Του Γιώργου Σταματόπουλου

Υπάρχει μια προσυνειδητή ικανότητα, οιονεί σωματική, να βρίσκει τρόπους και να μεταδίδει μηνύματα κατάλληλα σε άλλους ανθρώπους. Αυτή η ικανότητα φαίνεται να είναι η αρχή της επικοινωνίας. Και μετά ήλθε η ανάγκη, που έφτιαξε τους νόμους, μέσω της «γλώσσας», κι έτσι συνυπάρχουμε, χωρίς να είναι όλα μέλι-γάλα. Γιατί μερικοί πίνουν και το μέλι και το γάλα, ενώ οι πολλοί παραμένουν διψασμένοι.

Αρχίζει να βασιλεύει η εξαπάτηση του ενός από τον άλλο. Πρωτομάστορας βεβαίως ο νους, ο ορθός λόγος κατά τα άλλα. Παντού προσποίηση και ψεύδος. Ζώο άπληστο, αχόρταγο, φιλήδονο, δειλό και αδύνατο εντούτοις μπροστά στα άλλα ζώα, ο άνθρωπος γέννησε κάποια στιγμή την πολιτική, πυργώθηκε δηλαδή πίσω από έννοιες όπως δίκαιο, νόμος, τάξη, ασφάλεια. Κι ενώ ξεκίνησε καλά, θυμήθηκε αίφνης τον πρώτο πατέρα· άγριο, δολοφόνο, αδίστακτο προκειμένου να εξοντώσει τους άλλους πατεράδες, που ένας θεός ξέρει πώς εμφανίστηκαν δίπλα του. Εχει δίκιο ο Θουκυδίδης. Δεν έμεινε μόνο η συγγραφή του κτήμα ες αεί αλλά και ό,τι τη χαρακτηρίζει: η βαθιά γνώση για το θυμικό του ανθρώπου. Και ο Ευριπίδης δεν πάει πίσω· δίκαια έχει αποκληθεί ποιητής των παθών. Ολα τούτα είναι έννοιες και ουδείς γνωρίζει τον ιδρυτή τους. Λέμε πάθη αλλά τι γνωρίζουμε; Μια αρχέγονη ματιά εικόνων και μεταφορών εξακολουθεί να υπάρχει πίσω από την επικοινωνία· εντάξει, υπόθεση είναι, αλλά πώς αλλιώς να ερμηνεύσει κάποιος την ηλιθιότητα της (ανθρώπινης) μάζας; Οταν βάλλεται πανταχόθεν η αξιοπρέπειά της, αυτή εξακολουθεί να παραμένει ατάραχη· ούτε κύματα, ούτε ρεύματα, ούτε καν παφλασμοί. Μάλλον δεν είναι ο άνθρωπος το μέτρο των πραγμάτων, αλλά μικρό μέρος τους. Η ζωή είναι στα μέτρα του, αλλά το μέτρο της ζωής είναι άγνωστο, παγερά αδιάφορο για την ύπαρξή του.

Αυτή τη ζωή φτιάξαμε, αυτή θα υπηρετήσουμε, θα τη διασχίσουμε, θα τη διαπλεύσουμε, θα χαρούμε, θα χαθούμε. Ε, τι είναι οι πόλεμοι. Μικρά διαλείμματα στην πλήξη των νευρικών ινών, στην ορμητική ροή του αίματος, στη σπλαχνική έξαρση κυττάρων και, α, της συνείδησης που είναι λίγη η καψερή.

[email protected]