^[1]Ο σκηνοθέτης Μπάμπης Τσόκας, που ζει και εργάζεται σαράντα χρόνια στη Στοκχόλμη, διάβασε μια συνέντευξη του ανθρώπου που δημιούργησε το θαύμα της αρχαίας Μεσσήνης, γοητεύτηκε, συγκινήθηκε και γύρισε μια ταινία που αποκαλύπτει και άγνωστες πτυχές της ζωής του. Οπως ότι είχε μέντορα τον Νίκο Γαβριήλ Πεντζίκη

Της Βασιλικής Τζεβελέκου

^[2]Επιστήμονας με πάθος και όραμα, ο αρχαιολόγος που έδωσε ζωή στην αρχαία Μεσσήνη και δημιούργησε ένα θαύμα, ο καθηγητής Πέτρος Θέμελης εμπνέει όσους τον γνωρίζουν από κοντά και μακριά. Τέτοια περίπτωση είναι ο κινηματογραφιστής Μπάμπης Τσόκας. Ζει και εργάζεται 40 χρόνια στη Στοκχόλμη. «Δεν γνωριζόμασταν καθόλου. Διάβασα μια συνέντευξή του. Ελεγε ότι η Ελλάδα μπορεί να ζήσει αποκλειστικά από τον πολιτισμό της και είναι κρίμα που οι πολιτικοί δεν ενδιαφέρονται. Ενιωσα υπερηφάνεια, χαρά για τη χώρα μας, αλλά και οργή. Ζήτησα λοιπόν από τον φίλο μου τον Θανάση Ψαρούλη, που κατάγεται από τη Μεσσήνη, να με φέρει σε επαφή με τον Πέτρο Θέμελη. Θέλησα να κάνω ένα πορτρέτο αυτού του σπουδαίου ανθρώπου, όχι μόνο για το επιστημονικό και αναστηλωτικό του έργο, αλλά για τη ζωή του. Είναι παράδειγμα προς μίμηση».

Ετσι ξεκίνησε το ντοκιμαντέρ «Πέτρος Θέμελης. Αγγιξα… Αγάπησα… Εσκαψα». Γυρίστηκε με σουηδικά κεφάλαια και προβάλλεται για πρώτη φορά την Κυριακή (24 Νοεμβρίου) στον κινηματογράφο «Opera Odeon», σε εκδήλωση που διοργανώνουν το «Διάζωμα» και η Εταιρεία Μεσσηνιακών Αρχαιολογικών Σπουδών. Θα ακολουθήσει προβολή (1η Δεκεμβρίου) και στο Φιλοσοφικό Κέντρο Μεσσήνης.

Τα γυρίσματα έγιναν σε Αθήνα, Θεσσαλονίκη και Αρχαία Μεσσήνη. Το ντοκιμαντέρ έχει δραματοποιημένες σκηνές, φωτογραφικό και αρχειακό υλικό από τη ζωή του Πέτρου Θέμελη: από παλαιότερες ανασκαφές που πραγματοποίησε στη Βεργίνα με τον αείμνηστο Μανόλη Ανδρόνικο, μέχρι τις πιο πρόσφατες στο αρχαίο θέατρο της Μεσσήνης. «Ο Πέτρος Θέμελης γεννήθηκε και μεγάλωσε στον χώρο των γραμμάτων και των τεχνών», μάς λέει από τη Στοκχόλμη ο συνομιλητής μας. Γιος του φιλόλογου και υπερρεαλιστή ποιητή Γεωργίου Θέμελη, ολοκλήρωσε το Δημοτικό και το Γυμνάσιο του Πειραματικού Σχολείου του Πανεπιστημίου της Θεσσαλονίκης. Πήρε πτυχίο Ιστορίας και Αρχαιολογίας από τη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου της Θεσσαλονίκης το 1959, καθώς και διδακτορικό από το Πανεπιστήμιο του Mονάχου το 1972.

«Ο πατέρας του ήταν φίλος με σπουδαίες προσωπικότητες, όπως ο Γιώργος Σεφέρης, ο Νίκος Γαβριήλ Πεντζίκης. Οταν ήταν μικρός ήθελε να γίνει ζωγράφος. Ο Πεντζίκης του είχε πει: “Οταν ζωγραφίζεις, δεν χρειάζεται να είναι το δέντρο πράσινο όπως στη φύση. Μπορεί να είναι κόκκινο”. Κι αυτό εντυπώθηκε βαθιά μέσα του. Ακόμα και σήμερα, όταν θέλει να ξεκουραστεί στη ζωγραφική καταφεύγει. Ο τρόπος που παρουσιάζει τα ανασκαφικά του ευρήματα είναι σαν μια τέλεια ζωγραφική. Στο ντοκιμαντέρ μιλάει για τη μεγάλη αγάπη του για τη θάλασσα και, φυσικά, την αρχαιολογία. Για την επιστήμη που αγάπησε και την εργασία που κάνει, όχι για να βγάλει χρήματα, αλλά γιατί την ερωτεύτηκε και παραμένει ερωτευμένος» καταλήγει ο σκηνοθέτης.

Ο Μπάμπης Τσόκας σπούδασε στην Ακαδημία Κινηματογράφου της Στοκχόλμης κι έχει κάνει ταινίες για το Κέντρο Κινηματογράφου της Σουηδίας, για τη σουηδική τηλεόραση, για την ΕΡΤ κ.ά. Εχει συμμετάσχει κι έχει τιμηθεί σε διεθνή φεστιβάλ (Ρότερνταμ, Λας Βέγκας, ΗΠΑ κ.ά.), ενώ οι ταινίες του προβάλλονται σε ολόκληρη τη Σουηδία.

«Ζω σαράντα χρόνια στη Στοκχόλμη. Εδώ σπούδασα, εδώ μεγάλωσα, εδώ κατάλαβα τη ζωή. Χρωστάω πολλά σ' αυτή τη χώρα αλλά η φλόγα της καρδιάς μου είναι στην Ελλάδα», λέει. «Ολοι οι Σουηδοί αγαπούν την Ελλάδα, εξ ου και το ρεκόρ τουριστών που είχαμε φέτος. Χθες που ήμουν στο στούντιο, φίλοι με ρωτούσαν πώς μπορούν να βοηθήσουν. Τους είπα: “Να ταξιδέψετε”. Μας αγαπούν όχι μόνο για τον πολιτισμό μας, αλλά και για τον αυθορμητισμό μας, τη φιλοξενία, την αγάπη μας για τις ανθρώπινες αξίες. Φεύγουν ενθουσιασμένοι και ξέρω πως όταν έρχονται δύο Σουηδοί, μετά στέλνουν άλλους είκοσι».

Το ντοκιμαντέρ έχει γυριστεί στα ελληνικά και θα μεταφραστεί στα σουηδικά, καθώς θα προβληθεί στο Μουσείο Μεσογειακών Ερευνών. «Αυτήν τη στιγμή είμαι ενθουσιασμένος με τις προβολές στην Αθήνα και στη Μεσσηνία. Εκανα αυτή τη δουλειά από αγάπη για την Ελλάδα κι αυτόν τον άνθρωπο. Οφείλουμε να κοιτάξουμε αυτούς τους ανθρώπους γιατί μόνο έτσι θα τα καταφέρουμε να βγει η χώρα από το τέλμα», καταλήγει ο Μπάμπης Τσόκας.

Πολύτιμος συνεργάτης του στάθηκε ο Θανάσης Ψαρούλης. Η διάρκεια του ντοκιμαντέρ είναι 75 λεπτά και η προβολή της Κυριακής είναι δωρεάν, αλλά με αυστηρή σειρά προτεραιότητας. Οι ενδιαφερόμενοι θα πρέπει να είναι στον κινηματογράφο τουλάχιστον μία ώρα νωρίτερα, ενώ θα οργανωθεί και δεύτερη προβολή.

INFO: «Πέτρος Θέμελης: Αγγιξα… Αγάπησα… Εσκαψα» Κυριακή 24 Νοεμβρίου στις 11.30 OPERA ODEON, Ακαδημίας 57

[email protected]