Του Βασίλη Κ. Δωροβίνη*

Η καθυστερημένα αστραπιαία αντίδραση θεσμικών φορέων στο θέμα της ναζιστικής οργάνωσης έχει προκαλέσει σωρεία άρθρων και απόψεων που, ορθά, προβαίνουν και σε αναγωγές σε βαθύτερα αίτια. Με τις σκέψεις που ακολουθούν εκεί στοχεύω και εγώ, αναφερόμενος σε κάποια στοιχεία που δεν είδα να επισημαίνονται επαρκώς.

Παραλληλισμοί γίνονται συνεχώς και προς τον Χίτλερ και την, κατά τα άλλα, αντιστάσιμη άνοδό του. Μόνο που παραλείπονται δύο ιστορικοί παράγοντες. Ο πρώτος, το μικροπραξικόπημα της «Μπιραρίας του Μονάχου», το 1923, που προκάλεσε τη δίκη, την καταδίκη και φυλάκιση του Χίτλερ και βασικών στελεχών του. Ο δεύτερος, ότι λίγα χρόνια αργότερα, μεγάλοι οικονομικοί παράγοντες συμμάχησαν με το εθνικοσοσιαλιστικό κόμμα και αποτέλεσαν το βασικό στήριγμα για την άνοδό του, με συνένοχο και τον τότε πρόεδρο της Δημοκρατίας.

Επειτα, ένα άλλο στοιχείο που μάλλον δεν τονίζεται επαρκώς, ενώ αντίθετα υπογραμμίζεται (σωστά) ο ρόλος της παρατεινόμενης και οξυνόμενης οικονομικής κρίσης, είναι εκείνο της προϊούσας ανυποληψίας θεσμών, κομματικών σχηματισμών και πολιτικών προσώπων, σε συνδυασμό με την ευρύτερη παρακμή του συστήματος αντιπροσώπευσης. Η κοινή γνώμη έχει απαυδήσει εμπρός στη νωχέλεια, τη διστακτικότητα και, τελικά, την απραξία παραγόντων βασικών θεσμών της Δημοκρατίας μας, αρχίζοντας από ορισμένους βουλευτές, υπουργούς, κομματικές οργανώσεις και φτάνοντας σε δικαστικούς λειτουργούς. Γνωστά για ατασθαλίες πολιτικά πρόσωπα, υπεύθυνοι για την οικονομική κρίση, διακινητές των περίφημων «λιστών» (που εδώ και τρία χρόνια πάνε και έρχονται σαν μπαλάκια του πινγκ πονγκ, δίχως αυτή τη στιγμή κανένας να γνωρίζει ποιος χειρίζεται το περιεχόμενό τους, πολιτικά και δικαστικά, πώς ενεργεί και με ποιο αποτέλεσμα) δεν παύουν να κρατούνται σταθερά στο προσκήνιο. Καλούνται συνεχώς σε «παράθυρα» και «στρογγυλά τραπέζια» σταθμών τηλεοράσεων και εφημερίδων, ανερυθρίαστοι, ατάραχοι και με πολύ θράσος.

Σκάνδαλα σε κεντρικό και τοπικό επίπεδο συνεχίζονται αδιατάρακτα, κάποιοι κρουνοί χρημάτων από την Ευρωπαϊκή Ενωση συνεχίζουν τη ροή χρημάτων, με βάση απίστευτες «μελέτες», ιδίως μέσω ΕΣΠΑ και με προορισμό «αναπλάσεις» κέντρων πόλεων σε επαρχιακούς δήμους και δίχως ουσιαστικό έλεγχο σκοπιμότητας και αποτελεσματικότητας. Οι κρουνοί λειτουργούν μέσω Περιφερειών και είναι εκπληκτική η σύμπνοια ανθρώπων υποτίθεται διαφορετικών πολιτικών τοποθετήσεων. Βρισκόμαστε μπροστά σε μια εκπληκτική επανάληψη του φαινομένου αγροτικών επιδοτήσεων, που μετατράπηκαν σε αγορές πολυτελών αυτοκινήτων και σε κατασκευές εξίσου πολυτελών κατοικιών. Το πελατειακό σύστημα συνεχίζει να λειτουργεί εξίσου αδιατάρακτα, με κάποιες μικροαλλαγές, όπως την ουσιαστική εξαφάνιση των διαύλων μέσω τοπικών κομματικών οργανώσεων των δύο συνεργαζόμενων κομμάτων, αφού έτσι και αλλιώς αυτές οι Τ.Ο. έχουν κυριολεκτικά «στερέψει».

Ακριβώς το ναζιστικό κόμμα πρόβαλε σαν ένας «ανανεωμένος» φορέας ριζοσπαστικής (κυριολεκτικά), και όχι βέβαια ριζικής, κριτικής των κακώς κειμένων, υιοθετώντας την καθ’ ημάς «μαγκιά», το «τσαγανό» και τη μέχρι χυδαιότητας αμετροέπεια. Νομίζω ότι έχει ήδη επαρκώς επισημανθεί σε ποια κυρίως κοινωνικά στρώματα στράφηκαν και αλίευσαν οπαδούς: στους μη έχοντες στον ήλιο μοίρα, στους μέχρι ληστείας φορολογούμενους, που δεν είχαν και καμιά ιδιαίτερη σχέση με ναζιστικά μορφώματα και σχετικές ιδεολογίες. Αυτούς που συνειδητοποιούν πως είναι μικροί και αδύναμοι, μικρά ψάρια που θα τα φάνε τα μεγάλα, τα οποία έτσι και αλλιώς και εξουσία έχουν, και φοροδιαφεύγουν, και μεγαλομίζες παίρνουν, και δεν πιάνονται από κανέναν.

Θεωρώ, από το άλλο μέρος, ότι οιαδήποτε δημοκρατική κίνηση για κάθαρση και οικοδόμηση «νέων πραγμάτων», είτε μέσω κομματικών σχηματισμών είτε και μέσω σχηματισμών «βάσης», θα έχει να προσκρούσει στη βασικότερη δομή της ελληνικής κοινωνίας, δηλαδή στη φατρία, στον φατριασμό και στο φατριαστικό πνεύμα. Με άλλη ευκαιρία θα επανέλθουμε εκτενέστερα σε αυτά. Επί του παρόντος, τα επισημαίνουμε….

Καταλήγουμε σε μια απλή, πραγματική παρατήρηση: για αυτά και αυτά, πώς δεν εκφέρεται ευρύτερος προβληματισμός, με αφορμή και το ότι επί μήνες και δύο χρόνια τα δημοσκοπικά ποσοστά των πολιτικών σχηματισμών κυμαίνονται στα ίδια περίπου ποσοστά, με τους δύο πρώτους να «παίζουν» μεταξύ 0,5% και 2%; Και με κάθε ευκαιρία να προβάλλονται αυτές οι μικροδιαφορές, ωσάν στοιχεία κοσμογονικών μεταστροφών;

* Δικηγόρος, πολιτικός επιστήμονας