Το συνέδριο με αφορμή τα 90 χρόνια από την υπογραφή της Συνθήκης της Λωζάννης χάθηκε στη… μετάφραση, όταν ο γ.γ. Θρησκευμάτων του υπουργείου Παιδείας απαίτησε η ομιλία δημοσιογράφου της μειονότητας να γίνει στα ελληνικά και όχι στα τουρκικά όπως ήταν προγραμματισμένο

Της Ιωάννας Σωτήρχου

^[1]Ηταν η πρώτη φορά, 90 χρόνια μετά την εφαρμογή της Συνθήκης της Λωζάννης, που πραγματοποιήθηκε ένα συνέδριο ακριβώς για αυτήν και μάλιστα στην Κομοτηνή, με τη συμμετοχή όχι μόνο της πλειονότητας αλλά και της μειονότητας.

Μη φανταστεί κανείς ότι η αντιπροσωπευτική συμμετοχή και από τις δύο πλευρές, η παρουσία βουλευτών και πρώην υπουργών, εκπροσώπων κομμάτων και φορέων αλλά και κορυφαίων προσωπικοτήτων και επιστημόνων –για να αναφερθούμε μοναχά στους ομότιμους καθηγητές, πρώην Ευρωπαίο μεσολαβητή Νικηφόρο Διαμαντούρο, και πρώην αντιπρόεδρο στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων Χρήστο Ροζάκη– θα ήταν ικανές να κάμψουν τη… μισαλλοδοξία.

Ετσι, σύμφωνα με τους αυτόπτες μάρτυρες και για επιβεβαίωση όσων μιλούν για τη θεωρία των «συγκοινωνούντων δοχείων» μεταξύ της κυβέρνησης και των ακραίων ρατσιστικών ιδεοληψιών, η αντίδραση προήλθε από τον γενικό γραμματέα Θρησκευμάτων του υπουργείου Παιδείας Γιώργο Καλαντζή, όταν απαίτησε η ομιλία ενός δημοσιογράφου της μειονότητας να γίνει στα ελληνικά και όχι στα τουρκικά, όπως ήταν προγραμματισμένο, επιβάλλοντας την άποψή του στους διοργανωτές που ήταν το Πρόγραμμα Εκπαίδευσης των Παιδιών της Μουσουλμανικής Μειονότητας στη Θράκη και το ΕΛΙΑΜΕΠ. Οι οποίοι επέλεξαν μια συμβιβαστική λύση προκειμένου να γίνει τελικά το συνέδριο.

Ετσι αντιλαμβάνονται οι εκπρόσωποι της πολιτείας τις δεσμεύσεις της χώρας για τον σεβασμό των δικαιωμάτων των μειονοτήτων και μάλιστα στη συζήτηση ακριβώς για μια τέτοια συνθήκη. Εκεί όμως που επλήγη η εικόνα των κυβερνητικών πολιτικών θριάμβευσε η κοινωνία των πολιτών, αφού το συνέδριο όχι απλώς ολοκλήρωσε τις εργασίες του σε ένα κατάμεστο αμφιθέατρο, αλλά αποτέλεσε και μια σημαντική κατάκτηση συμμετοχής και διαλόγου, κριτικής και προτάσεων για τα θέματα που αφορούν τις δύο κοινότητες.

«Υπήρξε μια σοβαρή ανταλλαγή απόψεων ανάμεσα στους παρευρισκόμενους μειονοτικούς και τους Ελληνες ακροατές, δεν ήταν μια μονομερής παρουσίαση θέσεων. Ο γόνιμος διάλογος έδειξε και τις αδυναμίες που υπάρχουν, σε σχέση και με το ατυχές περιστατικό, αλλά και τις κατακτήσεις που έχουν επέλθει σε σχέση με το άμεσο παρελθόν», μας λέει αναφορικά με τις εργασίες του συνεδρίου ο κ. Ροζάκης και συνεχίζει: «Θετικές εξελίξεις που γίνονται δεκτές και από την ίδια τη μειονότητα, παρά το ότι έχει τις ενστάσεις της για την ύπαρξη αδυναμιών. Βέβαια η αδυναμία κάλυψης όλων των κενών είναι αποτέλεσμα και της σημερινής κρίσης».

Συγκεκριμένα, όπως μας εξηγεί, «εκεί που πήγαιναν πολύ καλά στην αποκατάσταση των μειονοτικών δικαιωμάτων, σήμερα ορισμένες ενέργειες καθυστερούν και ορισμένα παράπονα είναι παράπονα που θα μπορούσαν να λεχθούν και από την πλευρά των Ελλήνων που έχουν να κάνουν με τα οικονομικά προβλήματα, τις μεγάλες ελλείψεις στο θέμα της εκπαίδευσης που δεν είναι μόνο ζήτημα μειονοτικό, αλλά το ζουν όλοι λόγω της μεγάλης κρίσης και το πώς ορισμένες προσπάθειες εμποδίζονται από την ύπαρξη των σημερινών καθημερινών συνθηκών».

Να λοιπόν που λόγω κρίσης, μειονότητα και πλειονότητα βρίσκονται στην ίδια μοίρα έχοντας να αντιμετωπίσουν και κοινά προβλήματα. Το πιο σημαντικό στοιχείο; «Είναι η πρώτη φορά που γίνηκε ουσιαστική ανταλλαγή απόψεων και η δική μου ευχή θα είναι αυτό το πρώτο πείραμα διαλόγου και επικοινωνίας, επίσημα οργανωμένο να συνεχιστεί και με άλλες ευκαιρίες στο μέλλον».

Η κυβερνητική παραφωνία σε μια απόπειρα διαλόγου δεν φανερώνει μονάχα την αδιαφορία της υποχρέωσης για την προστασία των γλωσσικών μειονοτήτων και της μητρικής γλώσσας. Αρκετοί, σχολιάζοντας το γεγονός και στο Διαδίκτυο, έκαναν λόγο για ρατσισμό και ότι αποτελεί ακραία παραβίαση το να μην μπορεί κανείς να μιλήσει στη γλώσσα του στη δίγλωσση Θράκη, που ήρθε να προστεθεί σε άλλα πρόσφατα περιστατικά στην περιοχή, όπως είναι η απαγόρευση του διευθυντή του νοσοκομείου να μιλάνε τουρκικά στο νοσοκομείο.

«Πισωγύρισμα»

Εκ μέρους των διοργανωτών, η καθηγήτρια κοινωνικής ψυχολογίας Θάλεια Δραγώνα έκανε λόγο για πολύ ατυχές περιστατικό που ισοδυναμεί με πισωγύρισμα, δηλώνοντας ότι «η εξέλιξη δεν είναι ποτέ ευθύγραμμη» και στάθηκε στην επιτυχή διεξαγωγή του συνεδρίου με τη μεγάλη συμμετοχή και την υψηλού επιπέδου ανταλλαγή απόψεων.

Το ενδιαφέρον συγκέντρωσε το θέμα της σαρίας και η ανταλλαγή απόψεων γύρω από αυτό άφησε να διαφανεί κάποια λύση την οποία συμμερίζονται και οι άμεσα ενδιαφερόμενοι, αφού πέρα από την πολιτεία, που ένιψε τας χείρας της, και την επιστημονική άποψη που θεωρεί ορθή και απαράβατη την οδό του σεβασμού των δικαιωμάτων του ανθρώπου, αναζητήθηκε το πλαίσιο μέσα στο οποίο η μειονότητα θα μπορέσει να διατυπώσει τα αιτήματά της, αφού πέρα από τη διατήρηση της παράδοσης φάνηκε να επιθυμεί την εναρμόνιση των δικαιωμάτων των πολιτών μέσα στο ευρωπαϊκό πλαίσιο.