Μικρός τα φοβόμουνα… Ετρεχα με το ποδήλατο και όταν περνούσα δίπλα από μια φραγκοσυκιά, όλες μου οι αισθήσεις ήταν σε εγρήγορση. Και αν πέσω… πάνω της! Την έβαψα! Ενα από τα πλέον «μίνιμαλ» φυτά, αυτό της φραγκοσυκιάς, κοσμεί με την παρουσία του τους κάμπους της Πελοποννήσου, της Κρήτης, των νησιών, αλλά και της ενδοχώρας γενικότερα

 

«Ολο και περισσότεροι νέοι αγρότες στρέφονται τα τελευταία χρόνια στην καλλιέργεια του φραγκόσυκου, ενός φυτού χωρίς ιδιαίτερες απαιτήσεις που αποφέρει υψηλό κέρδος

 

Του Δημήτρη Σταθόπουλου

 

Η φραγκοσυκιά είναι παρεξηγημένο φυτό από τη φύση του. Σε πολλές περιπτώσεις θα τη συναντήσουμε ως σύνορο. Τη φύτευαν δηλαδή στην άκρη του χωραφιού τους για να αποτρέπει με τα αγκάθια της αλλά και τον όγκο της την είσοδο απρόσκλητων επισκεπτών. Ωστόσο, τα μεγάλα και ανθεκτικά φύλλα της σιγά σιγά ανθίζουν και… πανέμορφοι καρποί κοσμούν σαν φωτοστέφανο τις άκρες τους.

 

Αυτά είναι τα φραγκόσυκα. Και μη νομίζετε ότι μπορείτε έτσι απλά να απλώσετε το χέρι σας και να κόψετε ένα! Θέλει διαδικασία. Μεγάλα, αλλά και χιλιάδες μικρά αγκάθια είναι έτοιμα να προστατέψουν το προϊόν. Φορώντας λοιπόν χοντρά γάντια και με προσοχή μπορείτε να κόψετε τα φραγκόσυκα… ή απλώς να αφήσετε κάποιον άλλο να το κάνει για εσάς!

 

Τα τελευταία χρόνια, στο γενικότερο πλαίσιο στροφής της αγροτικής παραγωγής σε νέες, καινοτόμες καλλιέργειες, το φραγκόσυκο αναδείχθηκε σε μια προσοδοφόρα επιλογή. Αξίζει να σημειωθεί ότι η καλλιέργειά του είναι πολύ απλή και είναι πολύ ανθεκτικό φυτό. Κατά συνέπεια, βλέπουμε πολλούς καλλιεργητές να επιλέγουν το φραγκόσυκο με στόχο την παραγωγή και τη διάθεσή του στις αγορές.

 

 Καλλιέργεια

 

Χωρίς να καταστρέφεται, οι ιδανικές θερμοκρασίες για την καλλιέργειά της είναι άνω των 0 βαθμών Κελσίου. Παρατεταμένες χειμερινές θερμοκρασίες κάτω από το 0 συμπιέζουν την παραγωγικότητα των φυτών και μπορούν να προκαλέσουν φθορά. Το φυτό είναι ευπροσάρμοστο στις διαφορετικές συνθήκες εδάφους. Τα κατάλληλα εδάφη για καλλιέργεια είναι τα ελαφρά εδάφη και τα χονδροειδή χωρίς υπεράρδευση. Το ύψος και ο τόπος που προτείνεται είναι 150 έως 750 μέτρα από την επιφάνεια της θάλασσας. Το φραγκόσυκο καρποφορεί μετά το 3ο έτος και έχει σε πλήρη παραγωγή αποδόσεις 100-150 κιλά ανά φυτό. Σε πλήρη παραγωγή βρίσκεται μετά το 7ο έτος. Σε αρδευόμενη καλλιέργεια μπορεί να επιτευχθεί παραγωγή 3.000-4.000 κιλά ανά στρέμμα.

 

Χαρακτηριστικά

 

➊ Η περιεκτικότητά του σε νερό είναι 87,5% και αποτελεί ένα από τα πλέον νόστιμα καλοκαιρινά φρούτα.

 

➋ Το κιτρικό και μηλικό οξύ που περιέχει του προσδίδουν φυσική συντήρηση. Βοηθά στην καλή πέψη μέσω του μεταβολισμού των σακχάρων και αυξάνει τη σωματική αντοχή.

 

➌ Είναι πλούσιο σε μαγνήσιο και ταυρίνη. Οι ουσίες αυτές είναι σημαντικές για την υγεία του εγκεφάλου και της καρδιάς.

 

➍ Τα φλαβονοειδή που περιέχει έχουν αντιοξειδωτικές ιδιότητες και δρουν κατά του καρκίνου και των καρδιοπαθειών. Δρουν προστατευτικά σε διάφορους ιστούς και όργανα, όπως οι αρτηρίες και τα νεύρα, τα μάτια και οι αρθρώσεις.

 

➎ Δημιουργούν το αίσθημα του κορεσμού και μειώνουν την πείνα.

 

«Μινωική Γη»

 

Στην Κρήτη έχει γίνει μια πολύ σοβαρή προσπάθεια για την προώθηση της καλλιέργειας του φραγκόσυκου, της αλόης αλλά και των αρωματικών φυτών. «Πρόκειται για μια παγκρήτια ομάδα παραγωγών η οποία έχει στόχο την παραγωγή βιολογικού φραγκόσυκου και την προώθησή τους στην αγορά σε διάφορες μορφές.» Αυτά σημειώνει ο επικεφαλής τής «Μινωικής Γης», Νίκος Θεοδοσάκης. «Φρούτα, μαρμελάδες, χυμοί αλλά και παγωτά και λάδι είναι μερικά μόνο από τα προϊόντα» συμπληρώνει ο κ. Θεοδοσάκης. Αξίζει εδώ να σημειωθεί ότι στην Αμοργό παρασκευάζεται το ποτό «μεκίλα», που προκύπτει από τη λέξη τεκίλα και ως βάση στην παρασκευή του έχει το φραγκόσυκο.

 

Φτάνοντας στο θέμα της καλλιέργειας τα πράγματα είναι ξεκάθαρα: «Ξεκινώντας από φέτος, ο κάθε καλλιεργητής πρέπει να διαθέτει τουλάχιστον 3 στρέμματα και να έχει την επιμονή και την υπομονή να περιμένει τον τρίτο χρόνο, όπου η απόδοση αυτή μπορεί να του αποφέρει μέχρι και 5.000 ευρώ ανά στρέμμα.» Η καλλιέργεια έχει πολύ χαμηλό κόστος υλοποίησης και περιορίζεται στην περίφραξη του χώρου, στην άρδευση και στον καθαρισμό από τα χόρτα. Η παραγωγή θα διατίθεται στην ομάδα και θα προωθείται ανάλογα με τη ζήτηση».

 

Τεράστια ζήτηση

 

Σε σχέση με τη ζήτηση και τις υφιστάμενες καλλιέργειες ο κ. Θεοδοσάκης σημειώνει ότι υπάρχει τεράστιο κενό σε αυτού του είδους την καλλιέργεια. «Οι καλλιέργειες αυτή τη στιγμή είναι πολύ λίγες σε σχέση με τη ζήτηση. Η προσπάθειά μας δεν έχει απολύτως καμία σχέση με τα όσα ξέραμε μέχρι σήμερα για τους συνεταιρισμούς. Πρόκειται για ένα νέο μοντέλο που βασικός τους άξονας είναι η διαφάνεια και η σοβαρότητα».

 

Για φέτος η ένταξη στην ομάδα κοστίζει 300 ευρώ, και από 100 ευρώ για το 2014 και 2015. Συνολικά δηλαδή, 500 ευρώ. Με την ένταξη σε αυτή την ομάδα εξασφαλίζετε τη συμμετοχή σας στα κανάλια διάθεσης του προϊόντος, αλλά και στη γενικότερη παροχή τεχνογνωσίας.

 

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..

 

Σε αριθμούς

 

5 ευρώ το κιλό είναι η μέση τιμή του φραγκόσυκου

 

25.000 τόνοι εξάγονται

 

4-7 τόνοι είναι η παραγωγή ανά στρέμμα σε συνθήκες εντατικής καλλιέργειας. Αυτό δεν συνεπάγεται ότι θα είναι πρώτης ποιότητας όλοι οι καρποί, αλλά μπορούν να υποστούν όλοι επεξεργασία. Το 60-70% είναι πρώτης ποιότητας και μπορεί να πάει για νωπή κατανάλωση

 

4-6 ευρώ πωλείται η μαρμελάδα φραγκόσυκο

 

8.000-12.000 ευρώ το λίτρο πωλείται το λάδι από τους σπόρους του φραγκόσυκου

 

0,7 ευρώ ανά κλαδόφυλλο πωλούνται τα φύλλα, τα οποία μετά την πενταετία καλλιέργειας και με τα απαραίτητα κλαδέματα μπορούν να αξιοποιηθούν για ζωοτροφή

 

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..

 

Το πράσινο σχέδιο με τις οικολογικές μαρμελάδες

 

Του Γιάννη Σελήνη

 

Με ένα πράσινο σχέδιο απάντησε στην κρίση ο 29χρονος Γιάννης Ραγκούσης. Οταν η οικοδομή κατέρρευσε και μαζί κατέρρευσαν τα επαγγέλματα που είχαν σχέση με την οικοδομική δραστηριότητα, δεν δίστασε να αλλάξει επάγγελμα. Εφυγε από τη μάντρα όπου εργαζόταν και έστησε τη δική του επιχείρηση που έχει στον πυρήνα της μια οικολογική αντίληψη.

 

Green project ονόμασε την επιχείρησή του. Με πολλή προσωπική δουλειά, χρησιμοποιώντας παλιά υλικά όπως παλέτες και παλιά ξύλα, έφτιαξε τραπέζια, πάγκους, καθρέφτες, βιτρίνες, και έδωσε ζωή σε ένα παλιό κατάστημα πάνω στον κεντρικό δρόμο, δίπλα στις μεγάλες υπαίθριες στέρνες του χωριού. Στόχος, να προσφέρει όχι απλά έναν καφέ ή ένα ποτό, αλλά να διαθέσει στους πελάτες του αυθεντικές γεύσεις από τη γεωργική παραγωγή του. Κοκτέιλ με χυμούς από ρόδι ή άλλες γεύσεις δικής του παραγωγής, κρασί από το αμπέλι του και μαρμελάδες από τα φυτά του νησιού τον έκαναν πολύ σύντομα να ξεχωρίζει.

 

Φέτος, την τιμητική τους είχαν τα φραγκόσυκα που έβλεπε να μένουν ανεκμετάλλευτα σε όλο το νησί. Κανείς δεν τα μάζευε. Με οδηγό μια συνταγή συντοπίτισσάς του για μαρμελάδα φραγκόσυκου, ο Γιάννης λάνσαρε φέτος ένα ακόμη πράσινο προϊόν: οικολογική μαρμελάδα φραγκόσυκου.

 

Τα πρωινά έπαιρνε τα βουνά και μάζευε από τις εκατοντάδες φραγκοσυκιές του νησιού τους ώριμους καρπούς. Στην αρχή γέμιζε αγκάθια, μέχρι που έμαθε να συλλέγει και να καθαρίζει τα φραγκόσυκα που η φύση τού πρόσφερε χωρίς τόσο… πόνο. Πειραματίστηκε πολλές φορές και τελικά πέτυχε τη συνταγή. Δεκάδες αποστειρωμένα βαζάκια γέμισαν με μαρμελάδα φραγκόσυκο και ξετρέλαναν όσους τα δοκίμασαν. Ηδη δύο καταστήματα στην Αθήνα έχουν ζητήσει να προμηθευτούν την εξαιρετική αυτή μαρμελάδα, που δυστυχώς διατίθεται σε περιορισμένη ποσότητα λόγω της μικρής παραγωγής.

 

Οι σπόροι από τα φραγκόσυκα που δεν χρησιμοποιούνται στη μαρμελάδα θα φύγουν σύντομα για την Ολλανδία όπου υπάρχει αποστακτήρας για λάδι φραγκόσυκου – ένα προϊόν με ιδιαίτερα υψηλή τιμή.

 

Ο Γιάννης, πνεύμα ανήσυχο, σκοπεύει σύντομα να τυποποιήσει την παραγωγή του. «Μαρμελάδες φτιάχνω ανάλογα με την εποχή και τα φρούτα που έχω στη διάθεσή μου. Με παλιές παραδοσιακές συνταγές έχω φτιάξει ακόμη και πελτέ ντομάτας που έγινε ανάρπαστος από τους πελάτες μου. Η φύση μάς δίνει πράγματα φτηνά που αν τα επεξεργαστούμε μπορούν να πωληθούν με αξιοπρεπές κέρδος» μας είπε.

 

Δεν ήταν όλα εύκολα σ' αυτή την πορεία. Ο Γιάννης ξεκίνησε χωρίς κεφάλαια και χρειάστηκε τη χρηματοδότηση, όχι από τράπεζα, αλλά από φίλο που πίστεψε στην ιδέα.

 

Ο ίδιος, παρά την επιτυχία του, παραμένει απλός και συνεχίζει να δουλεύει από το πρωί έως αργά το βράδυ. Το πρωί στα χωράφια όπου συλλέγει καρπούς από τη μάνα γη και στη συνέχεια στην κουζίνα του για την επεξεργασία τους. Τα βράδια απολαμβάνει τους κόπους του μαζί με φίλους και πελάτες.

 

Η συγκομιδή του φραγκόσυκου γίνεται με… πόνο και πολλή προσοχή

 

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

 

Προϊόντα από φραγκόσυκο

 

◆ Φρούτο – Καρπός

◆ Μαρμελάδα

◆ Χυμός

◆ Λικέρ

◆ Ρακί

◆ Σαπούνι – σαμπουάν

◆ Ψωμί

◆ Παγωτό

◆ Σαλάτες

◆ Τουρσί

◆ Αλεύρι

◆ Γλυκό του κουταλιού

◆ Ζελέ – καραμέλες

◆ Φύλλο – ζωοτροφή

◆ Κρέμες αδυνατίσματος

◆ Λάδι από κουκούτσι φραγκόσυκου

◆ Φαρμακευτικά προϊόντα