλά τι έγινε και τα βρόντηξε η Ελλη Παπαγεωργακοπούλου; Μήπως δεν θα ήθελε να συνεργαστεί στην παράσταση της Παιδικής Σκηνής και αργότερα στη «Φλαντρώ» του Παντελή Χορν με τη Λυδία Κονιόρδου, στο «Δεκαήμερο» του Βοκάκιου από τον Νίκο Καραθάνο και στις «Απόψεις ενός κλόουν» του Χάινριχ Μπελ σε σκηνοθεσία Αργύρη Ξάφη; Αυτές τις τέσσερις παραστάσεις έχει αναλάβει στο Εθνικό. Δύσκολο να το πιστέψουμε.

Ο Σωτήρης Χατζάκης υπερασπίστηκε προ μηνός την επιλογή προσώπων και έργων στο ρεπερτόριο του Εθνικού Θεάτρου έναντι μιας «λογοκρισίας» που επιχείρησε να ασκήσει ο τότε πρόεδρος του Δ.Σ. Σταύρος Ξαρχάκος, ο οποίος παραιτήθηκε από τη θέση του διαφωνώντας μαζί του. Να ελπίσουμε ότι ο καλλιτεχνικός διευθυντής του Εθνικού δεν προέβη σε πιέσεις προς τους καλλιτεχνικούς συντελεστές των παραστάσεων, αλλά ούτε και η σταθερή συνεργάτις του Ερση Δρίνη. Ας ελπίσουμε ότι όλα ήταν μια κακιά στιγμή, όπως λέει και ο ίδιος ο Σωτήρης Χατζάκης, μια διαφωνία που οφείλει να εκτονωθεί, όπως συμβαίνει όταν οι άνθρωποι διασταυρώνουν τα ξίφη τους για δημιουργικά ζητήματα. Αλλωστε, περιμένει την Ελλη Παπαγεωργακοπούλου να επιστρέψει στο Εθνικό Θέατρο, αφού πέντε σκηνοθέτες την έχουν προτιμήσει για τις παραστάσεις τους.

[email protected]