Ο πρωτοποριακός Γάλλος χορογράφος και η ομάδα του Musée de la Danse πειραματίζονται κινησιολογικά με τους θεατές αναμέσα στα σύγχρονα εκθέματα

Της Aγνής Κατσιούλα

^{[1] [2]}

Πόσο πραγματικά αναζωογονητικός είναι ο χορός, όταν μάλιστα έχεις την ευκαιρία να θαυμάσεις περφόρμερ μέσα σε αίθουσες που φιλοξενούν διάσημα έργα τέχνης και γίνονται μέρος τους; Συμβαίνει στο ΜοΜΑ, το Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης της Νέας Υόρκης, και μας εκπλήσσει ευχάριστα! Ο πρωτοποριακός Γάλλος χορογράφος Μπορίς Σαρμάζ (γεννημένος το 1973), σε συνεργασία με την ομάδα του «Musée de la Danse» έχει καταλάβει αυτό το φθινόπωρο και για τρία διαδοχικά Σαββατοκύριακα τις μεγάλες αίθουσες (Donald B. και Catherine C. Marron Atrium στον 2ο όροφο) αλλά και τους κοινόχρηστους χώρους του μουσείου με ένα πρόγραμμα χορού που το ονομάζει «Musée de la Danse»: Three Collective Gestures».

Το 2009, ο Μπορίς Σαρμάζ έγινε διευθυντής του Centre Chorégraphique National de Rennes et de Bretagne (Εθνικό Χορογραφικό Κέντρο της Ρεν και της Βρετάνης) στη βορειοδυτική Γαλλία, το οποίο μετονόμασε αμέσως σε Musée de la Danse (Μουσείο Χορού). Στόχος του ήταν να απαλείψει τις λέξεις «χορογραφία», «κέντρο» και «εθνική» προκειμένου να δώσει στον χορό την οντότητα εκείνη που πρέπει να έχει μέσα από την κίνηση και την έκθεση, ως μια «συσκευή διαμόρφωσης», που θα μπορεί να επαναπροσδιορίζει τις παραδοσιακές αντιλήψεις των μουσείων και των συλλογών. Κατά τη διάρκεια των τελευταίων πέντε ετών το Musée de la Danse λειτούργησε ως μουσείο που εκτείνεται πολύ πέρα από τον χώρο της Ρεν και με τη συμμετοχή όχι μόνο χορευτών, αλλά και άλλων καλλιτεχνών, αρχιτεκτόνων και επιστημόνων από διαφορετικές ειδικότητες.

Και οι τρεις παραστάσεις παρουσιάστηκαν πρώτη φορά στο αμερικανικό κοινό. Η πρώτη πρεμιέρα έγινε στις 18 Οκτώβρη με την παράσταση «20 Dancers for the XX Century»(20 χορευτές για τον 20ό αιώνα), όπου 20 καλλιτέχνες από διαφορετικές γενιές χρησιμοποιώντας το σώμα τους σαν «αρχείο» εκτέλεσαν, ανακάλεσαν αλλά και διαβίβασαν στο κοινό αναγνωρισμένες καθώς και ξεχασμένες σόλο εκτελέσεις του περασμένου αιώνα. Δουλειές που αρχικά είχαν συλληφθεί και παρουσιαστεί μοναδικά, τώρα παρουσιάστηκαν με νεωτερισμούς και μεταμοντέρνα στοιχεία από χορευτές, χορογράφους και ηθοποιούς, χωρίς κάποια οριοθέτηση στον χώρο και την έκφραση. Η εντυπωσιακή παράσταση μεταδόθηκε ζωντανά από το κανάλι του ΜοΜΑ και υπάρχουν πλέον καταχωρημένα βίντεο στην ηλεκτρονική διεύθυνση: http://www.livestream.com/museummodernart/folder?dirId=928760bb-ba86-4301-8b14-e970f30abc15 ^[3]

Η δεύτερη πρεμιέρα με τίτλο «Levée des conflits (extended)/Suspension of Conflicts (Extended)» (Αναστολή των συγκρούσεων) πραγματοποιήθηκε το προηγούμενο τριήμερο στο αίθριο του μουσείου. Είκοσι τέσσερις χορευτές όλοι μαζί εκτελούν συνεχώς 25 κινήσεις, πάντα «αφήνοντας έξω» μια χειρονομία. «Είναι σχεδόν εκστατικό,» λέει ο Σαρμάζ, «οι καλλιτέχνες σε μερικά από τα κομμάτια μοιάζουν περισσότερο με γλυπτά αριστουργήματα παρά με χορευτές που εκτελούν χορογραφίες». Μπορείτε να παρακολουθήσετε τεσσερισήμισι ώρες από το πρόγραμμα που κι αυτή τη φορά μεταδόθηκε ζωντανά στο: http://www.livestream.com/museummodernart/video?clipId=pla_c90e0b0d-01c3-4190-86ae-6eb8abc675bc&utm_source=lslibrary&utm_medium=ui-thumb ^[4]

Η τρίτη παράσταση δίνεται αυτό το τριήμερο (1-3 Νοέμβρη), έχει τίτλο «Flip Book» και αναφέρεται στο βιβλίο «Fifty Years» του Ντέιβιντ Βόγκαν, που κυκλοφόρησε το 1997 και καταγράφει χορογραφίες του σπουδαίου Αμερικανού χορογράφου Μερς Κάνινγκχαμ για πάνω από μισό αιώνα. Ο Σαρμάζ επέλεξε έξι χορευτές και κατά τη διάρκεια των παραστάσεων -οι οποίες διαρκούν αρκετές ώρες- θα υπάρχει συμμετοχή και αλληλεπίδραση με το κοινό. «Ελπίζω ότι οι θεατές θα μείνουν μαζί μας, σαν να μαθαίνουν τις κινήσεις των χορευτών», λέει. «Ελπίζω για διάλογο μαζί τους». Κι αυτή η πρεμιέρα θα μεταδοθεί σε livestream και μπορείτε να την παρακολουθήσετε στο: http://www.moma.org/visit/calendar/events/19416 ^[5]

Οι καλλιτέχνες του Musée de la Danse που μέχρι τώρα πραγματοποιούσαν παραστάσεις σε μικρούς χώρους κυριολεκτικά έχουν κατακλύσει το ΜοΜΑ. Το ευρύχωρο αίθριο του μουσείου, τις γκαλερί, το λόμπι και τον κήπο. Ετσι κι αλλιώς, ο Μπορίς Σαρμάζ, όπως όλοι οι πειραματικοί χορογράφοι, αποφεύγει τα παραδοσιακά θέατρα. «Ο χορός είναι ένα ρευστό μέσο», λέει, «και είναι συναρπαστικό να δίνεις στους χορευτές την ευκαιρία να κινηθούν κατά βούληση, ελεύθερα. Το θεωρώ σαν μια εισβολή του χορού. Δεν θα μπορείτε να προβλέψετε πού θα βρίσκονται κάθε στιγμή οι καλλιτέχνες, μόνο οι ήχοι των “ghetto blaster”(σ.σ. μεγάλα ηχοσύνολα), που θα παίζουν τη μουσική τους, θα σας προσανατολίζουν».

[email protected]