Φιλόλογος, αρχαιολόγος, πανεπιστημιακός δάσκαλος, έφυγε στα 92 του χρόνια αφήνοντας τεράστιο και ανεκτίμητης αξίας έργο

^[1]Από τις κορυφαίες πνευματικές προσωπικότητες της Κρήτης, σπουδαίος αρχαιολόγος και φιλόλογος, αγαπητός πανεπιστημιακός δάσκαλος, ο οποίος συνέβαλε καθοριστικά στη διαμόρφωση της νεοελληνικής παιδείας, ο Στυλιανός Αλεξίου πέθανε την Τρίτη, έπειτα από σύντομη μάχη με τον καρκίνο, σε ηλικία 92 ετών. Η σορός του τέθηκε χθες το πρωί σε λαϊκό προσκύνημα στον Ιερό Ναό Αγίου Τίτου στο Ηράκλειο, απ' όπου έγινε το μεσημέρι η νεκρώσιμος ακολουθία. Τελευταίο κείμενό του ήταν η επανέκδοση, σε αυτοτελή μορφή, του «Κρητικού» του Σολωμού, που κυκλοφόρησε πριν από λίγες ημέρες από τις εκδόσεις «Κίχλη».

Γεννημένος στο Ηράκλειο το 1921, ο Στυλιανός Αλεξίου γαλουχήθηκε σε λόγια οικογένεια: ήταν γιος του σονετογράφου Λευτέρη Αλεξίου, εγγονός του λόγιου και εκδότη Στυλιανού Αλεξίου και ανιψιός της Ελλης Αλεξίου και της Γαλάτειας Καζαντζάκη. Αφού σπούδασε στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών (1939-46), στο Παρίσι και στη Χαϊδελβέργη, αφιέρωσε τη ζωή και το έργο του στην Κρήτη.

Υπήρξε από τους πρωτεργάτες στην ίδρυση του Ιστορικού Μουσείου Κρήτης στο Ηράκλειο στις αρχές της δεκαετίας του ’60, όπου διετέλεσε και πρώτος επιμελητής του. Ηταν ακόμα ο τελευταίος επιζών της ιστορικής ηγεσίας της Εταιρείας Κρητικών Ιστορικών Μελετών.

Σπουδαίος πανεπιστημιακός δάσκαλος, από το 1977 ώς το 1988 δίδαξε στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Κρήτης, ενώ αναγορεύτηκε επίτιμος διδάκτορας των Πανεπιστημίων Πάντοβα, Αθήνας και Κύπρου.

Ως αρχαιολόγος ασχολήθηκε ερευνητικά και επισταμένα με τη μινωική περίοδο. Ηταν εκείνος που ανακάλυψε τους πρωτομινωικους τάφους του Λιμένος Κνωσού και τους πρωτομινωικους θολωτούς τάφους της Λεβήνος. Ιδρυσε τα Μουσεία Χανίων, Αγίου Νικολάου, μια νέα πτέρυγα στο Μουσείο Ηρακλείου καθώς και την αίθουσα της Συλλογής Γιαμαλάκη.

Ως φιλόλογος συνέδεσε το όνομά του με τη συστηματική μελέτη του ακριτικού έπους, της Κρητικής Αναγέννησης και του Σολωμικού corpus.Οι κριτικές εκδόσεις που πραγματοποίησε αποτέλεσαν τη βάση για την άνθηση της έρευνας και τη μεθοδική μελέτη εν πολλοίς άγνωστων περιοχών της νεοελληνικής λογοτεχνίας.

Στα έργα του συγκαταλέγονται: «Κρητική ανθολογία 15ος-17ος αι.» (1954), «Η βοσκοπούλα. Κρητικό ειδύλλιο του 1600» (1963), «Από το ποιητικό έργο του Ν. Καζαντζάκη» (1977), «Β. Κορνάρος, Ερωτόκριττος» (1980), «Η κρητική λογοτεχνία και η εποχή της» (1985), «Βασίλειος Διγενής Ακρίτης (κατά το χειρόγραφο του Εσκοριάλ) και το άσμα του Αρμούρη» (1985), «Γ. Χορτάτση Ερωφίλη» (1988), «Σολωμιστές και Σολωμός» (1997), «Μινωικά και ελληνικά» (2002) κ.ά.

Σε συνεργασία με τη σύζυγό του, φιλόλογο Μάρθα Αποσκίτη, επιμελήθηκε την έκδοση κειμένων. Από το 1982 ήταν αντεπιστέλλον μέλος της Ακαδημίας Αθηνών, ενώ το 1993 τιμήθηκε με το Κρατικό Ειδικό Βραβείο Λογοτεχνίας.