Του Γιώργου Σταματόπουλου

Αποδεσμεύει η τέχνη την άρρητη δύναμη του ενδεχομένου; Θα ’πρεπε να απαντήσουμε καταφατικά, τουλάχιστον όσοι πιστεύουμε στη λαϊκότητα της τέχνης (η ρήση «η τέχνη για την τέχνη» φαντάζει ανούσια, με σνομπ αρώματα και διανοουμενίστικες αλληγορίες· δηλαδή τίποτε).

Πώς παρεμβαίνει σήμερα η τέχνη στην πραγματικότητα, πώς τη διαμορφώνει, πώς διασώζει τον άνθρωπο από τη μικρότητά του, την κακία του, τους πολέμους, τις θηριωδίες του; Πότε η τέχνη απέτρεψε το κακό; Είναι η καταγωγή της ριζοσπαστική;

Αλλά πρώτα πρέπει να απαντήσουμε στο εξής: «Υπάρχουν ριζοσπαστικές πολιτικές λύσεις σε μια κοινωνία πάσχουσα;» Ως γνωστόν (εικάζουμε) η ριζοσπαστική τέχνη αναδιευθετεί κοινωνικές σχέσεις και προτείνει νέες μορφές επικοινωνίας, αναζητεί νέες (ανθρωπινότερες) βαθμίδες ψυχισμού, προβληματίζει την ανία και τη ραθυμία του νου, ενισχύει τη ροπή προς τον αγνωστικισμό και τον σχετικισμό, λοιδορεί τις μεγάλες αφηγήσεις και το απόλυτο των αληθειών (ιδεολογιών και κομμάτων), ερωτεύεται το χιούμορ και τη δυσκολία του αισθητικού φαινομένου, βγάζει τη γλώσσα στα στερεότυπα και την εξουσία, δοξάζει τον έρωτα, υπηρετεί τις ψευδαισθήσεις οικεία βουλήσει, τρομάζει τον καιρό και τους χρονοδείκτες, βοηθά τους οινοπίοντες.

Ολα αυτά; Ναι, και άλλα, διότι πίσω από την τέχνη κρύβεται η ελευθερία. Ποια ελευθερία όμως, χωρίς τεχνική και στοχασμό; Χωρίς κριτική; Χωρίς δίκαιο, αλλά με υπερενίσχυση της απροσωπίας της εξουσίας; Υπάρχει τεχνική της τέχνης; Υπάρχει τεχνική της Ιστορίας; Εάν ναι, τι ξέρουμε από δαύτη (την τεχνική); Εχει σχέση με την τεχνολογία; Το τεχνουργείν είναι ιαματικό ή πολιτικό; Υπάρχει θερμουργία (ψυχονοϊκή) εντός του; Δονείται εντός του (του τεχνουργείν) η σεξουαλικότητα; Ανοίγει η τέχνη χαραμάδες στην παράδοση και τη νεωτερικότητα; Αυτοδιερωτάται για τη λυσιτέλειά της, για το νόημα της ύπαρξής της; Πάντως χωρίς την τέχνη θα ήμασταν ελλιπείς. Μην ξεχνιόμαστε· το πίειν είναι τέχνη, άλλως καταντά εξευτελισμός (έστω το ακράτως πίειν). Ολα λοιπόν είναι τέχνη, διότι η καθημερινότητα είναι τέχνη, αλλά είμαστε μπουμπούνες οι πλείστοι.

[email protected]