Της Αρχοντίας Κάτσουρα

Ο λόγος περί τη βία έχει περισσέψει τους τελευταίους δύο-τρεις μήνες, σίγουρα όχι χωρίς αιτία. Οι εγκληματικές εκφάνσεις της με πολιτικό περιτύλιγμα ξύπνησαν μνήμες και φόβους που όλοι θέλαμε να πιστεύουμε ότι είχαν χαθεί ή, έστω, υπήρξαν μέρος ενός ντροπιαστικού παρελθόντος. Δυστυχώς, εθελοτυφλούσαμε μπροστά σε άλλα φαινόμενα βίαιης συμπεριφοράς, που ενδημούν καλυμμένα στην ελληνική κοινωνία και με την αύξηση της ανεργίας -κατά συνέπεια της φτώχειας και της ανέχειας- έχουν γίνει περισσότερο συχνά και οπωσδήποτε επικίνδυνα.

Ο λόγος για την ενδοοικογενειακή βία, και κυρίως αυτήν εις βάρος των γυναικών, που παίρνει διαστάσεις, υποβοηθούμενη από την οικονομική και γενικότερη κρίση των αξιών. Το τελευταίο διάστημα, η Γενική Γραμματεία Ισότητας εκπονεί μια εκστρατεία ενημέρωσης για τα προγράμματα προστασίας των γυναικών από τη βία, με τίτλο «Δεν είσαι η μόνη. Δεν είσαι μόνη». Τα δημόσια μέσα μαζικής μεταφοράς φέρουν διαφημιστικά μηνύματα, τα οποία περιέχουν βασικές πληροφορίες, όπως ο τηλεφωνικός αριθμός και η ηλεκτρονική διεύθυνση όπου μπορούν να απευθυνθούν οι γυναίκες-θύματα, αλλά και συγγενικά ή φιλικά πρόσωπα τα οποία έχουν διαπιστώσει την κακοποίησή τους.

Τα στοιχεία των δύο χρόνων λειτουργίας της τηλεφωνικής γραμμής SOS 15900 δείχνουν ότι η βία εις βάρος των γυναικών δεν διαφέρει ανάλογα με το μορφωτικό επίπεδο των θυμάτων, που στην πλειονότητά τους είναι Ελληνίδες, έγγαμες, άνεργες (περίπου 44%), ηλικίας μεταξύ 25 και 54 ετών. Αντιθέτως, μοιράζεται σχεδόν αναλογικά, και μάλιστα τα θύματα με πανεπιστημιακή μόρφωση (759) είναι σαφώς περισσότερα από αυτά που έχουν τελειώσει μόνο το Λύκειο (594) ή έχουν πραγματοποιήσει μεταλυκειακή εκπαίδευση μη πανεπιστημιακού επιπέδου (317). Το κυρίαρχο στοιχείο είναι η οικονομική κατάσταση των θυμάτων, την οποία περιγράφουν από κακή έως μέτρια.

Οι αριθμοί βεβαίως αφορούν όσες τόλμησαν να μιλήσουν. Οι υπόλοιπες, πιθανότατα πάρα πολλές, συνεχίζουν να κουβαλούν έναν αόρατο σταυρό ντροπής, πόνου και φόβου. Λύσεις σαφώς υπάρχουν σε επίπεδο αρωγής από την Πολιτεία, καθώς λειτουργούν αποτελεσματικά δομές νομικής υποστήριξης, φιλοξενίας, ψυχοκοινωνικής στήριξης κ.λπ. Ομως, πρέπει να γίνει κάτι που θα τους δώσει τη δύναμη για να πατήσουν γερά στα πόδια τους. Κι αυτό δεν αφορά μόνο τις ίδιες αλλά και την κοινωνία γενικά: να βελτιωθεί η οικονομική κατάσταση της χώρας, να καταπολεμηθεί η ανεργία και, επιτέλους, να βελτιωθεί με ουσιαστικό τρόπο η παιδεία, ώστε να βλέπουμε τον διπλανό αλλά και τον εαυτό μας ως άνθρωπο και όχι ως εξιλαστήριο θύμα της οργής που περισσεύει.