Για απάτη ενός δισ. δολαρίων σε βάρος των Fannie Mae και Freddie Mac δικάζεται η Bank of America

Του Μπάμπη Μιχάλη

^[1]Ιστορική ημέρα χθες στις ΗΠΑ, αφού για πρώτη φορά από το ξέσπασμα της χρηματοπιστωτικής κρίσης τον Σεπτέμβριο του 2008 μια μεγάλη τράπεζα κάθισε στο σκαμνί.

Ο λόγος για την Bank of America, η οποία δικάζεται από χθες σε ομοσπονδιακό δικαστήριο της Νέας Υόρκης για απάτη ύστερα από αγωγή που άσκησε πέρυσι εναντίον της το αμερικανικό Δημόσιο. Η δεύτερη μεγαλύτερη τράπεζα των ΗΠΑ κατηγορείται συγκεκριμένα για τα χιλιάδες «ελαττωματικά» στεγαστικά δάνεια που σχεδόν ανεξέλεγκτα προσέφερε σε αφερέγγυους δανειολήπτες την προηγούμενη δεκαετία η θυγατρική της Countrywide. Η τελευταία πουλούσε στη συνέχεια τα εν λόγω δάνεια στις Fannie Mae και Freddie Mac, τις δύο μεγαλύτερες -και κρατικές- εταιρείες ασφάλισης στεγαστικής πίστης στις ΗΠΑ. Οι δύο εταιρείες εξαγοράζουν τις υποθήκες και τις μεταπωλούν χρησιμοποιώντας δημόσιο χρήμα. Oταν όμως τα δάνεια σταμάτησαν να εξυπηρετούνται, τότε οι δύο ασφαλιστικές βρέθηκαν φορτωμένες με τεράστιες ζημιές.

Η αγωγή του αμερικανικού Δημοσίου επικεντρώνεται συγκεκριμένα σε ένα πρόγραμμα της Countrywide που είχε την επωνυμία «High Speed Swim Lane» («Κολυμβητική Λωρίδα Υψηλής Ταχύτητας»). Το πρόγραμμα αυτό, που ονομαζόταν και «Hustle» («Βιασύνη»), τέθηκε σε εφαρμογή από την Countrywide το 2007, με φαινομενικό στόχο τον εξορθολογισμό των διαδικασιών ελέγχου των στεγαστικών δανείων.

Λίγο νωρίτερα και υπό το βάρος των αυξανόμενων «κανονιών» που έριχναν οι υψηλού ρίσκου λήπτες στεγαστικών δανείων, οι Fannie Mae και Freddie Mac είχαν σφίξει τις κατευθυντήριες γραμμές ασφάλισης. Αντί όμως η Countrywide να ακολουθήσει σφίγγοντας και αυτή τα λουριά, προώθησε το εν λόγω πρόγραμμα, που αφενός ελαχιστοποιούσε τα σημεία ελέγχου της ποιότητας των δανείων, αφετέρου αντάμειβε τους υπαλλήλους της με βάση τον όγκο δανείων που αυτοί παρήγαν.

Αποτέλεσμα του προγράμματος ήταν να σημειωθεί ένα τεράστιο όργιο απάτης και σοβαρών παραλείψεων στα δάνεια που χορηγούνταν. Σχεδόν κανένας υπάλληλος δεν κοίταζε εκείνη την εποχή αν ένα δάνειο ήταν σε θέση να αποπληρωθεί. Μοναδικό κριτήριο για τη χορήγησή τους ήταν ο όγκος και η εύκολη τιτλοποίηση. Από εκεί έβγαζαν άλλωστε τα κέρδη τους οι τραπεζίτες, όχι από τους φτωχούς δανειολήπτες που αναζητούσαν ένα φτηνότερο κεραμίδι πάνω από το κεφάλι τους.

Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις του αμερικανικού υπουργείου Δικαιοσύνης, η απάτη αυτή φόρτωσε τελικά τις Fannie Mae και Freddie Mac με ζημιές μεγαλύτερες του ενός δισ. δολαρίων. Οι δύο εταιρείες σώθηκαν από τη χρεοκοπία χάρη στην παρέμβαση του αμερικανικού Δημοσίου, που διέθεσε ένα τεράστιο πακέτο με λεφτά φορολογουμένων.

Χρειάστηκαν πέντε χρόνια από την κατάρρευση της Lehman Brothers και το κραχ που ακολούθησε για να καθίσει μια μεγάλη τράπεζα στο εδώλιο του κατηγορουμένου. Εως τώρα οι περισσότερες από αυτές ξεμπέρδευαν συνήθως με συμφωνίες συμβιβασμού μερικών εκατοντάδων εκατομμυρίων δολαρίων και την επισήμανση στη δικαστική απόφαση ότι δεν έπραξαν κάτι λάθος. Η Bank of America κατάφερε νωρίτερα, πληρώνοντας 150 εκατομμύρια στο αμερικανικό Δημόσιο, να «καθαρίσει» από κατηγορίες απόκρυψης ζημιών και μπόνους στελεχών της Merrill Lynch, την οποία απέκτησε στα τέλη του 2008. Αυτή τη φορά;