Η ουσία των εξελίξεων με το ξήλωμα της Χρυσής Αυγής βρίσκεται στην τομή που θα μπορούσε να αποτελέσει το εφαλτήριο για μια νέα δημοκρατική και προοδευτική εξέλιξη

 

→Οπως οι δεξιοί που αντιστάθηκαν στη χούντα και «δικαιούνταν να ομιλούν» στη Μεταπολίτευση ήταν απελπιστικά λίγοι, έτσι και σήμερα η μνημονιακή κυβέρνηση θα έχει πολύ μεγάλη δυσκολία να διατηρήσει οποιαδήποτε ηγεμονία, αν η πολιτική αντιπαράθεση καθοριστεί στο εξής από το αντιφασιστικό πρόταγμα

 

Tου Τάσου Κωστόπουλου

 

Η ομαδική σύλληψη του σκληρού ηγετικού πυρήνα της Χρυσής Αυγής τα ξημερώματα του Σαββάτου συνιστά ιστορική τομή στην πολιτική ζωή της χώρας. Υστερα από ένα πολύμηνο φλερτ με τη ναζιστική οργάνωση κι έναν ολόκληρο χρόνο απροκάλυπτης συγκάλυψης της δολοφονικής της δράσης, η κυβέρνηση Σαμαρά πήρε ξαφνικά την πρωτοβουλία να εφαρμόσει, ως δική της πολιτική, ένα μέρος από τα αιτήματα που έθετε μέχρι προχθές το αντιρατσιστικό κι αντιφασιστικό κίνημα, αντιμετωπίζοντας τους εγχώριους ναζί ως αυτό που πραγματικά είναι.

 

Η ιδιοτέλεια αυτής της στροφής είναι φυσικά προφανής, όπως και τα όριά της: η πρόθεση των κυβερνώντων να ενσωματώσουν ένα όσο το δυνατόν μεγαλύτερο μέρος του κατώτερου δυναμικού, των οπαδών και των ψηφοφόρων της χιτλερικής οργάνωσης, στο δικό τους πολιτικό σχέδιο και εκκλησίασμα.

 

Ηθική… δυσωδία

 

Εξίσου έντονη είναι η ηθική αποφορά που αποπνέει ένα μέρος από τη μιντιακή εκστρατεία που επενδύει αυτή την εκκαθάριση, καθώς οι περισσότεροι από τους μέχρι προχθές υμνητές ή αφανείς προπαγανδιστές των ναζιστικών ταγμάτων εφόδου κανοναρχούν πλέον τη δημόσια κατακραυγή εναντίον τους. Η ουσία όμως των εξελίξεων δεν βρίσκεται εκεί, αλλά στην ίδια την τομή. Μια τομή που, παρά τις όποιες προθέσεις και εκλεκτικές συγγένειες, θα μπορούσε ν’ αποτελέσει το εφαλτήριο για μια νέα δημοκρατική και προοδευτική εξέλιξη. Κοντολογίς, για μια νέα Μεταπολίτευση.

 

Το γεγονός ότι, με επιλογή μάλιστα της ίδιας της κυβέρνησης, η νομιμότητα εδράζεται πλέον (και) στον αντιφασισμό, σηματοδοτεί μια -δυνητική τουλάχιστον- μετατόπιση του δημόσιου λόγου προς τα αριστερά, απείρως σημαντικότερη από το αντιφατικό πολιτικοϊδεολογικό μίγμα των «δυο πλατειών» του 2011. Αυθεντικός εκφραστής του αντιφασισμού δεν μπορεί φυσικά να είναι ο κ. Δένδιας, ο ίδιος που κάλυπτε πέρυσι αυτοπροσώπως τους βασανισμούς των συλληφθέντων αντιφασιστών από τα όργανά του που στοχοποιούνται σήμερα ως χρυσαυγίτες με αστυνομική στολή. Ούτε ο κ. Μπαλτάκος της κασιδιάρειας «κρυπτείας», ούτε καν ο κ. Βενιζέλος που έβλεπε «πολλούς Εβραίους» στη λίστα Λαγκάρντ. Ηθικό δικαίωμα να υπαγορεύσουν την ατζέντα της εκκαθάρισης αντλούν από τις εξελίξεις πρωτίστως εκείνοι που (με προσωπικό κόστος και ρίσκο) στάθηκαν απέναντι στη ναζιστική βία, όταν εκείνη απολάμβανε την κατανόηση και τις θωπείες καναλιών και δημοσιογραφικών συγκροτημάτων: οι αντιφασιστικές και αντιρατσιστικές οργανώσεις, οι αγωνιστές, τα συνδικάτα και τα κόμματα της Αριστεράς.

 

Απελπιστικά λίγοι

 

Οπως οι δεξιοί που αντιστάθηκαν στη χούντα και «δικαιούνταν να ομιλούν» στη Μεταπολίτευση ήταν απελπιστικά λίγοι, έτσι και σήμερα η μνημονιακή κυβέρνηση θα έχει πολύ μεγάλη δυσκολία να διατηρήσει οποιαδήποτε ηγεμονία, αν η πολιτική αντιπαράθεση καθοριστεί στο εξής από το αντιφασιστικό πρόταγμα.

 

Οι αναλογίες με τις (ξεχασμένες πια) μέρες της Μεταπολίτευσης του 1974-75 είναι κάτι παραπάνω από προφανείς. Υπενθυμίζω ότι και τότε είχαν εγερθεί νομικές αντιρρήσεις για τη δίωξη των πραξικοπηματιών του 1967, με το προβληματικό επιχείρημα πως ο Καραμανλής τούς είχε αμνηστεύσει προτού αναγκαστεί να τους φυλακίσει κάτω από τη λαϊκή πίεση. Και τότε υπήρχε το οξύμωρο, στις αποκαλύψεις για τα πεπραγμένα της χουντικής επταετίας να πρωταγωνιστούν πρώην σφουγγοκωλάριοι του Παττακού, ΚΥΠατζήδες και κάθε λογής μηδίσαντες. Τους «πρωταιτίους» και τους βασανιστές τούς οδηγούσαν στη φυλακή οι ίδιοι αστυνομικοί που συνελάμβαναν λίγο νωρίτερα τους αντιστασιακούς, όπως ακριβώς σήμερα τον Μιχαλολιάκο και τον Παναγιώταρο τους προσάγουν τα όργανα της Αντιτρομοκρατικής που θα μάζευαν αριστερούς και δημοκράτες, αν η Χρυσή Αυγή είχε πάρει την εξουσία.

 

Κομβικοί υπουργοί των πρώτων μεταπολιτευτικών κυβερνήσεων ήταν πρώην συνομιλητές ή οπαδοί της χούντας, όπως ο Ευάγγελος Αβέρωφ κι ο Σόλων Γκίκας. Ο ίδιος ο «εθνάρχης» Καραμανλής βαρυνόταν προσωπικά με την προδικτατορική ανάδειξη του Παπαδόπουλου σε συντονιστή του παρακράτους που κατέλαβε στη συνέχεια πραξικοπηματικά την εξουσία, στη διάρκεια δε της Επταετίας είχε αυτοπροταθεί επανειλημμένα σε διάφορα κέντρα εξουσίας ως υποψήφιος συνεχιστής της δικτατορίας για μια ελεγχόμενη μετάβαση (βλ. «Ιός», 22.3.2013).

 

Ολα αυτά αποδείχθηκε, ωστόσο, τελικά πως είχαν ελάχιστη σημασία μπροστά στο μείζον διακύβευμα των ημερών: τη διαρκή, αποφασιστική πίεση για έναν πραγματικό εκδημοκρατισμό, με την όσο το δυνατόν πληρέστερη εκκαθάριση του κρατικού μηχανισμού από τους φασιστικούς θύλακες και την ταυτόχρονη θεσμική κατοχύρωση αλλεπάλληλων δημοκρατικών τομών και μεταρρυθμίσεων. («Φόλα στο σκύλο της ΕΣΑ», «Βασανιστές-χαφιέδες, σε όλους χειροπέδες», για να θυμηθούμε δυο από τα πιο χαρακτηριστικά συνθήματα των τότε διαδηλώσεων.)

 

Είναι προφανές πως οι τότε διαχειριστές της κυβερνητικής εξουσίας επιθυμούσαν μια ολική επαναφορά στις παλιές καλές ημέρες της ΕΡΕ, με κάποιες μόνο διακοσμητικές αλλαγές. Από τη στιγμή, ωστόσο, που ο ομφάλιος λώρος με τη χούντα είχε κοπεί -πρακτικά και συμβολικά- με τη δίωξη και φυλάκιση της ηγεσίας της, η ατζέντα του εκδημοκρατισμού πέρασε αντικειμενικά σε άλλα, πιο φερέγγυα χέρια. Χάρη σ’ αυτή την πολιτική και κοινωνική πίεση, που συμπλήρωσε κι επικύρωσε την άτολμη «κάθαρση» των κυβερνώντων, όχι μόνο εμπεδώθηκε τελικά η δημοκρατική τομή του 1974, αλλά έγινε δυνατόν και το μέχρι τότε αδιανόητο: η πολιτική νίκη ενός «ακραίου» (για τα τότε δεδομένα) σοσιαλιστικού κόμματος.

 

Από τη στιγμή που η πολιτεία αναγνωρίζει έμπρακτα ως μείζονα κίνδυνο τη ναζιστική απειλή και όχι τα «δυο άκρα» σε οποιαδήποτε εκδοχή τους, η δρομολόγηση μιας δεύτερης Μεταπολίτευσης εξαρτάται κυρίως από τις πιέσεις που θα ασκηθούν από το αντιφασιστικό και δημοκρατικό κίνημα για τη διασφάλιση και διεύρυνση αυτής της τομής: να επανεξεταστούν οι υποθέσεις σκανδαλώδους κάλυψης των εγκλημάτων της Χ.Α. από την ΕΛ.ΑΣ. και τη Δικαιοσύνη, να τιμωρηθούν οι βασανιστές αστυνομικοί, να ξεδοντιαστούν οι ναζιστικοί μηχανισμοί του «βαθέος κράτους», ν’ απονομιμοποιηθεί ολοκληρωτικά η ρατσιστική και στρατοκρατική ατζέντα που επέτρεψε στο ναζιστικό φιδάκι να μετατραπεί σε απειλητικό δράκο.

 

Κοινωνικά δικαιώματα

 

Ν’ αποκατασταθούν τα πολιτικά και κοινωνικά δικαιώματα που συρρικνώθηκαν στη διάρκεια της τελευταίας διετίας, να ξηλωθούν τα στρατόπεδα συγκέντρωσης και να ξανασυζητήσουμε για ένα σχέδιο ολικής ένταξης των μεταναστών στην ελληνική κοινωνία.

 

Η οριστική αντιστροφή της φοράς του εκκρεμούς, που μετά την επισφαλή ισορροπία του 2011-12 είχε αρχίσει να μετακινείται επικίνδυνα προς τα (ακρο)δεξιά, αποτελεί και τη μοναδική εγγύηση για το τελικό σάρωμα, όχι μόνο της ναζιστικής απειλής, αλλά και των -συγγενών προς αυτήν- πολιτικών σχεδίων κοινωνικού δαρβινισμού που συμπυκνώνονται στα διαδοχικά αντιλαϊκά μνημόνια.