Του Γιάννη Παντελάκη

Ο Σαμαράς, πήρε τ’ όπλο του. Θυμήθηκε τον προ 16μήνου αντιμνημονιακό εαυτό του και στράφηκε κατά των δανειστών στους οποίους διεμήνυσε πως «τα κάναμε όλα»! Εννοούσε τις υποχρεώσεις που ανέλαβε η κυβέρνησή του για απολύσεις στο Δημόσιο, διαθεσιμότητες και ευρύτερες μεταρρυθμίσεις, δηλαδή πώληση δημόσιας περιουσίας. Ελεγε τη μισή αλήθεια ο πρωθυπουργός. Δεν τα έκανε όλα, όχι αυτά που πρέπει (γιατί απολύσεις, για παράδειγμα, δεν πρέπει να γίνονται, αφού εκτός των άλλων δεν έχουν και κανένα δημοσιονομικό όφελος), αλλά αυτά που ο ίδιος δεσμεύτηκε να κάνει. Εκκρεμούν περίπου 2.000 άμεσες απολύσεις (που θα προστεθούν σ’ εκείνες των εργαζομένων στην ΕΡΤ) και πολλές χιλιάδες έμμεσες, που λέγονται διαθεσιμότητες. Και, φυσικά, εκκρεμούν και δεκάδες εκποιήσεις δημόσιων περιουσιακών στοιχείων, τα οποία, ιδιαίτερα λόγω της συγκυρίας, θα δοθούν φτηνά.

Το ότι δεν τήρησε ακόμα τις συμβατικές έναντι των δανειστών υποχρεώσεις του δεν σημαίνει πολλά, ας μην ελπίζουμε πως τα αυριανά θύματα της μνημονιακής πολιτικής θα έχουν καλύτερη τύχη. Θα συμβεί αυτό το αμέσως επόμενο διάστημα, αφού, εκτός των άλλων, αποτελούν και προαπαιτούμενο για την καταβολή της δόσης του 1 δισ. ευρώ.

Το ερώτημα είναι γιατί ο πρωθυπουργός αποφάσισε να θυμηθεί τον παλιό του εαυτό. Γιατί κάνει τέτοιες δηλώσεις, γιατί βάζει τους υπουργούς που διαπραγματεύονται με την τρόικα να εμφανίζονται ανυποχώρητοι, γιατί, ακούγοντας ακόμα και τον Γ. Στουρνάρα, αν δεν γνώριζες το παρελθόν του, θα πίστευες πως είναι ενας αντιμνημονιακός υπουργός. Και βέβαια, συναφές είναι και το ερώτημα γιατί τον ίδιο δρόμο ακολουθεί τις τελευταίες ημέρες και ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ, λέγοντας πως δεν μπορούν να γίνουν αποδεκτά νέα δημοσιονομικά μέτρα. Οι απαντήσεις νομίζω είναι απλές. Και ο κ. Σαμαράς και το επιτελείο του και ο Ευάγγ. Βενιζέλος πίστευαν πως μετά τις γερμανικές εκλογές θα δοθεί ενός είδους λύση για το τεράστιο ελληνικό δημόσιο χρέος, το οποίο μόνο βιώσιμο δεν είναι. Αν όχι με ένα ακόμα κούρεμα -το οποίο έχουν αποκλείσει κατηγορηματικά οι Γερμανοί-, τουλάχιστον με μια επιμήκυνση εξόφλησής του. Οι εκλογές τέλειωσαν, αλλά μαζί με αυτές φαίνεται οτι τέλειωσαν και οι ελπίδες όσων πίστευαν πως θα δινόταν μια λύση στο ελληνικό πρόβλημα. Κυβέρνηση στη Γερμανία ενδεχομένως να σχηματισθεί και τον Δεκέμβριο και κανένας πια δεν βάζει στοίχημα πως ο σχηματισμός κυβέρνησης στο Βερολίνο θα σημάνει και ανάληψη πρωτοβουλιών για το δημόσιο χρέος της χώρας μας.

Αλλωστε, ούτε οι Γερμανοί ούτε κανένας άλλος από τους δανειστές έχει λόγους να βιάζεται. Ιδιαίτερα, όταν πρόκειται για ένα θέμα που ενδεχομένως θα λειτουργήσει και αρνητικά για τους λαούς των χωρών της Ευρώπης, οι οποίοι, με την κατάλληλη προπαγάνδα, θα θεωρήσουν πως θα πληρώσουν ακόμα μια φορά για τους Ελληνες. Και κάτι τέτοιο οι κυβερνήσεις των χωρών της Ε.Ε. δεν θα το ήθελαν λίγο καιρό πριν από τις ευρωπαϊκές εκλογές. Κατανοητοί οι λόγοι.

Αυτό το τελευταίο, η διεξαγωγή των ευρωεκλογών δηλαδή, είναι ένας παράγοντας που προκαλεί επιπλέον προβληματισμό στην ελληνική κυβέρνηση (και στα δύο κόμματα που συγκυβερνούν) και κυρίως επιπλέον βιασύνη για ταχύτερη λύση του προβλήματος. Γιατί, όσο οι Ευρωπαίοι δεν θέλουν το ελληνικό πρόβλημα να εμφανισθεί παραμονές εκλογών τόσο και η ελληνική κυβέρνηση δεν θέλει να οδηγηθούμε στις εκλογές αυτές με μια μεγάλη εκρεμμότητα: τη μη επίλυση της βιωσιμότητας του ελληνικού χρέους. Σε μια τέτοια περίπτωση, το πολιτικό κόστος για τα συγκυβερνώντα κόμματα θα είναι μεγάλο. Η κοινωνία έχει ήδη υποστεί δραματική μείωση του βιοτικού της επιπέδου, το success story διαψεύδεται, οι προοπτικές για κάτι καλύτερο είναι αβέβαιες και οι πιθανότητες νέων μέτρων είναι μεγάλες. Ποιος δεν πιστεύει πως κάτι τέτοιο θα κοστίσει εκλογικά στα δύο συγκυβερνώντα κόμματα;

Οι παλικαρισμοί Σαμαρά έτσι εξηγούνται. Κάνει ό,τι μπορεί για να πιέσει τους δανειστές για ταχύτερη λύση. Δεν είναι καθόλου βέβαιο ότι θα το πετύχει. Οι πιθανότητες δεν είναι μαζί του…