Η παράσταση «Ευτυχισμένες μέρες στους τεφρούς κήπους» στο «Θέατρο 104»

Της Μαρίνας Κουβέλη

^{[1] [2]}

Η Κάτια Γκουλιώνη, ο Νίκος Πάστρας και ο Αγγελος Φραντζής ένωσαν όχι μόνο τις δημιουργικές τους δυνάμεις, αλλά και δύο διάσημα έργα τέχνης, το θεατρικό του Μπέκετ «Ευτυχισμένες μέρες» και το ντοκιμαντέρ των αδελφών Μέισλς «Gray Gardens», για ένα νέο θέαμα πάνω στο πέρασμα του χρόνου και την παθητικότητα και ακινησία των ανθρώπων

Ποιες είναι αυτές οι λαλίστατες γυναίκες που στέκονται ακίνητες και σφηνωμένες στη σκηνή; Γιατί δεν βλέπουμε ολόκληρο το σώμα τους; Τι κρύβουν στις τσάντες τους και τις κρατούν τόσο σφιχτά; Κι αυτές οι γάτες που κυκλοφορούν από ποιον άραγε ταΐζονται; Ο χώρος είναι έπαυλη ή μήπως κάποιο ίδρυμα; Τι ρόλο παίζει αυτός ο άνδρας που τις επισκέπτεται τόσο συχνά; Πώς είναι δυνατόν να είναι τόσο όμορφες και να τραγουδούν τόσο παράφωνα; Και από πού αντλούν, επιτέλους, τόση αυτοπεποίθηση; Είναι πολλές οι απαντήσεις που παίρνει κανείς βλέποντας τις «Ευτυχισμένες μέρες στους τεφρούς κήπους», που ανεβαίνουν στο «Θέατρο 104».

Η παράσταση αναφέρεται σε εννέα γυναίκες διαφορετικών ηλικιών και καταβολών. Ολες τους ξυπνούν το πρωί και πεθαίνουν το βράδυ. Ξανά και ξανά, με αμηχανία και αξιοπρέπεια. Πλάι τους στέκεται ένα παρατηρητής, επιστάτης και υπηρέτης, που τις παρακολουθεί να απολαμβάνουν ευτυχισμένες το παράλογο της ύπαρξης.

«Θα έλεγα ότι για να καταλήξουμε στο συγκεκριμένο κείμενο είχαμε τρεις βασικές πηγές: το έργο του Μπέκετ “Ευτυχισμένες μέρες”, το ντοκιμαντέρ “Gray Gardens” των αδελφών Μέισλς για δύο ερημίτισσες, πρώην κοσμικές, μητέρα και κόρη, αλλά και τα όσα εξομολογήθηκαν οι ηθοποιοί κατά τη διάρκεια της προετοιμασίας. Από τον συνδυασμό των τριών προέκυψε ένα νέο έργο, το οποίο αντλεί έμπνευση από τις δύο γνωστές δημιουργίες, αλλά δεν πρόκειται για διασκευή ούτε για συρραφή τους. Θα έλεγα ότι είναι σαν να κρατήσαμε τη μορφή του ντοκιμαντέρ σε ένα θεατρικό εγχείρημα», παραδέχεται η Κάτια Γκουλιώνη, που εκτός από τη σκηνοθεσία έχει επιμεληθεί το κείμενο (μαζί με τους Νίκο Πάστρα και Αγγελο Φραντζή) και τα κοστούμια της παράστασης. Ποια στοιχεία, όμως, έχει κρατήσει; «Κατ' αρχάς τις γυναίκες πρωταγωνίστριες. Επειτα επιμένουμε στο πώς βιώνουν οι ήρωες τον χρόνο. Επίσης και στο έργο μας οι ήρωες είναι άστεγοι από αυτό που ορίζουμε ως στέγη. Χαίρομαι πολύ που στις λίγες μέρες που έχει ξεκινήσει να παίζεται η παράσταση οι θεατές αποχωρούν από το θέατρο λέγοντας πως εντοπίζουν στοιχεία, αλλά όχι και ομοιότητες με το κείμενο του Μπέκετ και το ντοκιμαντέρ».

Τις γυναίκες αυτές τις συνδέει κάτι; «Δεν θα το έλεγα. Αυτό που τις ενώνει είναι το γεγονός ότι τις συναντάμε στον ίδιο χώρο, ο οποίος όμως δεν προσδιορίζεται. Θα μπορούσε να ήταν μια αίθουσα αναμονής χωρίς να ξέρουμε για ποιο πράγμα περιμένουν. Θα μπορούσε, όμως, και να συναντιούνται σε ένα καταφύγιο. Οι γυναίκες είναι διαφόρων ηλικιών και χαρακτηριστικών. Χαίρομαι που μεταξύ αυτών είναι και μερικές πιο μεγάλες σε ηλικία, διότι το σύστημα στο οποίο ζούμε είναι σαν να βάζει στο περιθώριο τους ανθρώπους όταν γερνούν».

Από τα πιο βασικά στοιχεία του έργου είναι και το γεγονός ότι καταπιάνεται με το παράλογο που κυριαρχεί στην εποχή μας. «Οι σχέσεις, κοινωνικές, πολιτικές και τελικά υπαρξιακές, επαναπροσδιορίζονται. Από αυτό το περιβάλλον θα θέλαμε να ξεφύγουμε, αλλά τελικά σχεδόν οικειοθελώς παραμένουμε. Βρισκόμαστε σε πλήρη ακινησία και δεχόμαστε παθητικά όσα μας συμβαίνουν, πλην ελαχίστων εξαιρέσεων», λέει η Κάτια Γκουλιώνη. «Από αυτές τις καταστάσεις, που δεν έχουμε ξαναβιώσει, αλλά καλούμαστε να αντιμετωπίσουμε, προκύπτει κι ένα ιδιαίτερο, άτυπο χιούμορ. Από τη μια υπάρχουν ο αλληλοσπαραγμός και η τραγωδία κι από την άλλη η ακύρωση του τέλματος και της απομόνωσης. Δεν είναι χιούμορ που προκύπτει από μια ατάκα ή τον τρόπο εκφοράς του λόγου, αλλά από τις καταστάσεις που υπάρχουν στο κείμενο».

Info: Ερμηνεύουν: Mισέλ Βάλεϊ, Λαρίσα Βέργου, Μαρία Εγγλεζάκη, Φωτεινή Καπελλάκη, Ρίτα Λυτού, Κατερίνα Μιχελή, Θανάσης Πετρόπουλος, Θάλεια Πρωτονοταρίου, Αρετή Σεϊνταρίδου, Αλεξάνδρα Χασάνι. Σκηνογραφία: Θοδωρής Προδρομίδης. Σχεδιασμός φωτισμού: Σοφία Αδαμοπούλου. Δευτέρα – Τρίτη στις 21.00. Ειδικά για την παράσταση, ο Νίκος Πάστρας και ο Αγγελος Φραντζής δημιούργησαν τρεις μικρού μήκους ταινίες που μπορείτε να τις παρακολουθήσετε στην ιστοσελίδα της παράστασης www.greydays.gr.