Της Αγνής Κατσιούλα

^[1]O 70χρονος σήμερα Ιταλός σκηνογράφος είχε διαμορφώσει τον ονειρικό κόσμο πέντε ταινιών τού maestro. Αλλες εφτά ταινίες του Σκορσέζε τού χρωστάνε πολλά. Με τρία Οσκαρ και μεγάλο κινηματογραφικό έργο, έστησε τώρα στο MoΜΑ μια έκθεση που αποκαλύπτει τα μυστικά του

Το Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης της Νέας Υόρκης αποτίει φόρο τιμής στον διάσημο Ιταλό σκηνογράφο Ντάντε Φερέτι με μια μεγάλης κλίμακας εγκατάσταση πολυμέσων και ένα εξαμηνιαίο πρόγραμμα ταινιών. Η έκθεση που πραγματοποιείται σε συνεργασία με το Luce Cinecittà της Ρώμης θα διαρκέσει έως τις 9 Φεβρουαρίου και περιλαμβάνει μεταξύ άλλων και τις ταινίες που κέρδισαν Οσκαρ για τα εκπληκτικά σχέδιά του, δηλαδή το «The Aviator», το « Sweeney Todd» και το «Hugo».

Ο Φερέτι, γεννημένος στις 26 Φεβρουαρίου 1943, άρχισε να εργάζεται σε ταινίες στην ηλικία των 17 ετών. Από το 1969 έχει υπηρετήσει ως σχεδιαστής παραγωγής (είναι ο άνθρωπος ο οποίος σε συνεργασία με τον σκηνοθέτη και τον παραγωγό, είναι υπεύθυνος για την αισθητική της) σε πάνω από 50 ταινίες μεγάλου μήκους, 24 όπερες και 12 τηλεοπτικές παραγωγές, αλλά και στον σχεδιασμό εκθέσεων μουσείων, εκδηλώσεων μόδας, φεστιβάλ και εκδόσεων σε συνεργασία με ανθρώπους της μόδας, όπως ο Βαλεντίνο και σκηνοθέτες σαν τη Λιλιάνα Καβάνι, τον Ντέιβιντ Κρόνεμπεργκ κ.ά.

Από πολύ νωρίς ξεκίνησε καθοριστικές συνεργασίες με σκηνοθέτες, όπως ο Περ Πάολο Παζολίνι και ο Φεντερίκο Φελίνι, που του έδωσαν, μάλιστα, την ευκαιρία να πειραματιστεί τόσο με ονειρεμένα σκηνικά όσο και με περισσότερο απλά -όχι όμως λιγότερο εντυπωσιακά- σχέδια, και ο Μάρτιν Σκορσέζε. Εργάζεται παντού στον κόσμο, από την Ιταλία και τη Βόρεια Αμερική μέχρι τη Βρετανία, και σχεδιάζει ταινίες με σκηνοθέτες όπως ο Φράνκο Τζεφιρέλι, ο Ετορε Σκόλα, ο Ντίνο Ρίζι, ο Τιμ Μπέρτον, ο Μπράιαν ντε Πάλμα, ο Τέρι Γκίλιαμ, ο Ζαν-Ζακ Ανό, ο Νιλ Τζόρνταν και ο Αντονι Μινγκέλα.

Το όραμά του με τις υπέροχες αρχιτεκτονικές έγινε εμφανές σε ταινίες όπως «Οι περιπέτειες του βαρόνου Μινχάουζεν» του Τέρι Γκίλιαμ και το «Συνέντευξη με έναν βρικόλακα» του Νιλ Τζόρνταν. Εχει διαρκή συνεργασία με τον Μάρτιν Σκορσέζε, η οποία άρχισε με το δράμα «Tα χρόνια της αθωότητας» και συνεχίστηκε σε ταινίες όπως «Οι συμμορίες της Νέας Υόρκης», «Το νησί των καταραμένων» και το «Hugo», για να αναφερθούμε μόνο σε μερικές από αυτές. Εχει κερδίσει τρία βραβεία BAFTA και τρία Οσκαρ (συν επτά επιπλέον υποψηφιότητες). Ο Ντάντε Φερέτι αυτή την εποχή εργάζεται για τη «Σταχτοπούτα» του Κένεθ Μπράνα και ετοιμάζεται να αναλάβει και τον σχεδιασμό της ταινίας του Σκορσέζε «Sinatra».

Στην έκθεση «Dante Ferretti: Design and Construction for the Cinema»(Σχεδιασμός και Κατασκευή για τον Κινηματογράφο) μια γιγαντιαία κατασκευή-λαβύρινθος από 12 οθόνες προβάλλει σκηνές από τις ταινίες του.

Επίσης πρωτότυπα κομμάτια στο σύνολό τους, συμπεριλαμβανομένων των «φαλλικών» πολυελαίων από το «Salò» του Παζολίνι, αλλά και το φωτιζόμενο ρολόι από το «Hugo» του Σκορσέζε, καθώς και αντικείμενα γλυπτικής που δημιουργήθηκαν για το Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Βενετίας. Η έκθεση αυτή είναι χρήσιμη στον επισκέπτη για να καταλάβει πώς γίνεται στον κινηματογράφο η μετάβαση από τα σχέδια και τις εγκαταστάσεις μεγάλης κλίμακας στην ψηφιακή τους προβολή. Τα σκίτσα, τα σχέδια και τα αντικείμενα του Φερέτι καταλαμβάνουν τρεις ορόφους στο μουσείο.

Οσο για τις 22 ταινίες που προβάλλονται είναι: «Τα χρόνια της αθωότητας» (1993), «Kundun» (1997), «Καζίνο» (1995), «Το νησί των καταραμένων» (2010), «Hugo» (2011), «Οι συμμορίες της Νέας Υόρκης» (2002) και «The Aviator» (2004) του Σκορσέζε, «Οι περιπέτειες του βαρόνου Μινχάουζεν» (1988) του Τέρι Γκίλιαμ, «Τίτος» (1999) της Τζούλι Τέιμορ, «Τζίντζερ και Φρεντ» (1986), «Η Πόλη των Γυναικών» (1980) και «Και το πλοίο φεύγει» (1983) του Φελίνι, «Συνέντευξη με έναν βρικόλακα» (1994) του Νιλ Τζόρνταν, «Todo Modo» (1976) του Ελιο Πέτρι, «Μήδεια» (1969), «Salò» (1975) και «Χίλιες και μία νύχτες» (1974) του Παζολίνι, «Sweeney Todd» (2007) του Τιμ Μπέρτον, «Η νύχτα της Βαρέν» (1982) του Ετορε Σκόλα, «Το όνομα του Ρόδου» (1986) του Ζαν-Ζακ Ανό, «Αμλετ» (1990) του Τζεφιρέλι και «Cold Mountain» (2003) του Αντονι Μινγκέλα.

INFO: MoMA, «Dante Ferretti: Design and Construction for the Cinema»: έως 9 Φεβρουαρίου 2014, http://www.moma.org/visit/calendar/exhibitions/1396 και http://www.moma.org/visit/calendar/films/1415 για το πρόγραμμα των προβολών

[email protected]