Του Τάσου Παππά

Ο Καντ στην «Κριτική της κριτικής δύναμης» θεωρούσε υποχρεωτικό βήμα της πορείας προς ένα κοινό νόημα το «να σκεφτόμαστε μπαίνοντας στη θέση του κάθε άλλου ανθρώπου». Για να μπεις όμως στη θέση του κάθε άλλου ανθρώπου πρέπει να υιοθετήσεις την οπτική του, έτσι ώστε να αντιληφθείς τον τρόπο που σκέφτεται και αντιμετωπίζει τα πράγματα. Επιχειρώντας να κάνεις αυτό στην περίπτωση των ηγετικών στελεχών της Χρυσής Αυγής κινδυνεύεις να χαθείς στον λαβύρινθο του μυαλού τους και να παγιδευτείς στις εξωραϊστικές σκοπιμότητες που κατασκευάζουν.

Δεν χρησιμοποιούν μία γλώσσα. Η στάση τους καθορίζεται από τις συνθήκες μέσα στις οποίες λειτουργούν. Επιθετική ασχήμια και εμπρηστική ρητορική όταν νιώθουν ασφαλείς -απόδειξη τα κείμενα στο επίσημο εκφραστικό όργανό τους και οι παρεμβάσεις τους στη Βουλή-, θεαματική αναδίπλωση και απόπειρα παραπλάνησης όταν είναι στριμωγμένα και απειλούνται. Αν οι εγκαλούμενοι παράγοντες της οργάνωσης υποστήριζαν στις απολογίες τους ότι «ναι, είμαστε νεοναζιστές και όσα έχουμε διαπράξει απορρέουν από την ιδεολογία μας και συνάδουν με το όραμα που έχουμε για την κοινωνία» δεν θα υπήρχε κανένα πρόβλημα πρόσληψης. Θα τους αναγνωρίζαμε μάλιστα ότι είναι συνεπείς.

Αρνούνται όμως κατηγορηματικά ότι είναι οπαδοί του Χίτλερ, παρά το πλούσιο οπτικό και γραπτό υλικό που υπάρχει, οχυρώνονται πίσω από τη δημοφιλή στους καφενέδες της επικράτειας (και όχι μόνο) θεωρία ότι κάποια διεθνή κέντρα απεργάζονται την καταστροφή όποιου τολμά να τα βάλει με το σύστημα, παίζουν τον ρόλο του θύματος μιας καλά στημένης σκευωρίας που σχεδιάστηκε και υλοποιείται απ’ αυτούς που ευθύνονται για τον εξανδραποδισμό της χώρας. Ο σκοπός τους είναι να θολώσουν τα νερά, να προκαλέσουν σύγχυση και να σπείρουν αμφιβολίες για την αγνότητα των προθέσεων των διωκτών τους. Κάποιοι συμπολίτες μας τσιμπάνε.

Αυτό όμως που δεν μπορούν να κρύψουν είναι το μίσος τους για ό,τι πιστεύουν πως είναι εμπόδιο στις επιδιώξεις τους. Δεν χρειάζεται να διαθέτεις ψυχαναλυτικές ικανότητες για να το εντοπίσεις. Πλημμυρίζει τα πρόσωπά τους, βγαίνει στη συμπεριφορά τους, ακόμη και στην παρούσα φάση που είναι σε κλοιό. Το μίσος είναι το λίπασμα για να φυτρώσει η βία. Δεν οδηγεί όμως κατ’ ανάγκην στη βία. Πολλοί άνθρωποι μισούν, αλλά δεν μπαίνουν στον νοσηρό πειρασμό να εξαφανίσουν το αντικείμενο του μίσους τους. Ζουν μ’ αυτό, τους δηλητηριάζει τη σκέψη, χαίρονται με τις αποτυχίες των άλλων και λυπούνται για τις επιτυχίες τους, ωστόσο δεν είναι νομοτελειακό ότι θα προσφύγουν στη βία για να ισορροπήσουν ψυχικά. Οταν όμως μεσολαβεί μια εγκληματική ιδεολογία ως ερμηνευτικός οδηγός για την πραγματικότητα και ως κινητήριος μοχλός για την ανατροπή της, τότε το μίσος βρίσκει διέξοδο στη βία και οι πάσης φύσεως εχθροί μετατρέπονται σε στόχους. Αυτή είναι η περίπτωση της Χρυσής Αυγής.