Του Κωνσταντίνου Τσίμα

Δεν είναι ιδιαίτερο ελληνικό χαρακτηριστικό αυτό, ούτε όλων των μεσογειακών λαών – κι ας φημίζονται ότι «βράζει το αίμα τους». Αν όντως «βράζει» δεν είναι για να το παινεύεται κανείς: ορθή κρίση «εν θερμώ»; Αναφέρομαι βέβαια στη σπουδή με την οποία όλοι αυτοχριζόμαστε «ειδικοί» επί του μείζονος θέματος της επικαιρότητας και εκφέρουμε συνεχώς και… ηχηρώς τις γνώσεις μας αυτές ως αξιώματα, ως θέσφατα, ως την απόλυτη αλήθεια που μόνον εμείς και ο θεός μας κατέχουμε.

Βασικό θέμα, λ.χ., ένα πολύνεκρο ναυάγιο; Μιλάμε με τη βεβαιότητα του αρχαιότερου ειδικού εκτιμητή των Λόιντς, κι ας έχουμε δέκα χρόνια ν’ ανεβούμε σε καράβι. Ερίζουν κυβέρνηση κι αντιπολίτευση για τη δημόσια τηλεόραση; Μόνο εμείς έχουμε όλες τις ορθές απαντήσεις και πρακτικές, γεμάτες συνταγματικές παραπομπές. Κινείται η Δικαιοσύνη κατά μιας εγκληματικής οργάνωσης; Μα τι περιμένουν τόσοι ανακριτές και δεν μας ρωτάνε, εμείς το κατέχουμε το θέμα από κάθε άποψη. Και ούτω καθεξής. Με την τεχνολογία μάλιστα να μας επιτρέπει να μετατρέπουμε όλο τον κόσμο σε ακροατήριό μας, του δίνουμε και καταλαβαίνει. Ποιος είδε σχόλια στο φέισμπουκ και δεν φοβήθηκε! Παλιά, το πολύ μέχρι το καφενείο της γειτονιάς έφτανε η φωνή μας – οι επιστολές αναγνωστών στις εφημερίδες απαιτούσαν μια στοιχειώδη γνώση συντακτικού και ορθογραφίας.

Αυτές οι συνεχείς παρεμβάσεις από τεράστιο αριθμό πολιτών που νιώθουν την ανάγκη να μας τα εξηγήσουν όλα (μα όλα!), φορώντας καπέλο διαφορετικού ειδικού κάθε εβδομάδα, οφείλονται στην αδυναμία μας να δεχτούμε τη διαφορά μεταξύ Αποψης και Γνώμης. Ο καθένας δικαιούται να έχει άποψη, όμως ούτε είναι απαραίτητο να την εκφέρει ούτε και κρίνεται η ζωή του από μια άποψη. Καθώς βομβαρδιζόμαστε καθημερινά από εικόνες και πληροφορίες, η πλειονότητα των οποίων είναι ηθελημένα κατευθυνόμενες και επιφανειακές, πανεύκολα διαμορφώνουμε απόψεις εξίσου επιφανειακές.

Ας κατανοήσουμε ότι δεν είμαστε ο επιστήμονας που ερωτάται ως ειδικός για τα αίτια του ναυαγίου, ούτε ο πολιτικός προϊστάμενος της ναυσιπλοΐας που μιλάει με γνώμονα (και) το κομματικό διακύβευμα. Αυτών τις απαντήσεις πρέπει να αναμένουμε, να μελετήσουμε και να κρίνουμε αν μας καλύπτουν ως πολίτες. Δεν έχουμε κανένα λόγο να παριστάνουμε τον καπετάνιο του ναυαγίου.