Του Γιώργου Σταματόπουλου

Πολιτική δεν είναι πλέον ο δικαιότερος τρόπος (ο βέλτιστος) διακυβέρνησης στον οποίο ομονοεί να υπακούει η πλειονότητα των πολιτών. Λένε τα κιτάπια, ερμηνευμένα από σοβαρούς μελετητές, ότι η πολιτική ανακαλύφθηκε στην Ελλάδα. Καλώς. Οπως, όμως, όλα δείχνουν στην Ελλάδα πάλι, μετά από δυόμισι χιλιάδες χρόνια, φαίνεται να αφανίζεται. Δυσερμήνευτον; Ναι, αλλά και όχι.

Σημασία έχει ότι οι σημερινοί πολιτικοί όμως, γυναίκες και άνδρες, είναι εξαρτημένοι, εθισμένοι δηλαδή στο ναρκωτικό της εξουσίας. Είναι μεν μια μειονότητα, ασήμαντη ίσως, πεπεισμένη όμως -και τι πείσμα!- ότι αποστολή τους είναι να προάγουν το καλό της κοινωνίας από την οποία προέρχονται ή στην οποία είναι ενταγμένοι. Ουδείς εξ αυτών παραδέχεται ότι ο επαγγελματισμός του είναι προϊόν δίψας για δημοσιότητα, κυριαρχία επί των πολλών και βήμα για εύκολο και ανέξοδο πλουτισμό· ουδείς. Λες και δεν έχουν διαβάσει έναν, έστω, ιστορικό της πολιτικής. Αλλά αυτοί είναι ασήμαντη μειονότητα. Τι γίνεται με τους πολλούς; Γι’ αυτούς (για εμάς) η πολιτική έχει καθαρά εργαλειακό χαρακτήρα. Πρόθυμα υποστηρίζουμε όποιο πολίτευμα (νομίζουμε ότι) μας συμφέρει, λες κι έχουμε αποδεχτεί ως φυσική κατάσταση την ουσιαστική ανισότητα ενώπιον του νόμου. Εχουμε επαναπαυτεί στη δύναμη της αντιπροσώπευσης και στην ικανότητα των αντιπροσώπων να ικανοποιούν (να λένε ότι θα ικανοποιήσουν) τις επιθυμίες μας. Λέει κάπου στον Γοργία ο Πλάτων, ξεμπερδεύοντας με τα ρητορικά σχήματα, ότι και αυτοί ακόμη οι Μιλτιάδης και Θεμιστοκλής, που τόσο τους επαινούσαν οι επίγονοι, δεν ήσαν δα και τίποτα καλύτερο από τους δημαγωγούς και τους ρήτορες των νεότερων χρόνων, ήσαν, λέει, απλώς, πιο ικανοί να ικανοποιούν τις επιθυμίες του δήμου, σαν να ήσαν μάγειροι και όχι πολιτικοί ηγέτες! Εάν προστεθεί και η αδιαφορία μας για τα κοινά, δένει η σούπα της επικράτειας της μειονότητας των πολιτικών στην άσκηση εξουσίας. Χωρίς την έγκριση των πολλών, εντούτοις, είναι ανύπαρκτη η ζωή των εθισμένων πολιτικών. Οσο και αν «τα βρίσκουν» μεταξύ τους για να μη χάσουν τα αξιώματα, όσο και αν αυτοί οι λίγοι καθορίζουν τις θέσεις της εξουσίας, όσο κλειστή και αλληλέγγυα κι αν είναι η κάστα τους, αναγκάζονται πολλές φορές να ζητήσουν την υποστήριξη της μάζας (το λαϊκό έρεισμα!) για να υποδαυλίσουν και προσεταιρισθούν των αντιπάλων το έρεισμα.

Οπως σημειώνει κάπου ο Μ.Ι. Φίνλεϊ, «εκεί οφείλεται η συνεχής υπερένταση στη ζωή των πολιτικών ηγετών, αλλά και η ανάγκη δημιουργίας ενός δικτύου προσωπικών σχέσεων μέσω οικογενειακών συμμαχιών και κάθε μορφής πελατειακών σχέσεων». («Η πολιτική στον αρχαίο κόσμο», Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης.) Από τη στιγμή που ο εργαλειακός χαρακτήρας απισχνάνθηκε, οι εκδουλεύσεις δηλαδή με κριτήριο τον στόχο (μας) γίνονται πολύ δύσκολα, στρεφόμαστε σε άλλα πρόσωπα, που (υποτίθεται ότι) προσφέρουν όσα δεν μπορούν πλέον οι αγαπητοί πολιτικοί, το κράτος (π.χ. σ’ αυτούς τους αγροίκους της Χρυσής Αυγής). Διαβάζω αναλύσεις στελεχών του ΣΥΡΙΖΑ. Μένω με την εντύπωση ότι όλο κάτι τους ξεφεύγει σε ό,τι αφορά μια νέα πολιτική. Ποιος ξέρει… ίσως δεν διαβάζω καλά.

[email protected]