Προσπαθεί να αλλάξει προσέγγιση στις διασώσεις χωρών, με σχέδιο για επιβολή ζημιών στους ομολογιούχους, αλλά αντιδρούν Γερμανία, ΗΠΑ και τραπεζικά λόμπι

Του Μπάμπη Μιχάλη

^[1]Θέλει να αλλάξει αλλά δεν το αφήνουν η Γερμανία, οι τραπεζίτες και ο… Ομπάμα. Ο λόγος για το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, που εδώ και κάποιο καιρό επιχειρεί να αλλάξει στρατηγική στις διασώσεις υπερχρεωμένων χωρών προωθώντας σχέδιο που θα επιβάλλει από την αρχή ζημιές στους κατόχους των ομολόγων όταν μια υπερχρεωμένη χώρα της ευρωζώνης ζητήσει βοήθεια.

Το σχέδιο, όπως αποκαλύπτει χθεσινό δημοσίευμα των «New York Times», έχει την υποστήριξη κορυφαίων αξιωματούχων του Ταμείου, όπως ο α΄γενικός διευθυντής Ντέιβιντ Λίπτον, και προέκυψε από την κατανόηση των λαθών που έγιναν στις περιπτώσεις της Ελλάδας και της Πορτογαλίας, οι οποίες αναγκάστηκαν να σηκώσουν μόνες τους σχεδόν όλο το βάρος της ανάκαμψης.

Περίοδος «ακινησίας»

Σύμφωνα με την πρόταση του ΔΝΤ, την επόμενη φορά που μια χώρα θα έχει προβλήματα στον δανεισμό της από τις αγορές θα της προσφέρεται μια σύντομη χρονική περίοδος για την επίλυση των προβλημάτων της. Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου «ακινησίας», οι πιστωτές του ιδιωτικού τομέα θα είναι υποχρεωμένοι να διακρατούν τα ομόλογα που έχουν στο χαρτοφυλάκιό τους αντί να τα ξεφορτώνονται και έτσι να φορτώνονται με ζημιές. Το σημείο αυτό -η πρόθεση δηλαδή του Ταμείου την επόμενη φορά που θα κληθεί σε διάσωση χώρας της ευρωζώνης να μη βρεθεί στη θέση να αποπληρώνει τις θέσεις των ιδιωτών κατόχων ομολόγων- αποτελεί μεγάλο σημείο τριβής με τη Γερμανία, τα τραπεζικά λόμπι και την αμερικανική κυβέρνηση.

Η μεν πρώτη, έχοντας επιβάλει παντού σήμερα στην Ευρώπη τις πολιτικές της αυστηρής λιτότητας ως μοναδικής απάντησης στην κρίση, επιμένει ότι η περσινή αναδιάρθρωση του ελληνικού χρέους ήταν μοναδική περίπτωση.

Επιμονή στη λιτότητα

Το Βερολίνο διαμηνύει ότι οποιαδήποτε απόκλιση από τη βασική του αρχή -ότι τα υπέρογκα χρέη πρέπει να μειώνονται σχεδόν αποκλειστικά μέσω των περικοπών δαπανών και των αυξήσεων φόρων- αποτελεί αποφυγή της δημοσιονομικής ευθύνης. Η θέση του αυτή αποτυπώνεται ανάγλυφα με την επίμονη άρνησή του να συναινέσει στην πρόταση του ΔΝΤ για νέα αναδιάρθρωση του ελληνικού χρέους.

Ο πανίσχυρος εκπρόσωπος του Βερολίνου στο Δ.Σ. της ΕΚΤ Γεργκ Ασμουσεν δεν δίστασε μάλιστα να την επαναδιατυπώσει με τον δικό του σαρκαστικό τρόπο από μια άλλη οπτική γωνία στην τελευταία φθινοπωρινή σύνοδο του ΔΝΤ λέγοντας: «Το Ταμείο μιλά για τα λεφτά των άλλων».

Εννοούσε βέβαια τα δάνεια 340 δισ. ευρώ που η Ευρώπη έχει δεσμεύσει για τη διάσωση χωρών της ευρωζώνης έναντι των μόλις 79 δισ. ευρώ που έχει διαθέσει το ΔΝΤ. Γι' αυτό τόσο το γερμανικό υπουργείο Οικονομικών όσο και ο Ασμουσεν απάντησαν στην πρόταση του ΔΝΤ για μοιρασιά των ζημιών «μετά από σας».

Η δεύτερη ομάδα συμφερόντων που αντιτίθεται στην πρόταση του ΔΝΤ είναι βέβαια οι τράπεζες.

Αδυσώπητος πόλεμος

Το λόμπι τους πολεμά αδυσώπητα μια τέτοια πρόταση, όπως άλλωστε συνέβη με ανάλογη πρόταση που είχε καταθέσει πριν από μια δεκαετία η μετέπειτα πρώτη γενική διευθύντρια Αν Κρούγκερ, για τη δημιουργία ενός μηχανισμού πτώχευσης των υπερχρεωμένων χωρών ανάλογου με αυτόν που ισχύει για τις επιχειρήσεις.

Ο Μηχανισμός Αναδιάρθρωσης Κρατικού Χρέους (SDRM), όπως έγινε γνωστός, τσακίστηκε πριν προλάβει να «περπατήσει» από το τραπεζικό λόμπι και την τότε κυβέρνηση των ΗΠΑ.

Ομως και η σημερινή κυβέρνηση Μπαράκ Ομπάμα δεν δείχνει ενθουσιώδης απέναντι στην πρόταση του ΔΝΤ.

Εξαρτημένη στενά από τον χρηματοπιστωτικό τομέα, αρνείται διακριτικά την απεμπόληση των δικαιωμάτων των ομολογιούχων. Οι αντιδράσεις όλων των παραπάνω είχαν αποτέλεσμα να καθυστερήσει η υποβολή της πρότασης στο Δ.Σ. του Ταμείου που είχε προγραμματιστεί για τις αρχές του 2014. Ετσι, το σχέδιο αν δεν «δολοφονηθεί» οριστικά, δεν αναμένεται να παρουσιαστεί στο Δ.Σ. του ΔΝΤ πριν από τον επόμενο Ιούνιο.