Σπουδάζει ηλεκτριστής, όπως λένε στον καιρό του τους ηλεκτρολόγους, αλλά, εκτός από ένα μικρό διάστημα που δουλεύει στο εργοστάσιο Λιπασμάτων στη Δραπετσώνα, δεν ασκεί το επάγγελμα. Πιτσιρίκος ακόμα καταπιάνεται με το μαντολίνο, την κιθάρα, το βιολί κι αργότερα με το μπουζούκι και τον μπαγλαμά. Στα 1925 διασκευάζει την περίφημη ιταλική οπερέτα «Μπαγιαντέρα» για λαϊκή ορχήστρα. Αγνοούμε την απήχηση της πρωτοποριακής σύνθεσης στα μουσικά στέκια του προπολεμικού Πειραιά. Το εγχείρημα ωστόσο του χαρίζει το προσωνύμιο με το οποίο είναι ευρύτερα γνωστός ίσαμε σήμερα: Μπαγιαντέρας. Ο Δημήτρης Γκόγκος, όπως είναι γραμμένος στο ληξιαρχείο, γεννιέται στο Χατζηκυριάκειο το 1903· εικοστό δεύτερο παιδί μιας πολύτεκνης όσο και ευκατάστατης οικογένειας.

Από τον Πόρο και την Υδρα κατάγονται οι γονείς του, όπου διαθέτουν μεγάλη κτηματική περιουσία. Σήμερα βέβαια θα τραβούσαν τις τρίχες της κεφαλής τους ένεκα των φόρων, αν ο επίσης Πειραιώτης υπουργός Παιδείας, Κ. Αρβανιτόπουλος, δεν τους έδινε σημαντικότερες αφορμές να ξεμαλλιαστούν. Ατίθασο, άτακτο και ζόρικο αγόρι, ο παρ’ ολίγον ηλεκτριστής συμμετέχει σε όλα τα ύποπτα κόλπα του λιμανιού. Επιπροσθέτως χρίζεται πρωταθλητής της ελληνορωμαϊκής πάλης. Απ’ το 1930 παίζει μπουζουκάκι στα εν Πειραιεί καπηλειά παρέα με τον Στέλιο Κερομύτη και γρήγορα γνωρίζεται με τον Μπάτη, τον Μάρκο, τον Στράτο, τον Δελιά και τον Παπαϊωάννου.

Στα 1935 γραμμοφωνεί την «Καπνουλού» και το «Πάντα με γλυκό χασίσι»· τα μοναδικά του τραγούδια με αναφορά στους τεκέδες και τους αργιλέδες. Στα κατοπινά χρόνια συνθέτει εξαίσιες λαϊκές καντάδες που γίνονται ανάρπαστες: «Αποβραδίς ξεκίνησα», «Ζούσα μοναχός χωρίς αγάπη», «Ομορφη Πειραιώτισσα», «Σαν μαγεμένο το μυαλό μου φτερουγίζει» και τόσα ακόμα. Παιγμένες από το δικό του μπουζούκι και του Χιώτη –τρίχορδο παρακαλώ– και ερμηνευμένες από τις μαγικές φωνές του Στράτου Παγιουμτζή και του Στελλάκη Περπινιάδη άδονται αδιαλείπτως ώς τις μέρες μας.

Ιδεολογικά ενταγμένος στην Αριστερά, ο Μπαγιαντέρας υμνεί με τους στίχους του την εργατιά και τις λαϊκές συνοικίες. Πολεμά στο αλβανικό έπος και τα Χριστούγεννα του 1940 ηχογραφεί τα «Πάνω στης Πίνδου τα βουνά» και «Τους Κενταύρους δεν φοβάμαι». Το 1941 τυφλώνεται πάνω στο πάλκο από ένα γλαύκωμα που έχει παραμελήσει. Γράφει τραγούδια για την Αντίσταση και τον ΕΛΑΣ: «Πολέμησε αντάρτη μου/ πως πολεμάνε όλοι/ και με τον Αρη αρχηγό/ γλυκό να 'ναι το βόλι». Ο ηλεκτριστής που ηλεκτρίζει τα πλήθη βιώνει στο πετσί του τη λογοκρισία του Μεταξά και της εμφυλιοπολεμικής περιόδου. Και του 'λαχε ένας διευθυντής Γυμνασίου στον Πύργο, που 'χει χτυπήσει σασί, να τον λογοκρίνει ξανά, 28 χρόνια έπειτα απ’ τον θάνατό του. Παρ' όλα αυτά, τα μετέωρα προοιωνίζονται καλοκαιρία σε όλη τη χώρα.

Μετέωρος [email protected]