Δύο μέρες πριν από την έκτακτη σύνοδο κορυφής, οι Ευρωπαίοι εταίροι έστειλαν σαφές μήνυμα στον Α. Σαμαρά ότι δεν δέχονται καμιά παρέκκλιση από τα προαπαιτούμενα του Μνημονίου. Στον αέρα η γραμμή της «πολιτικής διαπραγμάτευσης»

Του Μπάμπη Αγρολάμπου

^[1]Τον κίνδυνο να περάσει κάτω από τον πήχη που ο ίδιος έθεσε, και μάλιστα ψηλά, κάνοντας λόγο για «πολιτική διαπραγμάτευση», αντιμετωπίζει ο Αντ. Σαμαράς στη σύνοδο κορυφής της Ε.Ε., που αρχίζει αύριο στις Βρυξέλλες. Τα πράγματα για την Ελλάδα δεν είναι καθόλου καλά και οι διαθέσεις των εταίρων φάνηκαν ξεκάθαρα από τις διαρροές από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, η οποία έφτασε στο σημείο να εκφράσει τη λύπη της για τις υποσχέσεις ότι «δεν θα ληφθούν άλλα μέτρα» (βλ. σελ. 53). Ομως, αυτή είναι η τελευταία γραμμή άμυνας της κυβέρνησης Ν.Δ. και ΠΑΣΟΚ και η παραμικρή οπισθοχώρηση μπορεί να αποβεί καταστροφική για την κυβερνητική συνοχή.

Ο εκνευρισμός στο Μέγαρο Μαξίμου είναι πλέον μόνιμη κατάσταση και, λίγες ώρες πριν από την αναχώρηση του κ. Σαμαρά από την Αθήνα, η διαπραγματευτική γραμμή που θα ακολουθήσει δεν έχει αποφασιστεί, ει μη μόνον η βάση για να τεθεί το αίτημα ελάφρυνσης του χρέους εφόσον επιτευχθεί πρωτογενές πλεόνασμα, που είναι το πλαίσιο της συνεδρίασης του Eurogroup από τον Νοέμβριο του 2012.

Στόχοι μια δήλωση στήριξης

Το πρόβλημα, όπως αντιλαμβάνονται συνεργάτες του πρωθυπουργού, είναι ότι δεν πρόκειται να υπάρξει θετική ανταπόκριση τώρα που επείγεται η κυβέρνηση, αφού οι εταίροι εμφανίζονται να έχουν άλλες προτεραιότητες και η καγκελάριος Μέρκελ μπαίνει στην τελική φάση για τον σχηματισμό κυβέρνησης.

Το μέγιστο που έχει να περιμένει λοιπόν ο κ. Σαμαράς, όπως εκτιμούν κυβερνητικά στελέχη, είναι μια γενική δήλωση στήριξης της Ελλάδας και των προσπαθειών της κυβέρνησης, που, όπως και αν διατυπωθεί, απέχει πολύ από τις προσδοκίες που είχαν δημιουργηθεί στην Αθήνα. Η προαναγγελία της «πολιτικής διαπραγμάτευσης» δεν μπορεί να αναβληθεί και για τον πρωθυπουργό είναι πλέον μονόδρομος είτε να φύγει από τις Βρυξέλλες με μια ξεκάθαρη δέσμευση, είτε να κινηθεί επιθετικά στο κύριο θέμα που είναι οι πιέσεις των μεταναστευτικών κυμάτων. Από την ώρα όμως που βγήκε πιο επιθετικά η Ευρωπαϊκή Επιτροπή στο οικονομικό ζήτημα, αφήνοντας να εννοηθεί ότι η επόμενη επίσκεψη της τρόικας στην Αθήνα μπορεί να καθυστερήσει μέχρις ότου η κυβέρνηση… συνετισθεί, το χαρτί του επωφελούς συμβιβασμού, που επιδίωκε ο κ. Σαμαράς με «πολιτική διαπραγμάτευση», ήδη έχει καεί.

Προς μεγάλη έκπληξη της κυβέρνησης, το ευρωπαϊκό περιβάλλον δείχνει προβληματικό όσο ήταν και στις αρχές της πρωθυπουργικής θητείας του κ. Σαμαρά, τη στιγμή μάλιστα που η κυβέρνηση στέλνει αγωνιώδη μηνύματα προς τους εταίρους ότι έχει ανταποκριθεί σε όλα τα προαπαιτούμενα που είχαν τεθεί. Και αυτή η κατάσταση, σύμφωνα με στελέχη που παρακολουθούν από κοντά τις ευρωπαϊκές εξελίξεις, οδηγεί στη χειρότερη εκδοχή, η οποία είναι «ο πρωθυπουργός να συρθεί σε σύγκρουση από την αδιαλλαξία των εταίρων», με ό,τι αυτό συνεπάγεται.

Εύθραυστες ισορροπίες

Εξίσου εύθραυστη όμως είναι η κατάσταση και στο εσωτερικό, με το κυβερνητικό σχήμα να δέχεται καταιγιστικές βολές από τους κυβερνητικούς βουλευτές. Οι χειρισμοί γύρω από τον Ευάγγ. Βενιζέλο και την υπόθεση των υποβρυχίων γύρισαν μπούμερανγκ για το Μέγαρο Μαξίμου, ενώ μετά την πλήρη κάλυψη του προέδρου του ΠΑΣΟΚ από τον Σ. Κεδίκογλου άναψαν φωτιές στην Κοινοβουλευτική Ομάδα της Ν.Δ. αλλά και στη Συγγρού. Το χτύπημα του υπουργού Αμυνας ήταν ενταγμένο στη στρατηγική του Μαξίμου να εξαλείψει τις ενδοκυβερνητικές τριβές αλλά και τα ανοίγματα της Χαρ. Τρικούπη για ανασύνθεση της Κεντροαριστεράς. Ωστόσο, προς έκπληξη των κυβερνητικών στελεχών, αλλά και των γαλάζιων βουλευτών, ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης σε κάθε δήλωσή του «αναφέρεται στον πρωθυπουργό και στο εγώ του».

Ο κ. Σαμαράς έγινε δέκτης αυτών των… σημειολογικών παρατηρήσεων τόσο μετά την επίθεση που εξαπέλυσε ο κ. Βενιζέλος στον κ. Αβραμόπουλο, όσο και χθες μετά τις βολές κατά του υπουργού Οικονομικών Γ. Στουρνάρα. Πλην, όμως, στο επιτελείο του περιορίζονται να σημειώνουν ότι «η συνεργασία του πρωθυπουργού με τον αντιπρόεδρο είναι στο πλαίσιο που ορίζει η λειτουργία της κυβέρνησης». Μόνον που και σε αυτό το θέμα υπάρχει έκδηλη γκρίνια, μετά την προαναγγελία του ΠΑΣΟΚ ότι στη σημερινή συνάντηση θα συζητηθεί και η προγραμματική συνεργασία, κάτι που δεν επιβεβαιώνεται επισήμως από την κυβέρνηση (βλ. σελ. 10).

Η κατάσταση στην Κοινοβουλευτική Ομάδα της Ν.Δ. έχει επιδεινωθεί ραγδαία τις τελευταίες ημέρες και τώρα, εκτός από τον φόβο των πρόσθετων μέτρων στον προϋπολογισμό του 2014, έκδηλη είναι η αγωνία για τον εγκλωβισμό του κ. Σαμαρά στους σχεδιασμούς του κ. Βενιζέλου. Για πρώτη φορά μετά την ανάληψη της προεδρίας, το 2009, στην ηγεσία της Ν.Δ. βλέπουν ότι επανεμφανίζεται το φαινόμενο των ομαδοποιήσεων, που, όπως είναι επόμενο, πυροδοτεί σενάρια και ιδίως καχυποψία ανάμεσα στο πρωθυπουργικό περιβάλλον και τους βουλευτές. Το βέβαιο είναι πάντως ότι αυτή η κατάσταση φέρνει σε δύσκολη θέση και τους ανθρώπους του κ. Σαμαρά, με πιο χαρακτηριστικό παράδειγμα τον γραμματέα του υπουργικού συμβουλίου Τ. Μπαλτάκο, ο οποίος, μετά τις ομαδικές βολές που δέχτηκε για τη θεωρία των δύο άκρων, δέχεται τώρα και νέες για την κυβερνητική τακτική και ρητορική στο θέμα της οικονομικής επιτήρησης.