→ΛΕΤΟΝΙΑ Λίγο πριν από την ένταξη της χώρας στην ευρωζώνη, ο πρωθυπουργός Ντομπρόβσκις είχε την ευθιξία να παραιτηθεί λόγω της πολύνεκρης τραγωδίας στο σούπερ μάρκετ… Μήπως είναι εξωγήινος;

Της Βίκυς Καπετανοπούλου

^[1]Την ευθιξία να παραιτηθεί, αναλαμβάνοντας την πολιτική ευθύνη για την πρόσφατη πολύνεκρη τραγωδία σε σουπερμάρκετ, είχε ο πρωθυπουργός της Λετονίας Βάλντις Ντομπρόβσκις, και μάλιστα σε μια ιστορική χρονική συγκυρία για τη χώρα: μόλις πέντε εβδομάδες πριν το μικρό κράτος της Βαλτικής γίνει το 18ο μέλος της ευρωζώνης – ένα δημοσιονομικό «άθλο» που τον χρεώνεται ο ίδιος, μαζί βεβαίως με το βαρύ κοινωνικό τίμημα, το οποίο πληρώνουν ακριβά (ίσως και με τη ζωή τους) οι πολίτες, εξαιτίας της επιβολής σκληρής λιτότητας την τελευταία τετραετία.

Σημείο καμπής για την παραίτηση υπήρξε η παραδοχή εκ μέρους του υπουργού Οικονομικών ότι το δυστύχημα οφείλεται εν μέρει στην ελλιπή (μ' άλλα λόγια ανύπαρκτη) κρατική επίβλεψη των οικοδομικών εργασιών στην οροφή του πολυκαταστήματος στη Ρίγα, που σωριάστηκε ξαφνικά και καταπλάκωσε δεκάδες πελάτες και πυροσβέστες, προκαλώντας τελικά τον θάνατο 54 ανθρώπων. Αυτό, όμως, που εξοργίζει, αλλά παράλληλα επιβεβαιώνει τις σοβαρές ευθύνες της κεντροδεξιάς κυβέρνησης, είναι η αποκάλυψη ότι, στο πλαίσιο των επώδυνων μέτρων ελέω λιτότητας, είχε καταργηθεί -μεταξύ άλλων- η δημόσια υπηρεσία επιθεώρησης κτιρίων, αρμόδια να επιβλέπει όλα τα οικοδομικά έργα στη χώρα.

^[2]Σύμφωνα με τις πρώτες έρευνες εμπειρογνωμόνων, η κατάρρευση είναι πιθανό να προκλήθηκε λόγω πολλαπλών λαθών και παραλείψεων στον σχεδιασμό του μονώροφου κτιρίου και της οροφής, ο σκελετός των οποίων ενδέχεται να μην είχε ενισχυθεί επαρκώς ώστε να αντέξει το βάρος του ρουφ γκάρντεν, που κατασκευαζόταν στην ταράτσα. Αλλοι παράγοντες, που εξετάζονται, είναι η κακή ποιότητα των οικοδομικών υλικών και φυσικά η πανταχού παρούσα διαφθορά.

Ο πρόεδρος της Λετονίας, Αντρις Μπέρζινς, είχε ήδη κάνει λόγο για «δολοφονία» ζητώντας τη συνδρομή ξένων ειδικών, ενώ η αστυνομία έχει ξεκινήσει ποινική έρευνα για την υπόθεση. Πρόκειται για την πιο αιματηρή εθνική τραγωδία στη χώρα από το 1991, που κήρυξε την ανεξαρτησία της από τη Σοβιετική Ενωση.

Η πλειονότητα των δύο εκατομμυρίων Λετονών εξαναγκάζεται λίγο-πολύ με το ζόρι να αποδεχτεί την είσοδο της χώρας στο κλαμπ του ευρώ την 1η Ιανουαρίου του 2014, αφού, σύμφωνα με τις τελευταίες δημοσκοπήσεις, το 58% των πολιτών τάσσεται κατά του κοινού ευρωπαϊκού νομίσματος, έναντι μόλις 20% που τάσσεται υπέρ.

Για να πετύχει τα αυστηρά δημοσιονομικά προαπαιτούμενα και να βγάλει την πατρίδα του από τη δίνη της κρίσης, ο παραιτηθείς -πλέον- πρωθυπουργός έχει υποβάλει από το 2009 τους συμπολίτες του σε μία άνευ προηγουμένου λαίλαπα οριζόντιων οικονομικών μέτρων και διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων, που συμπεριλαμβάνουν απολύσεις, μειώσεις μισθών, αυξήσεις φόρων, περικοπές δημοσίων δαπανών και καθολικές σχεδόν ιδιωτικοποιήσεις κρατικών εταιρειών. Παρότι στα χαρτιά η οικονομία της χώρας έχει ανακάμψει, στην πράξη το βιοτικό επίπεδο των πολιτών έχει επιδεινωθεί δραματικά, με τη Eurostat να προειδοποιεί ότι το 36,6% του πληθυσμού βρίσκεται στα πρόθυρα της φτώχειας και του κοινωνικού αποκλεισμού. Η ευρωπαϊκή πορεία της χώρας, όμως, έστω και με το… στανιό, είναι μονόδρομος, αφού η επόμενη κυβέρνηση (είτε διορισμένη από τον πρόεδρο είτε εκλεγμένη από τον λαό) δεν αναμένεται να αλλάξει πολιτική ρότα.